Пушкӑрт Араб чӗлхи Куҫар

Пушкӑрт чӗлхи - Пушкӑрт Республикинче, Раҫҫейре пушкӑртла халӑх калаҫакан авалхи тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен кипчаксен ушкӑнне кӗрет, унта 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫать.

Пушкӑрт чӗлхи тӗрлӗ, унта пӗтӗм республикипе тӗрлӗ диалектсем сарӑлнӑ. Ҫакна пушкӑрт чӗлхинчен куҫарни тата ун ҫине те кӑткӑс задача лартать. Диалектсен хушшинче темиҫе тӗп уйрӑмлӑх пур, вӗсем куҫарӑва уйрӑмах йывӑрлатма пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен сӑмах вӗҫӗсемпе произведенийӗсем тӗрлӗ.

Чӗлхе нюансӗсене ӑнланакан пушкӑрт чӗлхине тӗп-тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерес тесен кирлӗ. Ку куҫаруҫӑсен тӗрлӗ диалектсене лайӑх тӗпчесе пӗлмелле, чи пӗчӗк уйрӑмлӑхсене те пӗлме пӗлмелле. Акӑ мӗншӗн професси тӑлмачӗсене пушкӑртла куҫарасси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне час-часах ытларах хисеплеҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхинчен тӑлмача шыранӑ чухне темиҫе паха фактор пур, вӗсене шута илмелле. Опыт татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ; тӑлмачӑн оригинал чӗлхипе те, куҫару чӗлхипе те усӑ курмалла, ҫавӑн пекех культура контектне те ӑнланмалла. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑ чӗлхе шайӗнче усӑ куракан терминологине активлӑ пӗлӳ илнине, мӗншӗн тесен вӑл вӑхӑт иртнӗҫемӗн улшӑнма пултарать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, пушкӑрт чӗлхинчен куҫару ятарлӑ пӗлӳсемпе хӑнӑхусем, ҫавӑн пекех диалектсемпе культура ӑнланӑвӗсем кирлӗ. Мӗн тума шутланине тӗп-тӗрӗс каласа парас тесе, опытлӑ та лайӑх пӗлекен тӑлмача тара тытни кирлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче пушкӑртла калаҫаҫҫӗ?

Пушкӑрт чӗлхипе ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, Казахстанра, Украинӑра тата Узбекистанра халӑх нумай мар пулин те.

Пушкӑрт чӗлхин историйӗ мӗнле?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Пушкӑртстан Республикинче, Урал тӑвӗсен регионӗнче, калаҫаҫҫӗ. Ку республикӑн официаллӑ пӗртен-пӗр чӗлхи, ун ҫинче кӳршӗри удмурт кӗҫӗнрех представителӗсем те калаҫаҫҫӗ. Ку чӗлхепе темиҫе ӗмӗр тӑршшӗпех усӑ кураҫҫӗ тата ку таранччен калаҫакан тӗрӗксен авалхи чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать.
Пушкӑрт чӗлхи ҫинчен чи ир асӑннисем 16 ӗмӗре кӗреҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра вӑл араб тата перси чӗлхисем витӗмлӗ пулнипе пулнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте пушкӑрт чӗлхи регионта темиҫе тӗрлӗ пӗчӗк чӗлхе пулса тӑнӑ. Вӑл наука ӗҫӗсенче те усӑ курнӑ, ҫакӑ ӑна пӗтӗм регионӗпех сарӑлма пулӑшнӑ.
Совет тапхӑрӗнче пушкӑрт чӗлхи раҫҫей витӗмӗнчен чылай сиен курнӑ. Пушкӑрт сӑмахӗсене вырӑс эквиваленчӗсемпе улӑштарнӑ. Ку чӗлхене те шкулсенче вӗрентнӗ, пушкӑртсен пӗрлӗхлӗ алфавитне тума хӑтланса пӑхнӑ.
Совет саманинче пушкӑрт чӗлхипе активлӑн усӑ курма пуҫланӑ, ҫак чӗлхене упрас тӗлӗшпе ытларах вӑй хунӑ. Нумай ҫынсем халӗ пушкӑртла иккӗмӗш чӗлхене вӗреннӗ пек вӗренеҫҫӗ, Пушкӑрт Республикин правительстви ҫак чӗлхене чӗртме ытларах та ытларах вӑй хурать.

Пушкӑрт чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Илдар Габдрафиков-поэт, публицист тата сценарист, вӑл пушкӑрт литературинче тата пушкӑрт чӗлхине чӗртсе тӑратассинче пысӑк кӗлетке пулнӑ.
2. Николай Галиханов-пушкӑрт ученӑйӗ тата поэчӗ, вӑл пушкӑрт чӗлхипе вуншар ӗҫ ҫырнӑ, хальхи пушкӑрт наукин никӗслевҫи шутланать.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ тата лингвист, вӑл пушкӑрт чӗлхипе ҫӳрекенсем хушшинче хут пӗлӗвӗн шайне ӳстерес тӗлӗшпе нумай ӗҫленӗ, пушкӑрт чӗлхипе нумай ҫыру ҫырнӑ.
4. Аскер Аимбетов-пушкӑрт поэчӗ, прозаик тата ученӑй, вӑл пушкӑрт чӗлхипе литература енӗпе малта пыракан фигурӑсенчен пӗри пулнӑ, ҫак чӗлхепе темиҫе пысӑк произведени ҫырнӑ.
5. Иек Яхина – пушкӑртсен паллӑ писателӗпе драматург, унӑн произведенийӗсене Раҫҫейре кӑна мар, пӗтӗм тӗнчипе те йышӑннӑ, вӑл пушкӑрт чӗлхине вулакансемшӗн лайӑхрах тӑвас тесе нумай ӗҫ тунӑ.

Пушкӑрт чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхин кипчак турачӗсемпе ҫыхӑннӑ агглютинативлӑ чӗлхе. Вӑл грамматика функцийӗсене палӑртма усӑ куракан суффикссемпе тата ятарлӑ сасӑсемпе усӑ курать. Пушкӑрт чӗлхи те хупӑ та уҫӑ сасӑсен пуян системи пур, слогсен те, деепрически конструкцисем те унӑн пӗтӗмӗшле тытӑмӗ пулса тӑраҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пушкӑрт алфавитӗпе тата произведенийӗпе паллашӑр. Пушкӑрт чӗлхине вӗренме тытӑнсан, ку чи пысӑк утӑм. Хӑш-пӗр тӗп текстсене пушкӑрт чӗлхипе вулама тытӑнӑр та кашни саспаллин тӗрӗс произведенийӗнче усӑ курӑр.
2. Репетитор е курс тупма хӑтланса пӑхӑр. Чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет-чӗлхе носителӗпе уйрӑм вӗрентӳ иртесси. Май ҫук пулсан, вырӑнти курссене е аудиона тата сире чӗлхе вӗрентме пулӑшакан видеокурссене кӗрсе пӑхӑр.
3. Вулӑр, итлӗр те пушкӑртла нумай материалсем пӑхӑр. Эсир чӗлхепе лайӑхрах паллашнӑ май пушкӑрт чӗлхипе массӑллӑ информаци хатӗрӗсене вуланипе тата итлесе практикӑна малалла тӑсӑр. Аудиозапиҫӗсене, литературӑна, пушкӑрт чӗлхипе фильмсемпе юрӑсене тупма хӑтланса пӑхӑр та пуҫӑрсене чикӗр.
4. Пушкӑртла калаҫура усӑ курӑр. Практика валли партнер тупӑр е онлайн-форума хутшӑнӑр, унта ҫынсем пушкӑртла калаҫаҫҫӗ. Йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр — ку вӗрентӳ пайӗ!
5. Малалла вӗренӗр. Эсир хӑвӑра никӗссемпе хӑтлӑ туятӑр пулсан та, яланах мӗн те пулин ҫӗнни пур, ӑна вӗренсе хӑнӑхма та пулать. Малалла вулӑр, итлӗр, мӗн май килнӗ таран ытларах пушкӑртла пӑхӑр.

Арабла куҫару пӗлтерӗшне хаклама йывӑр. Тӗнчери чи анлӑн усӑ куракан чӗлхесенчен пӗри пулса, арабсен пурнӑҫӗн нумай сферисенче коммуникацин пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ меслечӗ шутланать. Бизнес, политика, пӗтӗм тӗнчери хутшӑнусем е культура улшӑнӑвӗ пулсан, араб чӗлхинчен урӑх чӗлхене куҫарни тата пачах урӑхла, ӑнӑҫлӑ хутшӑнушӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулма пултарать.

Бизнесра ӗҫ докуменчӗсемпе корреспонденцине тӗрӗс куҫарма пӗлни пысӑкрах пӗлтерӗшлӗ. Араб чӗлхеллӗ ҫӗршывсем тӗнче экономикин уйрӑлми пайӗ пулса тӑнӑран араб чӗлхинчен квалификациллӗ куҫаруҫӑсем тухӑҫлӑ калаҫусем, маркетинг тата клиентсене пӑхӑнса тӑма кирлӗ. Унсӑр пуҫне, куҫару пулӑшӑвӗсене арабла пӗлни компанисене таварсем, пулӑшу ӗҫӗсем тата араб чӗлхеллӗ рынок валли стратегисем туса хатӗрленӗ чухне ҫирӗплетнӗ йышӑнусене йышӑнма пулӑшать.

Политика енчен илсен, араб чӗлхинчен ытти чӗлхесене куҫарни тӗнчери хутшӑнусене аталантарма тата пур енсем те пӗр хум ҫинче пулччӑр тесе тивӗҫтерме час-часах кирлӗ. Арабла куҫару тӗрлӗ интерессемпе куҫсене хисеплессинче - суту-илӳ килӗшӗвӗсене ӑнланассинчен пуҫласа мирлӗ калаҫусем ирттерессипе ҫыхӑннӑ пӗлтерӗшлӗ.

Арабла куҫару культура планӗнче историе, литературӑна, поэзие, тӗне тата араб чӗлхеллӗ пӗрлӗхсен художествӑлла ӑсталӑхне ӑнланма кирлӗ. Текстсен, массӑллӑ информаци хатӗрӗсен, ҫырусен тата чӗлхе-ҫӑварӑн тӗрӗс куҫарӑвӗсене пула ҫынсем ҫак халӑхсен культура йӑли-йӗркисем ҫинчен пӗлме пултараҫҫӗ. Сӑмахран, араб литературин "Пин те пӗр каҫ" пек акӑлчанла куҫарӑвӗсем араб культурипе унӑн йӑли-йӗркисене вӗренес тӗлӗшпе кӑсӑкланакансемшӗн усӑллӑ пулма пултараҫҫӗ.

Юлашкинчен, медицина транскрипцийӗ енӗпе араб чӗлхипе медицина ҫырӑвӗсен транскрипцийӗ пӗлтерӗшлӗ тӗллев шутланать, вӑл тухтӑрсем ҫав документсене интерпретацилеме тӑкакланӑ вӑхӑта чылай чакарма пултарать. Унтан та ытларах, чрезвычайлӑ лару-тӑрура тӗрӗс куҫарусем пулӑшма пултараҫҫӗ, медицина персоналне пациент чирӗн историйӗнче тата ӑна тухса кайма мӗн кирлине хӑвӑрт тавҫӑрса илме май параҫҫӗ.

Бизнеспа политикӑран литература тата медицина тӗлӗшӗнчен арабла куҫару пӗлтерӗшне хаклама йывӑр. Культурӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха тӗп-тӗрӗс ҫӗнтерме тата пӗр-пӗринпе тачӑ ҫыхӑнса тӑмашкӑн квалификациллӗ тӑлмачсем кирлӗ. Компани, организацисем, уйрӑм ҫынсем тата нацисем тӗрӗс куҫарнине пула навигацие тӗнче тӑрӑх ҫӑмӑллатса ӑнӑҫлӑ хутшӑнма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче арабла калаҫаҫҫӗ?

Араб чӗлхи Алжирта, Бахрейнӑра, Комор Утравӗсенче, Чадӑра, Джибутире, Египетра, Иракра, Иорданире, Куветра, Ливанра, Ливанра, Ливанра, Мавританире, Мароккӑра, Оманӑра, Палестинӑра, Катарӑра, Сауд Аравийӗнче, Сомалире, Сирире, Тунсра, Араб Эмирачӗсемпе Йеменра Пӗрлешнӗ. Ҫавӑн пекех ытти ҫӗршывсен хӑш-пӗр пайӗсенче, Пӗрлешӳллӗ Штатсен, Францин, Испанин тата Израилӗн чаҫӗсене шута илсе, калаҫаҫҫӗ.

Араб чӗлхин историйӗ мӗнле?

Араб чӗлхи икӗ пин ҫул ытла ҫавӑрса илекен вӑрӑм та чаплӑ истори. Пирӗн эрӑчченхи 4-мӗш ӗмӗрте арави ҫурутравӗ ҫинче пуҫланса кайнӑ авалхи семитри диалектсен формисенчен пӗри чӗлхе аталаннӑ тесе шутлаҫҫӗ. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн ку чӗлхе тӗнчери ытти пайсене сарӑлнӑ, унпа Усӑ курмалли вучахсене Африкӑпа Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫ пайӗсенче тупнӑ.
Хӑй пурӑннӑ малтанхи ҫулсенче пирӗн эрӑри 7-мӗш ӗмӗрте ислам килнӗренпе тата Коран килнӗренпе чӗлхе чылай улшӑнусем тӳснӗ. Ҫакӑ хӑйсемпе пӗрле темиҫе ҫӗнӗ сӑмах, сӑмахсем тата грамматика условийӗсем илсе, ҫавӑн пекех араб чӗлхипе усӑ курнине ҫирӗплетме пулӑшрӗ.
Вӑл пӗтӗм тӗнче тӑрӑх сарӑлнӑранпа ҫӗршер ҫул иртнӗ араб чӗлхи литературӑн уйрӑлми пайӗ пулса тӑнӑ, унта вӑл поэзи, философи тата теологи произведенийӗсене тума усӑ курнӑ. Юлашки вӑхӑтра ӑна та нумай наука дисциплининче йышӑннӑ, хӑйӗн пуян историйӗ ҫине пӗлӳпе япшар чӗлхе ҫине таяннӑ.

Араб чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Абу аль-Касим аз-Захири (IX-X в.) - ҫимӗҫлӗ грамматик, ӑна араб чӗлхипе нумай ӗҫ туни, ҫав шутра "китаб аль-Айн" ("пӗлӳ Кӗнеки"), арабсен классикӑлла грамматикипе чи ир те чи кирлӗ ӗҫсенчен пӗри тесе ҫырса хураҫҫӗ.
2. Ибн Кутайба (пирӗн эрӑри 828-896 ҫ.) – паллӑ автор тата ученӑй, араб грамматикипе лингвистика енӗпе 12 томлӑ ӗҫ ҫырнӑскер, "китаб аш-ши-ва аш-Шун" (поэзи Кӗнеки тата поэтесс).
3. Аль-Джахиз (пирӗн эрӑри 776-869 ҫ.) – юратнӑ литература деятелӗ тата историк, унӑн ӗҫӗсенче грамматикӑран пуҫласа зоологи таранах темӑсем тишкернӗ.
4. Аль - Халиль Ибн Ахмад (пирӗн эрӑри 717-791 ҫ.) - паллӑ лингвист тата ученӑй, унӑн "китаб аль-Айн" (пӗлӳ Кӗнекинче) усӑ курнӑ лингвистика системине VIII ӗмӗрте анлӑн йышӑннӑ.
5. Ибн Мукаффа (пирӗн эрӑри 721-756 ҫ.) – паллӑ тӑлмач тата авалхи петерсид произведенийӗсене арабла куҫарнӑ халӑх чӗлхисемпе усӑ курмалли майсемпе усӑ куракан майлӑ.

Араб чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Араб чӗлхи тытӑмӗ тымарсемпе сӑнарсен морфологийӗнче никӗсленнӗ. Чӗлхери сӑмахсенчен нумайӑшӗ виҫӗ саспаллиллӗ (виҫӗ енлӗ) тымартан пулса иртеҫҫӗ, ун ҫумне тӗрлӗ уҫӑ тата килӗшӳллӗ ҫӗнӗ сӑмахсем пӗр пек пӗлтерӗшлӗ ҫӗнӗ сӑмахсем хушма пулать. Ҫав производствӑсем уҫӑ тата килӗшӳллӗ сасӑсене, ҫавӑн пекех приставкӑсене е суффикссене улӑштарассине хӑйсен ӑшне кӗртеҫҫӗ. Ҫак ҫаврӑнӑҫулӑх араб чӗлхине калама ҫук пуян та витӗмлӗ тӑвать.

Араб чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Квалификациллӗ инструктор тупӑр. Эсир араб чӗлхине чи тӗрӗс меслетпе вӗренес тетӗр пулсан, ҫакна тума чи лайӑх меслет - квалификациллӗ инструктор тупасси, вӑл сире вӗрентме пултарать. Чӗлхе вӗрентес енӗпе опыт пур инструктора шырӑр, вӑл сире грамматика тытӑмӗсемпе нюансӗсене ӑнланса илме пулӑшма пултарать.
2. Тӗрлӗ ресурссемпе усӑ курӑр. Инструктортан вӗренни-чӗлхине тӗрӗс вӗренмелли чи лайӑх меслет пулсан та, сирӗн ытти ресурссемпе, кӗнекесемпе, онлайн-курссемпе, онлайн-видеопа аудиоматериалсемпе усӑ курмалла. Ҫакӑ эсир чӗлхепе темиҫе тӗрлӗ меслетпе паллашнине ӗненме пулӑшать, чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшать.
3. Яланах практикӑра пулӑр. Чӑн-чӑн чӗлхепе ирӗклӗн калаҫмалли пӗртен - пӗр меслет-вӑл яланах практикациленесси. Ҫырура, калаҫу калаҫӑвӗнче, вулассинче тата аудиторинче практикӑра усӑ курӑр. Араб фильмӗсене пӑхса, чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе сывпуллашса е арабсен музыкине итлесе чӗлхене вӗренме хӑтланса пӑхӑр.
4. Чӑнах та, ҫакна хӑвӑр пӗлнӗ пек тӑвӑр. Хӑвӑр вӗрентӳ процесне эсир мӗн чухлӗ ытларах тишкерме пултаратӑр, сирӗншӗн ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах. Сирӗн типлӑ вӗрентӳ валли мӗнле меслетсем лайӑхрах пулнине тӗпчесе пӗлӗр, ҫапла вара чӗлхе ҫине мӗнле пӑхмаллине шухӑшласа тупӑр.