Якут Азербайджанысе Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Азербайджан йылмыш кусарымаш элыштак йылме да культур-влакын шкешотан гибридышт, тӱнямбал путешественник-влак дене кумдан пайдаланыше йылме дене обслуживатлыме кӱлешан обслуживатлымашын тӱҥ областьшылан шотлалтеш. Азербайджан ала-мыняр тӱрлӧ эрвел европысо да рӱдӧ азиат йылме-влакын ыресыштлан шотлалтеш, тудо азербайджан йылмыш регион дене кутыраш тӧчышӧ компаний-влаклан вашталташ лийдыме суаплыкым ышта.

Азербайджан йылме Кечывалвел Кавказыште да Рӱдӧ Азийыште, поснак Азербайджан Республикыште, манметла, региональный йылме улеш. Тудо турко йылме дене чак кылдалтын да ончычсо Совет Ушемын моло ужашлаштыже кумдан шарлен. Азербайджан икмыняр элыште, тидын шотыштак Азербайджан, Российыште, Белерус, Молдова, Казахстан да Кыргорий шотышто официал йылме улеш, тудым умылышашлан кӱлешан пашам ышта.

Азербайджан йылмыш кусарыме икмыняр аспект уло. Азербайджан йылме-тиде поян сложный йылме, тудыжо кок системым да ваш-ваш умылаш лийме кок диалектым чӱкта. Тиде азербайджан да моло йылме дене пашам ыштыше кусарыше-влаклан тыглай огыл, сандене кажне йылме шке ойыртемже да нюансше уло. Мутлан, азербайджан-влак кум вариант (пӧръеҥ, ӱдырамаш да икмарда урлык) марте улыт, йылмым нумалше-влаклан тыглай лийын кертеш. Тылеч посна, шукыж годым ик семын манаш икмыняр йӧн уло, сандене чын да пайдалын кусарымаш чын йӱкым да культур элемент-влакым умылен моштымашым ончыкта.

Тыгодымак азербайджан йылме турко йылме дене пеш чак кылдалтын, коклаштышт тӱшка мут ден умылымаш ятыр уло. Тидыже кусарыше-влаклан кеч-могай йылме дене палыме вес йылмым ойыркален налаш куштылемда, нунылан азербайджан гыч турко туркыш кусарымаште пашам ышташ эрыкым пуа.

Те але бизнесым регионышто, азербайджан йылмыш кусарыме суаплыкым ончыде, тыланда опытда гыч эн кугу пайдам налаш полшат. Кок йылмын опытан носитель-влак дене пашам ыштымекыда, тендан увертарымашда чын да профессиональный манме лиеш, тыландат верысе рынке дене кылым кучаш да кок велымат пайдале кылым ышташ полша.

Могай эллаште азербайджан йылме дене ойлат?

Азербайджан йылме дене тӱҥ шотышто Азербайджан ден южо ужашлаште кутырат, но тушто Тыгак Россий Гай турций, Иррак, Грузий да Сирий нерген ойлат.

Азербайджан йылмын историйже могай?

Азербайджан йылмын историйже мемнан эра эҥерын 8 ӱмырыштыжӧ, кунам туз (тюрк) племена-влак Рӱдӧ Азийыште икымше гана верланеныт. Азербайджан 13 курымыштыжо перс тӱвыра да йылме рӱдӧ лийын. 19 курымышто руш - перс война годым азербайджан йылмым кучылтмаш руш йылме дене пайдаланен. СССР шаланымек, Азербайджан шке эрыклыкшым увертарен, азербайджан йылме элын официал йылмыж дене официальнын каласен.
Тылеч вара азербайджан йылме икмыняр реформым чытен да йылмым илышынек да тудын стандартизацийжым аралымашке виктаралтше йылме политикым приниматлыме ыле. Тиде йылмым уэш ылыжтымашке конден, тушто кызыт Азербайджаныште миллион дене еҥ-влак ойлат, тыгак регионын моло эллаштыже Турций, Грузий да Иран-влак илат. Тылеч коч, азербайджан йылме тыгак эллаште кумдан палыме йот йылме лиеш.

Кӧ азербайджан йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Мирза Фаталь-азербайджан писатель, драматург, философ да педагог. Тудын пашаже 19-ше ий мучаште да 20-шо курым тӱҥалтыште азербайджан-влакым калыкле ылыжтымылан влиянийым ыштен.
2. Мамадд Ордубади-тудо кызытсе азербайджан литературын ачажлан, тыгак эн кугу пионерлан шотлалтеш.
3. Мухин - азербайджан поэт да 16 курымысо писатель. Тудым классике азербайджан литературын негызшылан шотлат.
4. Расул-20 курым тӱҥалтыште азербайджан йылмым вияҥдымаште кугу капкыл лийын. Тудо азербайджан йылмым вияҥдымаште чулым участник лийын да алфавитым ыштымаште кугу рольым шуктен.
5. Гянжеви ӱлнырак-12 курымысо перс поэт, кумдан палыме ик эн кугу поэт-романтиков. Тудо перс ден азербайджан йылме дене возен, нунын кокла гыч южышт француз да рушла кусаралтыныт. Тудын поэзийже азербайджан культурлан лушкыдо влиянийым ыштен.

Азербайджан йылмын структуржым кузе ыштыме?

Азербайджан йылме икмарда сложный структуран. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо суффиксым значений вашталтмым ончыкташ мут негызеш ешара. Тиде процессым агглютинаций маныт. Мутлан, "йылме-м" лиеш (возем). Азербайджан йылме тыгак йоҥйӱк-влакын гармонийыштым чӱкта, тудын почеш мут ден суффикс-влак мутышто нунын положенийышт шот дене раш пале гласный-влак дене кутырен келшышаш улыт. Грамматике азербайджан йылме кок тукым, кум падеж да шым жап гыч шога.

Кузе кумдан палыме азербайджан йылмым тунемаш?

1. Алфавит дене палыме лияш тӱҥалза. Азербайджан йылмыште азербайджан алфавит 33 букван латин график дене негызлалтше алфавит кучылталтеш.
2. Йылмын негызшым тунемаш учебникым але онлайн-тунемме пособийым муза. Предложенийын грамматикыже, структуржо да мут шапаш - чыла тиде йылмым умылышашлан кӱлешан.
3. Йылмым шымлаш тунемза. Азербайджан йылме дене возымым колыштса, азербайджан йылме дене видео ден фильмым ончыза да тудын нерген мутланымаште уло вийым пыштыза.
4. Эреак практиковатлыза. Те мом тунемында, тудым Обязательно ончалза да практиковатлыза. Упражнений ден упражненийлаште участвоватлымаш йылме носитель-влак дене мутланымаште тендан шинчымашдам пеҥгыдемдаш полшат.
5. Репетитор дене пашам ыштыза. Репетитор тыланда шке темпыштыда тунемаш да прогрессдам аклаш полшен кертеш. Нунат кеч-могай йодышланда рекомендацийым пуэн да вашештен кертыт.
6. Онайн-ресурсым кучылтса. Шуко онайн-урок да ресурс уло, тушко тендан туныктымашдам ешараш лиеш.