Пушкӑрт Грек Куҫар

Пушкӑрт чӗлхи - Пушкӑрт Республикинче, Раҫҫейре пушкӑртла халӑх калаҫакан авалхи тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен кипчаксен ушкӑнне кӗрет, унта 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫать.

Пушкӑрт чӗлхи тӗрлӗ, унта пӗтӗм республикипе тӗрлӗ диалектсем сарӑлнӑ. Ҫакна пушкӑрт чӗлхинчен куҫарни тата ун ҫине те кӑткӑс задача лартать. Диалектсен хушшинче темиҫе тӗп уйрӑмлӑх пур, вӗсем куҫарӑва уйрӑмах йывӑрлатма пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен сӑмах вӗҫӗсемпе произведенийӗсем тӗрлӗ.

Чӗлхе нюансӗсене ӑнланакан пушкӑрт чӗлхине тӗп-тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерес тесен кирлӗ. Ку куҫаруҫӑсен тӗрлӗ диалектсене лайӑх тӗпчесе пӗлмелле, чи пӗчӗк уйрӑмлӑхсене те пӗлме пӗлмелле. Акӑ мӗншӗн професси тӑлмачӗсене пушкӑртла куҫарасси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне час-часах ытларах хисеплеҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхинчен тӑлмача шыранӑ чухне темиҫе паха фактор пур, вӗсене шута илмелле. Опыт татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ; тӑлмачӑн оригинал чӗлхипе те, куҫару чӗлхипе те усӑ курмалла, ҫавӑн пекех культура контектне те ӑнланмалла. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑ чӗлхе шайӗнче усӑ куракан терминологине активлӑ пӗлӳ илнине, мӗншӗн тесен вӑл вӑхӑт иртнӗҫемӗн улшӑнма пултарать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, пушкӑрт чӗлхинчен куҫару ятарлӑ пӗлӳсемпе хӑнӑхусем, ҫавӑн пекех диалектсемпе культура ӑнланӑвӗсем кирлӗ. Мӗн тума шутланине тӗп-тӗрӗс каласа парас тесе, опытлӑ та лайӑх пӗлекен тӑлмача тара тытни кирлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче пушкӑртла калаҫаҫҫӗ?

Пушкӑрт чӗлхипе ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, Казахстанра, Украинӑра тата Узбекистанра халӑх нумай мар пулин те.

Пушкӑрт чӗлхин историйӗ мӗнле?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Пушкӑртстан Республикинче, Урал тӑвӗсен регионӗнче, калаҫаҫҫӗ. Ку республикӑн официаллӑ пӗртен-пӗр чӗлхи, ун ҫинче кӳршӗри удмурт кӗҫӗнрех представителӗсем те калаҫаҫҫӗ. Ку чӗлхепе темиҫе ӗмӗр тӑршшӗпех усӑ кураҫҫӗ тата ку таранччен калаҫакан тӗрӗксен авалхи чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать.
Пушкӑрт чӗлхи ҫинчен чи ир асӑннисем 16 ӗмӗре кӗреҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра вӑл араб тата перси чӗлхисем витӗмлӗ пулнипе пулнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте пушкӑрт чӗлхи регионта темиҫе тӗрлӗ пӗчӗк чӗлхе пулса тӑнӑ. Вӑл наука ӗҫӗсенче те усӑ курнӑ, ҫакӑ ӑна пӗтӗм регионӗпех сарӑлма пулӑшнӑ.
Совет тапхӑрӗнче пушкӑрт чӗлхи раҫҫей витӗмӗнчен чылай сиен курнӑ. Пушкӑрт сӑмахӗсене вырӑс эквиваленчӗсемпе улӑштарнӑ. Ку чӗлхене те шкулсенче вӗрентнӗ, пушкӑртсен пӗрлӗхлӗ алфавитне тума хӑтланса пӑхнӑ.
Совет саманинче пушкӑрт чӗлхипе активлӑн усӑ курма пуҫланӑ, ҫак чӗлхене упрас тӗлӗшпе ытларах вӑй хунӑ. Нумай ҫынсем халӗ пушкӑртла иккӗмӗш чӗлхене вӗреннӗ пек вӗренеҫҫӗ, Пушкӑрт Республикин правительстви ҫак чӗлхене чӗртме ытларах та ытларах вӑй хурать.

Пушкӑрт чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Илдар Габдрафиков-поэт, публицист тата сценарист, вӑл пушкӑрт литературинче тата пушкӑрт чӗлхине чӗртсе тӑратассинче пысӑк кӗлетке пулнӑ.
2. Николай Галиханов-пушкӑрт ученӑйӗ тата поэчӗ, вӑл пушкӑрт чӗлхипе вуншар ӗҫ ҫырнӑ, хальхи пушкӑрт наукин никӗслевҫи шутланать.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ тата лингвист, вӑл пушкӑрт чӗлхипе ҫӳрекенсем хушшинче хут пӗлӗвӗн шайне ӳстерес тӗлӗшпе нумай ӗҫленӗ, пушкӑрт чӗлхипе нумай ҫыру ҫырнӑ.
4. Аскер Аимбетов-пушкӑрт поэчӗ, прозаик тата ученӑй, вӑл пушкӑрт чӗлхипе литература енӗпе малта пыракан фигурӑсенчен пӗри пулнӑ, ҫак чӗлхепе темиҫе пысӑк произведени ҫырнӑ.
5. Иек Яхина – пушкӑртсен паллӑ писателӗпе драматург, унӑн произведенийӗсене Раҫҫейре кӑна мар, пӗтӗм тӗнчипе те йышӑннӑ, вӑл пушкӑрт чӗлхине вулакансемшӗн лайӑхрах тӑвас тесе нумай ӗҫ тунӑ.

Пушкӑрт чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхин кипчак турачӗсемпе ҫыхӑннӑ агглютинативлӑ чӗлхе. Вӑл грамматика функцийӗсене палӑртма усӑ куракан суффикссемпе тата ятарлӑ сасӑсемпе усӑ курать. Пушкӑрт чӗлхи те хупӑ та уҫӑ сасӑсен пуян системи пур, слогсен те, деепрически конструкцисем те унӑн пӗтӗмӗшле тытӑмӗ пулса тӑраҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пушкӑрт алфавитӗпе тата произведенийӗпе паллашӑр. Пушкӑрт чӗлхине вӗренме тытӑнсан, ку чи пысӑк утӑм. Хӑш-пӗр тӗп текстсене пушкӑрт чӗлхипе вулама тытӑнӑр та кашни саспаллин тӗрӗс произведенийӗнче усӑ курӑр.
2. Репетитор е курс тупма хӑтланса пӑхӑр. Чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет-чӗлхе носителӗпе уйрӑм вӗрентӳ иртесси. Май ҫук пулсан, вырӑнти курссене е аудиона тата сире чӗлхе вӗрентме пулӑшакан видеокурссене кӗрсе пӑхӑр.
3. Вулӑр, итлӗр те пушкӑртла нумай материалсем пӑхӑр. Эсир чӗлхепе лайӑхрах паллашнӑ май пушкӑрт чӗлхипе массӑллӑ информаци хатӗрӗсене вуланипе тата итлесе практикӑна малалла тӑсӑр. Аудиозапиҫӗсене, литературӑна, пушкӑрт чӗлхипе фильмсемпе юрӑсене тупма хӑтланса пӑхӑр та пуҫӑрсене чикӗр.
4. Пушкӑртла калаҫура усӑ курӑр. Практика валли партнер тупӑр е онлайн-форума хутшӑнӑр, унта ҫынсем пушкӑртла калаҫаҫҫӗ. Йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр — ку вӗрентӳ пайӗ!
5. Малалла вӗренӗр. Эсир хӑвӑра никӗссемпе хӑтлӑ туятӑр пулсан та, яланах мӗн те пулин ҫӗнни пур, ӑна вӗренсе хӑнӑхма та пулать. Малалла вулӑр, итлӗр, мӗн май килнӗ таран ытларах пушкӑртла пӑхӑр.

Чи авалхи лингвистика отраслӗсенчен пӗри пулнӑ май, грек чӗлхинчен куҫарни ӗмӗр-ӗмӗрех коммуникацин чи пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулнӑ. Грек чӗлхи вӑрӑм истори тата хальхи чӗлхесене чылай витӗм кӳрет, ҫакӑ ӑна тӗнчери хутшӑнусен пӗлтерӗшлӗ элеменчӗ тӑвать. Грек чӗлхинчен куҫаракансем культурӑсем хушшинчи уйрӑлӑва ҫӗнтерсе текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс ӑнлантарассинче тӗп вырӑн йышӑнса тӑраҫҫӗ.

Грек чӗлхинчен куҫарӑва новогрек чӗлхинчен урӑх чӗлхепе куҫараҫҫӗ. Ҫавӑн пекех Пӗрлешӳллӗ Нацисемпе пӗтӗм тӗнчери ытти организацисенче усӑ куракан анлӑ сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри. Ҫавна пула грек чӗлхинчен куҫаракансем пирки ыйту ӳссех пырать.

Грек чӗлхи-калама ҫук кӑткӑс, регион тата истори вариацийӗсем нумай. Ҫавна пула опытлӑ тӑлмачсен текст шухӑшне тӗп-тӗрӗс каласа парас тесен тӗрӗс сӑмахсем суйласа илме пӗлмелле. Кунсӑр пуҫне вӗсен грек чӗлхипе мӗнле усӑ курнине те пӗлмелле, вӗсен куҫарӑвӗсем активлӑ та пӗлтерӗшлӗ юласса шантармалла.

Чӗлхе йӗркине ӑнланни ҫумне тата тӑлмачсем тӗрлӗ культура аспекчӗсемпе, сленгсемпе идиомсемпе паллашмалла, вӗсем оригиналлӑ текстӑн сассине тата коннотацине лайӑхлатмалла. Контект тӑрӑх хӑш-пӗр сӑмахсем пӗр чӗлхепе мар, урӑх чӗлхепе пӗлтерӗшлӗ пулма пултараҫҫӗ.

Пӗтӗмӗшпе илсен, грек чӗлхинчен лайӑх куҫаруҫӑ тӗнчери ӑнӑҫлӑ проектпа хаклӑ йӑнӑшсем хушшинче уйрӑмлӑх тума пултарать. Тӑлмача тара тытнӑ чухне предприятисем хӑйсем грек чӗлхин нюансӗсене, ҫавӑн пекех регионти кирек мӗнле диалекта та ӑнланакан опытлӑ специалистпа ӗҫленине ӗненмелле.

Юлашкинчен, грек чӗлхинчен куҫарни-тӗрӗс пурнӑҫланӑ чухне – тӗп экономикӑра ҫитӗнӳ тума калама ҫук хаклӑ инструмент пулса тӑрать. Предприятин юрӑхлӑ партнерӗпе вӗсен ҫырӑвне тӗп-тӗрӗс парассине, вӗсене культура уйрӑмлӑхӗсене ҫӗнтерсе тӗнчери тухӑҫлӑ ҫыхӑнуран усӑлӑх кӑларма май парассине шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче грек чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Грек Греципе Кипр официаллӑ чӗлхи шутланать. Унта албанире,Болгарире, Ҫурҫӗр Македонире, Румынире, Турцире Тата Украинӑра пысӑках мар общинӑсем те пур. Грек чӗлхипе те экспатриантсемпе диаспорсен пӗрлешӳллӗ Штачӗсене, Австралипе Канадӑна шута илсе, пӗтӗм тӗнчипе пӗрлехи экспатриантсен обществи нумай калаҫать.

Грек чӗлхи историйӗ мӗнле?

Микень тапхӑрӗнче (пирӗн эрӑчченхи 1600-1100) пуҫланакан грек чӗлхи эллин чӗлхи пуҫламӑшӗнче пуҫланакан вӑрӑм та пуян истори пур. Авалхи грек чӗлхи индоевропӑри чӗлхе ҫемйин турачӗ пулнӑ, европӑри хальхи чӗлхесен никӗсӗ шутланать. Авалхи грек чӗлхипе ҫырнӑ чи паллӑ литература пирӗн эрӑчченхи 776 ҫула яхӑн поэзипе калав формипе курӑнма пуҫланӑ. Классикӑлла тапхӑрта (пирӗн эрӑчченхи 5-4-мӗш ӗмӗрсенче) грек чӗлхи ҫӗнелнӗ тата хӑйӗн классикӑлла формине туяннӑ, вӑл грек чӗлхин никӗсӗ пулса тӑрать.
Грек чӗлхипе пирӗн эрӑри 5-мӗш ӗмӗрчченех калаҫнӑ, вӑл ытларах чухне демотикӑлла форма ҫине куҫнӑ, ҫав формӑпа паян Унчченхи пекех Грецин официаллӑ чӗлхи вырӑнне усӑ кураҫҫӗ. Византи тапхӑрӗнче (пирӗн эрӑри 400-1453 ҫулсенче) Хӗвелтухӑҫ Рим империйӗнче Грек чӗлхи пулнӑ. Византи империйӗ пӗтнӗ хыҫҫӑн грек чӗлхи япӑхланнӑ тапхӑра тӳссе ирттернӗ. 1976 ҫулта ҫеҫ грек ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ. Паян грек европӑри чи анлӑ сарӑлнӑ чӗлхесенчен пӗри шутланать, ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 15 миллион ҫынна яхӑн шутланаҫҫӗ.

Грек чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Гомер-хӗвеланӑҫ литературӑн тӗп произведенийӗсем шутланакан грек чӗлхипе литературин ашшӗ шутланать.
2. Платона - авалхи философа ҫӗнӗ идейӑсем, сӑмахсем тата терминсем грек чӗлхине кӗртни тесе ҫырса хураҫҫӗ.
3. Аристотель - вӑл хӑйӗн тӑван грек чӗлхипе философипе наука ҫинчен нумай ҫырнӑ ҫеҫ мар, хӑшпӗрисем ӑна ҫак чӗлхене кодификациленӗ пӗрремӗш ҫын тесе шутлаҫҫӗ.
4. Гиппократ - медицина Ашшӗ пекех паллӑ, медицина терминологине пысӑк витӗм кӳнӗ грек чӗлхипе вӑл нумай ҫырнӑ.
5. Демосфен-ҫак аслӑ оратор грек чӗлхипе тӑрӑшса ҫырнӑ, нумай сӑмах, сӑмах ҫаврӑнӑшӗсем тата ытти произведенисем те кӗртнӗ.

Грек чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Грек чӗлхи структури питӗ улшӑннӑ, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен сӗнӗвӗнчи рольсене кура формӑна улӑштарнине пӗлтерет. Тӗслӗхрен, паллӑ ячӗсемпе местоименийӗсен хисепне, йӑхне тата падежне кӑтартас тесен тайӑлмалла. Глаголсем вӑхӑта, сасӑсене тата кӑмӑл-туйӑма палӑртма пӗрлешеҫҫӗ. Унсӑр пуҫне, сӑмахсенчи сыпӑксем час-часах хӑйсем тӗл пулакан контект тӑрӑх тӗрлӗ улшӑнусем тӳссе ирттереҫҫӗ.

Грек чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Грек чӗлхин лайӑх база курсне туянӑр: грек чӗлхипе вӗрентекен лайӑх курс сире чӗлхе ҫинчен пӗтӗмӗшле кӑтарту парӗ, грамматика, произведени тата словарь запасӗ пек никӗссене вӗрентӗ.
2. Алфавит ҫакна асра тытӑр: грек алфавитне Вӗренни-грек сӑмахӗсемпе пуплевӗсене ӑнланмалли пӗрремӗш утӑм. Тӗп саспаллисене те, йӗрке саспаллисене те вӗренӗр те произведенире усӑ курӑр.
3. Сарӑлнӑ сӑмахсемпе ҫаврӑнӑшсене вӗренӗр: Грек ҫаврӑнӑшӗсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсенчен хӑш-пӗрисене тупса Пӑхӑр. Ку саламсене, усӑллӑ сӑмахсене, "сывлӑх сунатӑп", "сывӑ пулӑр", "тархасшӑн", "тавтапуҫ", "ҫапла", "ҫук"текен сӑмахсене хутшӑнать.
4. Грек музыкине итлӗр: грек музыкине Итлени сире чӗлхе ритмӗпе интонацине вӗренсе ҫитме пулӑшать. Ҫакӑ та сире чӗлхене вӗренмелли май парать, мӗншӗн тесен сире чӑн калаҫусемпе тата лару-тӑрупа паллаштарать.
5. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе практикӑра усӑ курӑр: грек чӗлхине йӑтса ҫӳрекенпе усӑ курма май пур пулсан, унпа чӗлхе практиклени питӗ кирлӗ. Сасӑпах калани тата грек чӗлхипе калаҫни сире чӗлхене хӑвӑрт вӗренме тата хӑвӑр тунӑ кирек мӗнле йӑнӑша та тӳрлетме май парать.
6. Чӗлхе занятийӗсене ҫырӑнӑр: Сирӗн грек чӗлхине йӑтса ҫӳрекен ҫын патне кӗме май Ҫук пулсан, чӗлхе занятийӗсене ҫырӑнмалла - чӗлхене лайӑх вӗрентмелли меслет. Сире хӑвӑрпа пӗр кимӗ ҫинче пурӑнакан ҫынсем хупӑрласа илӗҫ, ҫакӑ сире чӗлхе ҫинчен ыйтса пӗлме май парӗ.
7. Грек литературине вулӑр: классикӑлла тата хальхи грек литературине Вулани сире чӗлхе ҫинчен ӑнлантарса парӗ, унӑн нюансӗсене тарӑнрах ӑнланма май парӗ.
8. Грек фильмӗсемпе телепередачисене пӑхӑр: грек фильмӗсене Пӑхса тухни тата телепередачӑсене курни сире кулленхи калаҫура чӗлхепе паллаштарӗ, вара эсир унта мӗн каланине ӑнланма пултаратӑр.
9. Грецие кайса килӗр: чӗлхене Вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - культурӑпа окружение путса ларасси. Грецие кайни сире кулленхи пурнӑҫра чӗлхепе усӑ курма тата регионти диалектсемпе паллашма май парать.