Пушкӑрт Галис Куҫар

Пушкӑрт чӗлхи - Пушкӑрт Республикинче, Раҫҫейре пушкӑртла халӑх калаҫакан авалхи тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен кипчаксен ушкӑнне кӗрет, унта 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫать.

Пушкӑрт чӗлхи тӗрлӗ, унта пӗтӗм республикипе тӗрлӗ диалектсем сарӑлнӑ. Ҫакна пушкӑрт чӗлхинчен куҫарни тата ун ҫине те кӑткӑс задача лартать. Диалектсен хушшинче темиҫе тӗп уйрӑмлӑх пур, вӗсем куҫарӑва уйрӑмах йывӑрлатма пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен сӑмах вӗҫӗсемпе произведенийӗсем тӗрлӗ.

Чӗлхе нюансӗсене ӑнланакан пушкӑрт чӗлхине тӗп-тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерес тесен кирлӗ. Ку куҫаруҫӑсен тӗрлӗ диалектсене лайӑх тӗпчесе пӗлмелле, чи пӗчӗк уйрӑмлӑхсене те пӗлме пӗлмелле. Акӑ мӗншӗн професси тӑлмачӗсене пушкӑртла куҫарасси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне час-часах ытларах хисеплеҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхинчен тӑлмача шыранӑ чухне темиҫе паха фактор пур, вӗсене шута илмелле. Опыт татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ; тӑлмачӑн оригинал чӗлхипе те, куҫару чӗлхипе те усӑ курмалла, ҫавӑн пекех культура контектне те ӑнланмалла. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑ чӗлхе шайӗнче усӑ куракан терминологине активлӑ пӗлӳ илнине, мӗншӗн тесен вӑл вӑхӑт иртнӗҫемӗн улшӑнма пултарать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, пушкӑрт чӗлхинчен куҫару ятарлӑ пӗлӳсемпе хӑнӑхусем, ҫавӑн пекех диалектсемпе культура ӑнланӑвӗсем кирлӗ. Мӗн тума шутланине тӗп-тӗрӗс каласа парас тесе, опытлӑ та лайӑх пӗлекен тӑлмача тара тытни кирлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче пушкӑртла калаҫаҫҫӗ?

Пушкӑрт чӗлхипе ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, Казахстанра, Украинӑра тата Узбекистанра халӑх нумай мар пулин те.

Пушкӑрт чӗлхин историйӗ мӗнле?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Пушкӑртстан Республикинче, Урал тӑвӗсен регионӗнче, калаҫаҫҫӗ. Ку республикӑн официаллӑ пӗртен-пӗр чӗлхи, ун ҫинче кӳршӗри удмурт кӗҫӗнрех представителӗсем те калаҫаҫҫӗ. Ку чӗлхепе темиҫе ӗмӗр тӑршшӗпех усӑ кураҫҫӗ тата ку таранччен калаҫакан тӗрӗксен авалхи чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать.
Пушкӑрт чӗлхи ҫинчен чи ир асӑннисем 16 ӗмӗре кӗреҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра вӑл араб тата перси чӗлхисем витӗмлӗ пулнипе пулнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте пушкӑрт чӗлхи регионта темиҫе тӗрлӗ пӗчӗк чӗлхе пулса тӑнӑ. Вӑл наука ӗҫӗсенче те усӑ курнӑ, ҫакӑ ӑна пӗтӗм регионӗпех сарӑлма пулӑшнӑ.
Совет тапхӑрӗнче пушкӑрт чӗлхи раҫҫей витӗмӗнчен чылай сиен курнӑ. Пушкӑрт сӑмахӗсене вырӑс эквиваленчӗсемпе улӑштарнӑ. Ку чӗлхене те шкулсенче вӗрентнӗ, пушкӑртсен пӗрлӗхлӗ алфавитне тума хӑтланса пӑхнӑ.
Совет саманинче пушкӑрт чӗлхипе активлӑн усӑ курма пуҫланӑ, ҫак чӗлхене упрас тӗлӗшпе ытларах вӑй хунӑ. Нумай ҫынсем халӗ пушкӑртла иккӗмӗш чӗлхене вӗреннӗ пек вӗренеҫҫӗ, Пушкӑрт Республикин правительстви ҫак чӗлхене чӗртме ытларах та ытларах вӑй хурать.

Пушкӑрт чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Илдар Габдрафиков-поэт, публицист тата сценарист, вӑл пушкӑрт литературинче тата пушкӑрт чӗлхине чӗртсе тӑратассинче пысӑк кӗлетке пулнӑ.
2. Николай Галиханов-пушкӑрт ученӑйӗ тата поэчӗ, вӑл пушкӑрт чӗлхипе вуншар ӗҫ ҫырнӑ, хальхи пушкӑрт наукин никӗслевҫи шутланать.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ тата лингвист, вӑл пушкӑрт чӗлхипе ҫӳрекенсем хушшинче хут пӗлӗвӗн шайне ӳстерес тӗлӗшпе нумай ӗҫленӗ, пушкӑрт чӗлхипе нумай ҫыру ҫырнӑ.
4. Аскер Аимбетов-пушкӑрт поэчӗ, прозаик тата ученӑй, вӑл пушкӑрт чӗлхипе литература енӗпе малта пыракан фигурӑсенчен пӗри пулнӑ, ҫак чӗлхепе темиҫе пысӑк произведени ҫырнӑ.
5. Иек Яхина – пушкӑртсен паллӑ писателӗпе драматург, унӑн произведенийӗсене Раҫҫейре кӑна мар, пӗтӗм тӗнчипе те йышӑннӑ, вӑл пушкӑрт чӗлхине вулакансемшӗн лайӑхрах тӑвас тесе нумай ӗҫ тунӑ.

Пушкӑрт чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхин кипчак турачӗсемпе ҫыхӑннӑ агглютинативлӑ чӗлхе. Вӑл грамматика функцийӗсене палӑртма усӑ куракан суффикссемпе тата ятарлӑ сасӑсемпе усӑ курать. Пушкӑрт чӗлхи те хупӑ та уҫӑ сасӑсен пуян системи пур, слогсен те, деепрически конструкцисем те унӑн пӗтӗмӗшле тытӑмӗ пулса тӑраҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пушкӑрт алфавитӗпе тата произведенийӗпе паллашӑр. Пушкӑрт чӗлхине вӗренме тытӑнсан, ку чи пысӑк утӑм. Хӑш-пӗр тӗп текстсене пушкӑрт чӗлхипе вулама тытӑнӑр та кашни саспаллин тӗрӗс произведенийӗнче усӑ курӑр.
2. Репетитор е курс тупма хӑтланса пӑхӑр. Чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет-чӗлхе носителӗпе уйрӑм вӗрентӳ иртесси. Май ҫук пулсан, вырӑнти курссене е аудиона тата сире чӗлхе вӗрентме пулӑшакан видеокурссене кӗрсе пӑхӑр.
3. Вулӑр, итлӗр те пушкӑртла нумай материалсем пӑхӑр. Эсир чӗлхепе лайӑхрах паллашнӑ май пушкӑрт чӗлхипе массӑллӑ информаци хатӗрӗсене вуланипе тата итлесе практикӑна малалла тӑсӑр. Аудиозапиҫӗсене, литературӑна, пушкӑрт чӗлхипе фильмсемпе юрӑсене тупма хӑтланса пӑхӑр та пуҫӑрсене чикӗр.
4. Пушкӑртла калаҫура усӑ курӑр. Практика валли партнер тупӑр е онлайн-форума хутшӑнӑр, унта ҫынсем пушкӑртла калаҫаҫҫӗ. Йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр — ку вӗрентӳ пайӗ!
5. Малалла вӗренӗр. Эсир хӑвӑра никӗссемпе хӑтлӑ туятӑр пулсан та, яланах мӗн те пулин ҫӗнни пур, ӑна вӗренсе хӑнӑхма та пулать. Малалла вулӑр, итлӗр, мӗн май килнӗ таран ытларах пушкӑртла пӑхӑр.

Галисирен куҫару: уйрӑм ибер чӗлхи Уҫни

Галиси-роман чӗлхи, Испанин Ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ регионӗнчен тата кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ регионӗнчен Галисия ятлӑ Португалирен тата Де Сантьяго (Святой Иаков Ҫӗрӗнчен) ҫуралнӑ. Ун ҫинче Пиреней ҫурутравӗн ытти пайӗсенче галичан-экспатриантсем те калаҫаҫҫӗ. Сантьяго-де-Компостелта пыракан вӑтам ӗмӗрсенчи паломика маршручӗпе тата диалектсемпе ҫыхӑнса тӑнипе галис чӗлхи ӗмӗрсем тӑршшӗпех хӑйне евӗрлӗ культурӑпа тата хӑйне евӗрлӗхпе ассоциленнӗ.

Галиси чӗлхи-галисири культурӑна тивӗҫлипе хаклас текенсемшӗн питӗ кирлӗ чӗлхе, мӗншӗн тесен нумай писательсем, поэтсем тата паллӑ юрӑсем ҫак чӗлхепе ҫырнӑ. Ҫавӑнпа та нумай ҫыншӑн ҫак чӗлхене ӑнланма пултарни пӗтӗм тӗнчипе кирлӗ. Ҫак сӑлтавпа юлашки ҫулсенче галис чӗлхинчен вырӑсла куҫарас ыйту ӳссе пынӑ.

Галисири профессиллӗ куҫаруҫӑсен текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен чӗлхен культурӑллӑ фономне тарӑн пӗлмелле. Вӗсен тӗп концепцисене, сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене тата жаргон терминӗсене идентификацилеме, ҫавӑн пекех куҫару итогӗнче пӗлтерӳсене активлӑ тивӗҫтерме пултармалла.

Галисла документсемпе текстсене йӑлана кӗнӗ пек куҫарни е унран кӑткӑс ӗҫ пулнӑ, час-часах ятарлӑ чӗлхе ӑнланмалла пулнӑ. Анчах та технологисем аталаннӑ май ку чӗлхепе специализациленекен тата этемле те, машина куҫарӑвӗсене те тивӗҫтерекен куҫару службисен йышӗ пысӑклансах пырать.

Пулӑшу паракана суйланӑ чухне галисирен куҫарас опыт пур ҫынна, ҫавӑн пекех чӗлхен тӗрлӗ диалекчӗсене лайӑх пӗлекен ҫынна суйламалла. Професси куҫаруҫисем, яланхи пекех, чӗлхине тарӑн ӑнланаҫҫӗ тата машинӑпа куҫарнинчен шанчӑклӑрах куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен час-часах йӑнӑшсем тӗл пулаҫҫӗ.

Пӗтӗмӗшпе илсен, куҫару пахалӑхлӑ пулӑшу ӗҫӗсем шыранӑ чухне галисирен тӗрӗс те профессиллӗ куҫарусем сӗнме пултаракан шанчӑклӑ поставщика тупас тесен тӗпчев ирттермелле. Ҫапла туса эсир галичансен культурине тата вӗсен уйрӑм чӗлхине тивӗҫлипе хаклама пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче галиси чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Испанин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗнчи галисий автономлӑ пӗрлӗхӗнче калаҫакан галисий-роман чӗлхи. Ун ҫинче Испанин Ытти пайӗсенче, ҫавӑн пекех Португалипе Аргентинӑн хӑш-пӗр пайӗсенче иммигрантсен общинисем те калаҫаҫҫӗ.

Галис чӗлхин историйӗ мӗнле?

Галис чӗлхи-Роман чӗлхи, Португалипе тачӑ ҫыхӑннӑ, Ун ҫинче Испанин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗнче 2 миллион ытла ҫын калаҫать. Кастилипе Леон христиансен королевствисем хушшинче валеҫнӗ Галисири вӑтам ӗмӗрти королевствӑра вӑл хӑйӗн пуҫламӑшне 12 ӗмӗрте илет. Чӗлхене 19 тата 20 ӗмӗрсенче стандартизаци тата модернизаци процесне кӗртнӗ, ҫавна пула " Галисипе португали Стандартлӑ "е" галисипе португали "официаллӑ стандартлӑ чӗлхе туса хатӗрленӗ. Ку чӗлхене официаллӑ майпа 1982 ҫултанпа испани патшалӑхӗ йышӑннӑ, Вӑл Галисин автономлӑ регионӗнче испанипе официаллӑ наряд пулса тӑрать. Ку чӗлхепе тата темиҫе ҫӗршывра, уйрӑмах Латин Америка ҫӗршывӗсенче, аргентина, Бразили, Уругвай, Мексика тата Венесуэл пеккисем калаҫаҫҫӗ.

Галис чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Розалия де Касторо (1837-1885) галисири чи паллӑ поэтесс шутланать.
2. Рамон Отер Педрайо (1888-1976): писатель, лингвист тата культура деятелӗ, ӑна "галис чӗлхин Ашшӗ"тесе ят панӑ.
3. X Эль Сабио Альфонсо (1221-1284): Кастилипе Леон королӗ, вӑл галиси чӗлхипе текстсем ҫырнӑ, унӑн литература традицине аталантарас тӗлӗшпе пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
4. Мануэль Куррос Энрикес (1851-1906): поэт тата прозаик, ӑна галис чӗлхин хальхи чӗрӗлӗхӗ тесе шутлаҫҫӗ.
5. Мария Виктория Морен (1923-2013): лингвист, хальхи галиси чӗлхипе ҫырнӑ ҫырӑвӑн ҫӗнӗ стандартне туса хатӗрленӗ тата унӑн эволюцийӗпе тӗрлӗ ӗҫ пичетлесе кӑларнӑ.

Галис чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Галис чӗлхин структури испани, каталани тата португали чӗлхисем евӗрлех. Унӑн субъект-глагол-объект сӑмахӗсен йӗрки пур тата иртнӗ, хальхи тата пуласлӑха палӑртма глагол вӑхӑтӗсен наборӗпе усӑ курать. Чӗрчунсен йӑхӗ (арҫын е хӗрарӑм), паллӑ ячӗсем вара вӗсем ҫырса кӑтартакан япаласемпе килӗшсе тӑраҫҫӗ. Икӗ тӗрлӗ чӗлхе пур: хӑйсене мӗнле тытмаллине кӑтартакан тата вӑхӑтне, вырӑнне, хӑвӑртлӑхне тата хисепне палӑртакан ҫынсем. Чӗлхе те нумай местоименисем, сӗнӳсем тата союзсем кӗртет.

Галис чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗп сӑмахсемпе пуплевсене вӗренӗр: тӗп сӑмахсемпе пуплевсене, саламлӑ сӑмахсене, хӑвна ху ӑнланнине, ҫынсемпе паллашнине, ансат калаҫусене ӑнланма Пуҫлӑр.
2. Грамматика правилисене вӗренӗр: эсир никӗссене вӗренсе ҫитсенех грамматикӑлла кӑткӑс правилӑсене, глаголсене, вӑхӑтсене, ссылка туртӑмӗн формисене тата ытти нумай правилӑсене вӗренме тытӑнӑр.
3. Кӗнекесемпе статьясене вулӑр: галиси чӗлхипе ҫырнӑ кӗнекесене Е статьясене Илӗр те вӗсене вуласа тухӑр. Ку чӑнах та сӑмах запасне аталантарма тата сирӗн туйӑмӑра аталантарма пулӑшать.
4. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене итлӗр: галисири подкастсене е видеона итлӗр, фильмсемпе телешоу ҫине пӑхӑр е хӑйпе калаҫакан ҫынна тупӑр.
5. Калӑр, калӑр, калӑр: вӗренмелли Чи Лайӑх меслет вӑл-калаҫу сӑмахӗнче май килнӗ таран ытларах усӑ курасси. Пӗр-пӗринпе е пӗчченшерӗн пулсан, хӑвӑр мӗн вӗреннипе, чӑн-чӑн калаҫусемпе усӑ курма хӑтланса пӑхӑр.