Пушкӑрт Тайла Куҫар

Пушкӑрт чӗлхи - Пушкӑрт Республикинче, Раҫҫейре пушкӑртла халӑх калаҫакан авалхи тӗрӗк чӗлхи. Вӑл тӗрӗк чӗлхисен кипчаксен ушкӑнне кӗрет, унта 1,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫать.

Пушкӑрт чӗлхи тӗрлӗ, унта пӗтӗм республикипе тӗрлӗ диалектсем сарӑлнӑ. Ҫакна пушкӑрт чӗлхинчен куҫарни тата ун ҫине те кӑткӑс задача лартать. Диалектсен хушшинче темиҫе тӗп уйрӑмлӑх пур, вӗсем куҫарӑва уйрӑмах йывӑрлатма пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен сӑмах вӗҫӗсемпе произведенийӗсем тӗрлӗ.

Чӗлхе нюансӗсене ӑнланакан пушкӑрт чӗлхине тӗп-тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерес тесен кирлӗ. Ку куҫаруҫӑсен тӗрлӗ диалектсене лайӑх тӗпчесе пӗлмелле, чи пӗчӗк уйрӑмлӑхсене те пӗлме пӗлмелле. Акӑ мӗншӗн професси тӑлмачӗсене пушкӑртла куҫарасси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне час-часах ытларах хисеплеҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхинчен тӑлмача шыранӑ чухне темиҫе паха фактор пур, вӗсене шута илмелле. Опыт татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ; тӑлмачӑн оригинал чӗлхипе те, куҫару чӗлхипе те усӑ курмалла, ҫавӑн пекех культура контектне те ӑнланмалла. Ҫавӑн пекех тӑлмачӑ чӗлхе шайӗнче усӑ куракан терминологине активлӑ пӗлӳ илнине, мӗншӗн тесен вӑл вӑхӑт иртнӗҫемӗн улшӑнма пултарать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, пушкӑрт чӗлхинчен куҫару ятарлӑ пӗлӳсемпе хӑнӑхусем, ҫавӑн пекех диалектсемпе культура ӑнланӑвӗсем кирлӗ. Мӗн тума шутланине тӗп-тӗрӗс каласа парас тесе, опытлӑ та лайӑх пӗлекен тӑлмача тара тытни кирлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче пушкӑртла калаҫаҫҫӗ?

Пушкӑрт чӗлхипе ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, Казахстанра, Украинӑра тата Узбекистанра халӑх нумай мар пулин те.

Пушкӑрт чӗлхин историйӗ мӗнле?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхи, унпа ытларах Пушкӑртстан Республикинче, Урал тӑвӗсен регионӗнче, калаҫаҫҫӗ. Ку республикӑн официаллӑ пӗртен-пӗр чӗлхи, ун ҫинче кӳршӗри удмурт кӗҫӗнрех представителӗсем те калаҫаҫҫӗ. Ку чӗлхепе темиҫе ӗмӗр тӑршшӗпех усӑ кураҫҫӗ тата ку таранччен калаҫакан тӗрӗксен авалхи чӗлхисенчен пӗри пулса тӑрать.
Пушкӑрт чӗлхи ҫинчен чи ир асӑннисем 16 ӗмӗре кӗреҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра вӑл араб тата перси чӗлхисем витӗмлӗ пулнипе пулнӑ. 19-мӗш ӗмӗрте пушкӑрт чӗлхи регионта темиҫе тӗрлӗ пӗчӗк чӗлхе пулса тӑнӑ. Вӑл наука ӗҫӗсенче те усӑ курнӑ, ҫакӑ ӑна пӗтӗм регионӗпех сарӑлма пулӑшнӑ.
Совет тапхӑрӗнче пушкӑрт чӗлхи раҫҫей витӗмӗнчен чылай сиен курнӑ. Пушкӑрт сӑмахӗсене вырӑс эквиваленчӗсемпе улӑштарнӑ. Ку чӗлхене те шкулсенче вӗрентнӗ, пушкӑртсен пӗрлӗхлӗ алфавитне тума хӑтланса пӑхнӑ.
Совет саманинче пушкӑрт чӗлхипе активлӑн усӑ курма пуҫланӑ, ҫак чӗлхене упрас тӗлӗшпе ытларах вӑй хунӑ. Нумай ҫынсем халӗ пушкӑртла иккӗмӗш чӗлхене вӗреннӗ пек вӗренеҫҫӗ, Пушкӑрт Республикин правительстви ҫак чӗлхене чӗртме ытларах та ытларах вӑй хурать.

Пушкӑрт чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Илдар Габдрафиков-поэт, публицист тата сценарист, вӑл пушкӑрт литературинче тата пушкӑрт чӗлхине чӗртсе тӑратассинче пысӑк кӗлетке пулнӑ.
2. Николай Галиханов-пушкӑрт ученӑйӗ тата поэчӗ, вӑл пушкӑрт чӗлхипе вуншар ӗҫ ҫырнӑ, хальхи пушкӑрт наукин никӗслевҫи шутланать.
3. Дамир Исмагилов-академик, философ тата лингвист, вӑл пушкӑрт чӗлхипе ҫӳрекенсем хушшинче хут пӗлӗвӗн шайне ӳстерес тӗлӗшпе нумай ӗҫленӗ, пушкӑрт чӗлхипе нумай ҫыру ҫырнӑ.
4. Аскер Аимбетов-пушкӑрт поэчӗ, прозаик тата ученӑй, вӑл пушкӑрт чӗлхипе литература енӗпе малта пыракан фигурӑсенчен пӗри пулнӑ, ҫак чӗлхепе темиҫе пысӑк произведени ҫырнӑ.
5. Иек Яхина – пушкӑртсен паллӑ писателӗпе драматург, унӑн произведенийӗсене Раҫҫейре кӑна мар, пӗтӗм тӗнчипе те йышӑннӑ, вӑл пушкӑрт чӗлхине вулакансемшӗн лайӑхрах тӑвас тесе нумай ӗҫ тунӑ.

Пушкӑрт чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Пушкӑрт чӗлхи-тӗрӗк чӗлхин кипчак турачӗсемпе ҫыхӑннӑ агглютинативлӑ чӗлхе. Вӑл грамматика функцийӗсене палӑртма усӑ куракан суффикссемпе тата ятарлӑ сасӑсемпе усӑ курать. Пушкӑрт чӗлхи те хупӑ та уҫӑ сасӑсен пуян системи пур, слогсен те, деепрически конструкцисем те унӑн пӗтӗмӗшле тытӑмӗ пулса тӑраҫҫӗ.

Пушкӑрт чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пушкӑрт алфавитӗпе тата произведенийӗпе паллашӑр. Пушкӑрт чӗлхине вӗренме тытӑнсан, ку чи пысӑк утӑм. Хӑш-пӗр тӗп текстсене пушкӑрт чӗлхипе вулама тытӑнӑр та кашни саспаллин тӗрӗс произведенийӗнче усӑ курӑр.
2. Репетитор е курс тупма хӑтланса пӑхӑр. Чӗлхене вӗренмелли чи лайӑх меслет-чӗлхе носителӗпе уйрӑм вӗрентӳ иртесси. Май ҫук пулсан, вырӑнти курссене е аудиона тата сире чӗлхе вӗрентме пулӑшакан видеокурссене кӗрсе пӑхӑр.
3. Вулӑр, итлӗр те пушкӑртла нумай материалсем пӑхӑр. Эсир чӗлхепе лайӑхрах паллашнӑ май пушкӑрт чӗлхипе массӑллӑ информаци хатӗрӗсене вуланипе тата итлесе практикӑна малалла тӑсӑр. Аудиозапиҫӗсене, литературӑна, пушкӑрт чӗлхипе фильмсемпе юрӑсене тупма хӑтланса пӑхӑр та пуҫӑрсене чикӗр.
4. Пушкӑртла калаҫура усӑ курӑр. Практика валли партнер тупӑр е онлайн-форума хутшӑнӑр, унта ҫынсем пушкӑртла калаҫаҫҫӗ. Йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр — ку вӗрентӳ пайӗ!
5. Малалла вӗренӗр. Эсир хӑвӑра никӗссемпе хӑтлӑ туятӑр пулсан та, яланах мӗн те пулин ҫӗнни пур, ӑна вӗренсе хӑнӑхма та пулать. Малалла вулӑр, итлӗр, мӗн май килнӗ таран ытларах пушкӑртла пӑхӑр.

Тайга чӗлхипе куҫарни яланах ӳссе пыракан тӗнчери рынокӑн пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать, мӗншӗн тесен компанисене Таиландӑра ҫӗнӗ клиентсене явӑҫтарма май парать. Ҫырнӑ сӑмахсене тӗрӗс те вырӑнлӑ куҫарас тесен профессиллӗ тайгари тӑлмачӑн пулӑшӑвӗсемпе усӑ курмалла.

Тайск чӗлхинчен тӑлмача суйланӑ чухне чӗлхепе тата культурӑпа пысӑк опыт тӑвакан ҫынна тупмалла. Тӑлмачӑн чӗлхепе мӗнле усӑ курмаллине ҫеҫ мар, культурӑсемпе тухӑҫлӑ хутшӑнмаллине те лайӑх пӗлмелле. Ку вӑл сирӗн тӑлмачӑр чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене ӑнланма йывӑр сӑмахсене тата пуплевсене ӑнланма пӗлнине тата оригиналлӑ текст пӗлтерӗшне улӑштармасӑр тайга чӗлхине тӗрӗс куҫарнине пӗлтерет.

Чӗлхе ҫумне хушса культура нюансӗсене шута илмелле. Сӑмахран, хӑш-пӗр культура ыттисенчен формальнӑрах, ҫавӑнпа та сирӗн тӑлмачӑра хӑйӗн куҫарӑвӗсен тонне кирлӗ пек скоректлама пултарать. Куҫаруҫӑсен те вырӑнти йӑласем ҫинчен пӗлмелле, сӑпайлӑ сӑмахсемпе усӑ курни тата кӳрентерекен сӑмахсенчен пӑрӑнни ҫинчен пӗлмелле.

Юлашкинчен, проект требованийӗсене пӑхса тухар. Хӑш-пӗр документсем валли ятарлӑ сертификатсем е стильпе конкретлӑ руководство кирлӗ пулма пултараҫҫӗ. Ӗненӗр, сирӗн тӑлмачӑр конкретлӑ проект пирки, суйлав процесӗнче мӗн ыйтнине пурне те пӗлет.

Тайла куҫарӑва тӗрӗс пурнӑҫланӑ чухне сире анлӑ аудиторие ҫавӑрса илме тата сирӗн клиент базине анлӑлатма пулӑшать. Сирӗн тӑлмачӑр тӗплӗ те тухӑҫлӑ куҫарусем пама пӗлмелле, вӗсем тухӑҫлӑ пӗлтерӗшсен пӗлтерӗшне ҫухатмаҫҫӗ. Хӑвӑр енче юрӑхлӑ тӑлмач пур пулсан, сирӗн пӗлтерӳ тайга чӗлхипе ҫӳрекенсен те, ҫав чӗлхепе ҫӳрекенсен те тупасса шанма пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче вӑрттӑн чӗлхепе калаҫаҫҫӗ?

Тайга чӗлхипе ытларах Таиландӑра тата тайга диаспорин членӗсем Хушшинче, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Канадӑсем, Сингапур, Австрали, Ҫавӑн пекех Европӑпа Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫ ҫӗршывӗсенче пурӑнакан ҫынсем хушшинче калаҫаҫҫӗ.

Тайга чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тайга чӗлхи, сиам е центральнӑй тайски чӗлхе пекех, Таиландӑн наципе официаллӑ чӗлхи тата тайга халӑхӗн тӑван чӗлхи пулса тӑрать. Вӑл тай–кадай чӗлхе ҫемйин членӗ, ҫак регион, лаос, шань тата чжуан чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑннӑ.
Пирӗн эрӑчченхи пӗрремӗш пин ҫуллӑх халӑх чӗлхинчен пуҫласа хальхи Таиланд территорийӗнче сарӑлнӑ тесе шутлаҫҫӗ пулин те, тайга чӗлхи мӗнле пулса кайни паллӑ мар. 13-мӗш ӗмӗрте унӑн чӗлхи прототайски пек уйрӑм формӑпа аталаннӑ. Ку чӗлхепе чул ҫырусенче усӑ курнӑ, Ӑна Пустухай тапхӑрӗнче ҫирӗплетнӗ (1238-1438). 16 ӗмӗрте хальхи алфавитпа ҫыру системи йӗркеленнӗ чухне чӗлхе пысӑк реорганизаци тӳснӗ.
19 ӗмӗр тӑршшӗнче тайский чӗлхе чылай модернизаци тата стандартизаци тапхӑрне тӳссе ирттернӗ. Ҫакӑ унӑн ҫырулӑх формине лайӑхлатас, словарь запасне ӳстерес тата грамматика правилисене анлӑлатас енӗпе вӑй хунӑ. Вӑрттӑн чӗлхене те шкулсемпе университетсенче вӗрентме пуҫланӑ, вӗренекенсене пулӑшма словарьсем туса хатӗрленӗ. 20 ӗмӗрте телевидени тата радиосетейӑсем йӗркеленӗ чухне тайский чӗлхене тата анлӑрах аудиторипе паллаштарнӑ. Паян ку таиландӑн официаллӑ чӗлхи, унта 60 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тайга чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Рамкхамхаенг Короле Вӑрттӑн алфавитпа ҫыру системи тӑвасси тесе шутлаҫҫӗ.
2. Суриотай королева тайга чӗлхипе тата унӑн стандартизацийӗпе усӑ курассине анлӑлатаҫҫӗ тесе шутлаҫҫӗ.
3. Король Ваджируда ҫӗнӗ сӑмахсем, пуплевсем тата ҫырӑвӑн вӑрттӑн чӗлхинчи стильсем хута яни тата вӗсене популяризаци туни тесе ҫырса хураҫҫӗ.
4. Сылтӑм Чонласин-вӗренӳ практикинче тата литература произведенийӗсенче вӑрттӑн чӗлхепе усӑ курассин тивӗҫӗ.
5. Сылтӑм ануман Раджадхон - патшалӑх управленийӗнче тата официаллӑ документсенче вӑрттӑн чӗлхепе усӑ куракан пионер шутланать.

Вӑрттӑн чӗлхе тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тайский чӗлхе тай-кадай чӗлхе ҫемьин членӗ тата хӑйӗн слогсен кӑткӑс тытӑмӗпе палӑрса тӑрать. Вӑл аналитика чӗлхипе шутланать, ку идейӑсене вӑл грамматикӑлла кӑткӑс формӑсемпе мар, сӑмах йӗркипе пӗлтернине пӗлтерет. Тайск чӗлхинчи пӗлтерӗшлӗ, местоименисемпе глаголсем формӑна улӑштармаҫҫӗ,синтаксика уйрӑмлӑхӗсем пайсемпе тата ытти элементсемпе усӑ курассипе ҫыхӑннӑ. Чӗлхе те грамматика информацийӗн интонацийӗнчен, ударени тытӑмӗнчен, тӗслӗхӗнчен чылай килет.

Вӑрттӑн чӗлхене тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тайск чӗлхин курсне вӗренӗр. Авторитетлӑ шкул е тайга чӗлхин курсне тупӑр, вӗсем вырӑнта та, онлайн та комплекслӑ занятисем сӗнеҫҫӗ.
2. Онлайн-платформӑпа е вӑрттӑн чӗлхене вӗренмелли приложенипе усӑ курӑр. Babbel тата Pimsleur евӗрлӗ вуншар приложени пур, вӗсем тайга чӗлхин урокӗсене туртса илме сӗнеҫҫӗ.
3. Аудитовизаци материалӗсемпе усӑ курӑр. Ӗҫ тетрачӗсемпе пӗрле вӑрттӑн чӗлхипе кӳрекен видео - е аудиокурс илӗр.
4. Вӗренӳ инструменчӗсемпе усӑ курӑр. Карточкӑсемпе практика чустисем сире тӗп ӑнланусене астуса юлма тата тишкерме пулӑшӗҫ.
5. Яланах практикӑра пулӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет вӑл-час-часах унпа калаҫасси. Тайга чӗлхипе ҫӳрекенсене тупма хӑтланса пӑхӑр е онлайн-форумсене пӗрлешӗр, унта эсир вӑрттӑн чӗлхепе усӑ курма пултаратӑр.
6. Вӑрттӑн хаҫатсемпе кӗнекесем вулӑр. Вӑрттӑнла ҫырнӑ хаҫатсене, романсене тата ытти литературӑна вулани сире ҫак чӗлхепе лайӑхрах паллашма пулӑшать.