Пушкӑрт Узбекла Куҫар

Пушкӑрт чӗлхи - Пушкӑрт Республикинче, Раҫҫейре пушкӑртла халӑх калаҫакан авалхи тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен кипчаксен ушкӑнне кӗрет, унта 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫать.

Пушкӑрт чӗлхи тӗрлӗ, унта пӗтӗм республикипе тӗрлӗ диалектсем сарӑлнӑ. Ҫакна пушкӑрт чӗлхинчен куҫарни тата ун ҫине те кӑткӑс задача лартать. Диалектсен хушшинче темиҫе тӗп уйрӑмлӑх пур, вӗсем куҫарӑва уйрӑмах йывӑрлатма пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен сӑмах вӗҫӗсемпе произведенийӗсем тӗрлӗ.

Чӗлхе нюансӗсене ӑнланакан пушкӑрт чӗлхине тӗп-тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерес тесен кирлӗ. Ку куҫаруҫӑсен тӗрлӗ диалектсене лайӑх тӗпчесе пӗлмелле, чи пӗчӗк уйрӑмлӑхсене те пӗлме пӗлмелле. Акӑ мӗншӗн професси тӑлмачӗсене пушкӑртла куҫарасси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне час-часах ытларах хисеплеҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхинчен тӑлмача шыранӑ чухне темиҫе паха фактор пур, вӗсене шута илмелле. Опыт татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ; тӑлмачӑн оригинал чӗлхипе те, куҫару чӗлхипе те усӑ курмалла, ҫавӑн пекех культура контектне те ӑнланмалла. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑ чӗлхе шайӗнче усӑ куракан терминологине активлӑ пӗлӳ илнине, мӗншӗн тесен вӑл вӑхӑт иртнӗҫемӗн улшӑнма пултарать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, пушкӑрт чӗлхинчен куҫару ятарлӑ пӗлӳсемпе хӑнӑхусем, ҫавӑн пекех диалектсемпе культура ӑнланӑвӗсем кирлӗ. Мӗн тума шутланине тӗп-тӗрӗс каласа парас тесе, опытлӑ та лайӑх пӗлекен тӑлмача тара тытни кирлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче пушкӑртла калаҫаҫҫӗ?

Пушкӑрт чӗлхипе ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, Казахстанра, Украинӑра тата Узбекистанра халӑх нумай мар пулин те.

Пушкӑрт чӗлхин историйӗ мӗнле?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Пушкӑртстан Республикинче, Урал тӑвӗсен регионӗнче, калаҫаҫҫӗ. Ку республикӑн официаллӑ пӗртен-пӗр чӗлхи, ун ҫинче кӳршӗри удмурт кӗҫӗнрех представителӗсем те калаҫаҫҫӗ. Ку чӗлхепе темиҫе ӗмӗр тӑршшӗпех усӑ кураҫҫӗ тата ку таранччен калаҫакан тӗрӗксен авалхи чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать.
Пушкӑрт чӗлхи ҫинчен чи ир асӑннисем 16 ӗмӗре кӗреҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра вӑл араб тата перси чӗлхисем витӗмлӗ пулнипе пулнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте пушкӑрт чӗлхи регионта темиҫе тӗрлӗ пӗчӗк чӗлхе пулса тӑнӑ. Вӑл наука ӗҫӗсенче те усӑ курнӑ, ҫакӑ ӑна пӗтӗм регионӗпех сарӑлма пулӑшнӑ.
Совет тапхӑрӗнче пушкӑрт чӗлхи раҫҫей витӗмӗнчен чылай сиен курнӑ. Пушкӑрт сӑмахӗсене вырӑс эквиваленчӗсемпе улӑштарнӑ. Ку чӗлхене те шкулсенче вӗрентнӗ, пушкӑртсен пӗрлӗхлӗ алфавитне тума хӑтланса пӑхнӑ.
Совет саманинче пушкӑрт чӗлхипе активлӑн усӑ курма пуҫланӑ, ҫак чӗлхене упрас тӗлӗшпе ытларах вӑй хунӑ. Нумай ҫынсем халӗ пушкӑртла иккӗмӗш чӗлхене вӗреннӗ пек вӗренеҫҫӗ, Пушкӑрт Республикин правительстви ҫак чӗлхене чӗртме ытларах та ытларах вӑй хурать.

Пушкӑрт чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Илдар Габдрафиков-поэт, публицист тата сценарист, вӑл пушкӑрт литературинче тата пушкӑрт чӗлхине чӗртсе тӑратассинче пысӑк кӗлетке пулнӑ.
2. Николай Галиханов-пушкӑрт ученӑйӗ тата поэчӗ, вӑл пушкӑрт чӗлхипе вуншар ӗҫ ҫырнӑ, хальхи пушкӑрт наукин никӗслевҫи шутланать.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ тата лингвист, вӑл пушкӑрт чӗлхипе ҫӳрекенсем хушшинче хут пӗлӗвӗн шайне ӳстерес тӗлӗшпе нумай ӗҫленӗ, пушкӑрт чӗлхипе нумай ҫыру ҫырнӑ.
4. Аскер Аимбетов-пушкӑрт поэчӗ, прозаик тата ученӑй, вӑл пушкӑрт чӗлхипе литература енӗпе малта пыракан фигурӑсенчен пӗри пулнӑ, ҫак чӗлхепе темиҫе пысӑк произведени ҫырнӑ.
5. Иек Яхина – пушкӑртсен паллӑ писателӗпе драматург, унӑн произведенийӗсене Раҫҫейре кӑна мар, пӗтӗм тӗнчипе те йышӑннӑ, вӑл пушкӑрт чӗлхине вулакансемшӗн лайӑхрах тӑвас тесе нумай ӗҫ тунӑ.

Пушкӑрт чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхин кипчак турачӗсемпе ҫыхӑннӑ агглютинативлӑ чӗлхе. Вӑл грамматика функцийӗсене палӑртма усӑ куракан суффикссемпе тата ятарлӑ сасӑсемпе усӑ курать. Пушкӑрт чӗлхи те хупӑ та уҫӑ сасӑсен пуян системи пур, слогсен те, деепрически конструкцисем те унӑн пӗтӗмӗшле тытӑмӗ пулса тӑраҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пушкӑрт алфавитӗпе тата произведенийӗпе паллашӑр. Пушкӑрт чӗлхине вӗренме тытӑнсан, ку чи пысӑк утӑм. Хӑш-пӗр тӗп текстсене пушкӑрт чӗлхипе вулама тытӑнӑр та кашни саспаллин тӗрӗс произведенийӗнче усӑ курӑр.
2. Репетитор е курс тупма хӑтланса пӑхӑр. Чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет-чӗлхе носителӗпе уйрӑм вӗрентӳ иртесси. Май ҫук пулсан, вырӑнти курссене е аудиона тата сире чӗлхе вӗрентме пулӑшакан видеокурссене кӗрсе пӑхӑр.
3. Вулӑр, итлӗр те пушкӑртла нумай материалсем пӑхӑр. Эсир чӗлхепе лайӑхрах паллашнӑ май пушкӑрт чӗлхипе массӑллӑ информаци хатӗрӗсене вуланипе тата итлесе практикӑна малалла тӑсӑр. Аудиозапиҫӗсене, литературӑна, пушкӑрт чӗлхипе фильмсемпе юрӑсене тупма хӑтланса пӑхӑр та пуҫӑрсене чикӗр.
4. Пушкӑртла калаҫура усӑ курӑр. Практика валли партнер тупӑр е онлайн-форума хутшӑнӑр, унта ҫынсем пушкӑртла калаҫаҫҫӗ. Йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр — ку вӗрентӳ пайӗ!
5. Малалла вӗренӗр. Эсир хӑвӑра никӗссемпе хӑтлӑ туятӑр пулсан та, яланах мӗн те пулин ҫӗнни пур, ӑна вӗренсе хӑнӑхма та пулать. Малалла вулӑр, итлӗр, мӗн май килнӗ таран ытларах пушкӑртла пӑхӑр.

Узбекла куҫару - ҫыру докуменчӗсене куҫарасси, кадр хыҫҫӑн сасӑсене куҫарасси, мультимедиа, веб-сайт, аудиофайлов тата узбекла хутшӑнӑвӑн ытти нумай формисене куҫарасси. Узбек Чӗлхипе тӑван чӗлхепе калаҫнӑ пек калаҫакан, ҫав шутра Узбекистанра, Афганистанра, Казахстанра Тата Вӑтаҫӗр Азири ытти ҫӗршывсенче пурӑнакан ҫынсем узбекла куҫарӑвӑн тӗп аудиторийӗ шутланаҫҫӗ.

Ӗҫ узбекла куҫарма тытӑнсан пахалӑхӗ татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ. Тӑлмачӑн професси пулӑшӑвӗ куҫарнӑ материал вырӑнлӑ янӑрать, йӑнӑшсем ҫук тесе шантарма пулӑшать. Тӑлмачсен узбек чӗлхипе унӑн культурӑллӑ нюансӗсене лайӑх тӗпчемелле, ҫавӑн пекех тӗллевлӗ текстпа усӑ куракан ятарлӑ терминологине тӗпчемелле. Тӗрӗс те меллӗ пултӑр тесе, лингвист узбек чӗлхипе те, оригинал чӗлхипе те паллашмалла.

Узбек пасарне тухма тӑрӑшакан компанисен куҫару проектне лайӑх пурнӑҫлани татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулма пултарать. Маркетинг материалӗсем, продуктсем валли инструкцисем, веб-сайтсем тата бизнесӑн ытти кирлӗ компоненчӗсене тӗрӗс куҫарнине пӗлсен, компанисем анлӑ аудиторие ҫавӑрса илме тата унпа ҫыхӑнса ӗҫлеме пултараҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне локализациленӗ куҫарусем компанисемпе вӗсен клиенчӗсен шанӑҫне ҫирӗплетме пулӑшаҫҫӗ, вӗсем хӑйсен тӗллевлӗ аудиторийӗн чӗлхе ыйтӑвӗсене тивӗҫтерме вӑхӑт тупнине кӑтартса параҫҫӗ.

Кӗнекесемпе журналсем, блогсем пек художествӑлла куҫару проекчӗсем валли узбекри куҫаруҫӑсен малтанхи пӗлтерӗшне ӑнланса илсе вулакансене текст ҫинчен тӗп-тӗрӗс ӑнлантарас тесен пуҫламӑш материала тарӑннӑн ӑнланмалла. тӑлмачсен те паллӑ сӑмахсемпе сӑмахсен историпе политика тата культура пӗлтерӗшӗ ҫинчен пӗлмелле. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑ узбек алфавитӗпе тата унпа ҫыхӑннӑ ҫырӑвӑн правилисемпе паллашни кирлӗ.

Узбекла куҫарни-кӑткӑс та кӑткӑс ӗҫ, пысӑк квалификациллӗ специалистсене кирлӗ, вӗсем тӗп-тӗрӗс те уҫӑмлӑ пулнине ӑнланаҫҫӗ. Эсир хӑвӑра-сайта, документа, аудиозапиҫе е коммуникацин урӑх тӗсне куҫарас теместӗр пулсан та, узбекла куҫару професси службине тара тытасси - ӑнӑҫлӑ результата гарантилемелли чи лайӑх май.

Хӑш ҫӗршывсенче узбекла калаҫаҫҫӗ?

Узбек Чӗлхипе Узбекистанра, Афганистанра, Таджикистанра, Казахстанра, Туркменистанра, Кыргызстанра, Российӑра тата Китайра калаҫаҫҫӗ.

Узбек чӗлхин историйӗ мӗнле?

Узбек чӗлхи-тӗрӗк ҫемйин карлук турачӗсемпе ҫыхӑннӑ хӗвелтухӑҫ фюрк чӗлхи. Ун ҫинче ытларах Узбекистанра, Таджикистанра, Кыргызстанра, Казахстанра Тата Вӑтаҫӗр Азипе Раҫҫейӗн ытти пайӗсенче пурӑнакан 25 миллион ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.
Узбек чӗлхин хальхи форми 18 ӗмӗрте Бухар ханствине юсаса ҫӗнетнӗ вӑхӑтра аталанма пуҫланӑ, вӑл узбек чӗлхеллӗ регион пайӗ пулнӑ. Ҫак тапхӑрта узбек чӗлхи ҫумне перси витӗмӗн ҫӳллӗ шайӗ хушӑннӑ, вӑл паянхи кунчченех паллӑ йӗр пулса юлать.
19 ӗмӗрте Бухар эмирӗ Нурулла хан ирттернӗ реформӑсем эмиратра узбек диалекчӗсемпе усӑ курма пулӑшнӑ. Пуринчен ытла ҫакӑ персипе араб хутне хӑйне пӑхӑнса тӑракансем хушшинче пӗрлӗхлӗ империе йӗркелеме хавхалантарассипе ҫыхӑннӑ.
1924 ҫулта узбек чӗлхине Вӑтаҫӗр Азире официаллӑ чӗлхепе пӗлтернӗ, унӑн ҫырӑвӗн никӗсӗ вырӑнне кирилл алфавитне кӗртнӗ. Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн 1991 ҫулта Узбекистан никама пӑхӑнманлӑх тупнӑ, узбекла хӑйӗн официаллӑ чӗлхипе калаҫнӑ. Независимость тупнӑранпа тата унӑн ҫырулӑх форми ҫинче нумай реформа ирттернӗ, 1992 ҫулта латиница никӗсӗ ҫине ҫыру кӗртнӗ тата узбек чӗлхин Академине йӗркеленӗ.

Узбек чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Алишер Нави (1441-1501): Навойсем узбек чӗлхине ҫыру тӗнчине кӗртессине ҫырса хураҫҫӗ. Унӑн поэзийӗпе стилӗ пулас поэтсемпе писательницӑсемшӗн тӗслӗх пулса тӑнӑ.
2. Абдурашид Ибрагимов (1922-2011): Ибрагимов узбекри паллӑ лингвист пулнӑ, вӑл узбек орфографийӗпе грамматикине хальхи орфографипе стандартизаци аталантарассинче пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
3. Зебунис Джамалова (1928-2015): Джамалова узбекла ҫыракан хӗрарӑмсенчен пӗри пулнӑ, унӑн ӗҫӗсем паян та витӗмлӗ юлаҫҫӗ.
4. Мухандислар Гуламов (1926-2002): Гуламов узбек чӗлхишӗн фонетика алфавитне туса хатӗрлессишӗн яваплӑ пулнӑ, ҫавӑнтанпа ӑна ытти нумай чӗлхепе йышӑннӑ.
5. Шароф Рашидов (1904-1983): Рашидова узбек чӗлхипе совет саманинче усӑ курмалли пропаганда тата ӑна шкулсенче вӗренӳ программине кӗртмелли пропаганда тесе ҫыраҫҫӗ. Ун ҫумне узбек литературипе культурӑпа усӑ курма хавхалантарни хушса ҫыраҫҫӗ.

Узбек чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Узбек чӗлхи - алтай ҫемйин пӗр пайӗ пулса тӑракан тӗрӗк чӗлхи, унта турккӑсемпе монгол чӗлхисем кӗреҫҫӗ. Ӑна латин алфавитӗпе ҫырнӑ, араб, перси тата вырӑс чӗлхисен хӑш-пӗр уйрӑмлӑхӗсем пур. Чӗлхере сакӑр уҫӑ сасӑ, ҫирӗм икӗ хупӑ сасӑ, виҫӗ ӑру (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам), тӑватӑ падеж (менельник, эрех, парӑмлӑ тата ача ҫуратакан падеж), тӑватӑ глагол вӑхӑчӗ (хальхи, иртни, пуласлӑх тата иртнӗ тапхӑр) тата икӗ анспект (пӗтӗмпех тата ҫитменлӗхсӗр). Сӑмах йӗрки ытларах ҫакӑн пек: Субъект-объект-глагол.

Узбек чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Узбек чӗлхине вӗренмелли квалификациллӗ преподавателе е репетитора тупӑр. Квалификациллӗ преподаватель е репетитор пуррипе эсир чӗлхене тӗрӗс те хӑвӑр хӑвӑртлӑхпа вӗренессе шантарать.
2. Вӑхӑта вӗренӳ ҫинчен пӗлтерӗр. Тӗпчесе вӗренекен материала практикӑпа пӑхса тухма кашни кунах кӑштах вӑхӑт уйӑрма тӑрӑшӑр.
3. Онлайн кӗме май паракан ресурссемпе усӑ курӑр. Узбек чӗлхине вӗренмелли уроксемпе упражненисем сӗнекен веб-сайтсемпе мобиль приложенийӗсем нумай.
4. Малтан калаҫма вӗренӗр. Кӑткӑс грамматика темисем ҫине куҫиччен калаҫу тӗп пуплевӗсене тӗпчесе вӗренмелле.
5. Узбек музыкине итлӗр те узбек фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр. Узбек музыкине, видеоклипсемпе фильмсене итлени-чӗлхепе культура ӑшне путса лармалли питӗ лайӑх меслет.
6. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнӑр. Май пулсан, узбек чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекене тупма тӑрӑшӑр, вӑл сире ҫак чӗлхепе калаҫу тата ҫыру чӗлхипе усӑ курма пулӑшӗ.