Якут Грек Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Эн тошто лингвистике отрасль-влак кокла гыч иктыже лийын, шемшыдаҥ йылме гыч кусарымаш курым мучко коммуникацийын эн кӱлешан ужашыже лийын. Грек йылме кызытсе йылмылан кугу историй да значениян лиеш, тидыже тудым тӱнямбал обществын кӱлешан элементше семын ышта. Шемшыдаҥ йылме гыч кусарыше-влак культур ден текстым чын умылтарымаште памаш рольым модыт.

Шемшыдаҥ гыч кусарымаш утларакшым у еҥ йылме гыч вес йылмыш кусаралтеш. Тиде Тыгак Ушнышо Наций ден моло тӱнямбал организацийлаште кучылтмо эн чӱчкыдын кучылталтше йылме-влакын ик эн чӱчкыдын кучылталтше йылмышт. Кусарыше-влакын йодмышт почеш шемшыдаҥ гыч умбакыже кушкаш тӱҥалеш.

Грек-ӱшаныдыме неле йылме, кундемысе да историй вариаций дене. Опытан кусарыше-влак чын мутым ойырен моштышаш улыт, текстын кӱлешлыкшым чын каласен моштышаш улыт. Тылеч посна, нуно шемшыдаҥ йылмым кучылтмо эволюцийым пален шогышаш улыт, нунын кусарымыштым кӱлеш семын да значениян кодыт манын, гарантироватлышаш улыт.

Йылмын вичкыж улмыжым умылымашке ешарыме годым кусарыше-влакат тӱрлӧ культур аспектым, тыгак слог ден идиомо-влак дене палыме лийман, оҥай текстым тонн ден контацийым сайынрак пуышаш улыт. Южо мутын контекстше шот дене вес йылме дене таҥастарымаште йӧршеш вес тӱрлӧ значениян лийын кертеш.

Чумыр налмаште, греч йылме гыч сай кусарыше тӱнямбал проект ден шергакан умылыдымаш кокласе ойыртемым ыштен кертеш. Кусарыше, предприятий-влак шемшыдаҥ йылме нюансым умылышо опытан специалист дене пашам ыштымыштым, тыгак кеч-могай кундемысе диалект-влак пален налшаш улыт.

Мутат уке, грек гыч кусарымаш – чын шуктымо годым – глобальный экономикыште сеҥымашым лекшашлан ӱшаныдыме шергакан инструмент улеш. Предприятий-влакын келшен толшо партнёрышт дене пырля тыге ӱшандарен кертыт: нунын посланийышт культур ойыртемым сеҥаш да тӱнямбал вашкыл гыч пайдале лектышым лукташ йӧным ышта.

Могай эллаште грек йылме дене ойлат?

Грек-Кипрын официал йылмыже лиеш. Тушто тыгак Албанийыште, Болгарий, Йӱдвел Македоний, Румыний, Турций да Украиныште изирак общине-влак ойлат. Грек йылме дене тыгак пӱтынь тӱня мучко экспатриант ден диапор-влак, тидын шотыштак Ушымо Штат, Австралий да Канаде-влак улыт.

Шемшыдаҥ йылмын историйже могай?

Шемшыдаҥ йылме микал жапыште тӱҥалалтше кужу да поян историй уло (1600-1100 ий н.э.), кунам тудо эллин йылмын эр формыжо лийын. Кугезе грек йылме индоевропысо йылме ешын укшыжо лийын да кызытсе европысо чыла йылмын негызшылан шотлалтеш. Эн эр палыме литератур н.э. поэзий да ойлымаш формо дене возымо 776 ий наре тӱҥалын. Классике жапыште (5-4 курым ончыч) грек йылме саемын да кызытсе шемшыдаҥ йылмын негызше лийын.
Грек йылме дене мемнан эра 5 курым мартеак тугай демотический формым вончымо нерген ойленыт, могайже таче ожнысылак грек йылме семын кучылталтеш. Византий саманыште (400-1453 ийлаште (н.э.) Эрвел Рим имперыште тӱҥ йылме дене грек йылме лийын. Византий империйын сӱмырлымыж деч вара шемшыдаҥ йылме йӧрлмӧ жапым илен эртарен. 1976 ийыште гына грек официальнын элнан официал йылмыже лийын. Таче грек йылме Европышто эн кумдан шарлен кийыше ик йылме шотлалтеш, могайжын носительже 15 миллион наре еҥ шотлалтеш.

Шемшыдаҥ йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Гомер-шемшыдаҥ йылме ден литературын ачаштлан шотлалтеш, кӧн эпосшо "Але" Одисея "да" Касвел литературын тӱҥ произведенийже-влак улыт.
2. Платоным акрет философлан грек йылмыш у идейым, мут ден терминым пуртымым возат.
3. Аристотель-тудо шке шочмо грек йылмыж дене философий ден шанче нерген шуко веле огыл возен, но южо еҥже тиде йылмым икымше, кудыжо квалификацийым ыштен манын шона.
4. Гиппократ-медицинын Ачаже гай палыме, тудо грек йылме дене шуко возен, медицине терминологийлан кугу влиянийым ыштен.
5. Демосфен-Тиде кугу оратор грек йылме дене, тидын шотыштак ятыр йылме, ойсавыртыш да моло произведенийла дене тыршен возен.

Шемшыдаҥ йылмын структуржым кузе ыштыме?

Шемшыдаҥ йылмын структуржо пеш чот вашталтын, мут-влакын предложенийыштышт нунын рольышт шот дене вашталт шогымыштым ончыкта. Мутлан, лӱм мут, пале да олмештыш мут-влак числам, родым да падеж-влакым ончыктышаш улыт. Глагол-влак жапым, йӱкым да кумылым ончыктышашлан кучылталтыт. Тылеч посна мутлаште слог-влак чӱчкыдынак нунын вашлийме контекстышт шот дене вашталт толыт.

Кузе грек йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Грек йылмын сай базовый курсшым налза: грек йылме дене пуртымо Сай курс Тыланда йылме нерген тӱшка представленийым пуа да грамматике гай тӱҥлан ойлымаш ден мутвундо запас.
2. Шарне алфавитым: гречический алфавитым Шымлымаш-греческий мут ден фразым умылымаш деке икымше ошкыл. Обязательно вуймутан, тыгак почеламут дене возымо буква-влакымат тунем налза.
3. Шарлыше мутым да савыртышым тунемза: шарлыше грек оборот ден муткылдыш кокла гыч южыжым ойырен Ончыза. Тиде саламлымаш ден пайдале мутым авалта, "салам", "чеверын", "порылийза", "тау", "да" уке".
4. Грек музыкым колыштса: грек музыкым Колыштмаш тыланда ойлымашым, ритмым да интонацийым тунемаш полшен кертеш. Тидат тыланда йылмым тунемме шот дене йӧным пуа, садлан тендам чын кутырымо да ситуаций-влак дене палдара.
5. Йылмым нумалше-влак дене практиковатлыза: шемшыдаҥ йылмым нумалше деке пурымыда уло гын, тудын дене йылмым практиковатлаш моткоч кӱлешан. Йӱкын пелештымаш да грек йылме дене мутланымаш тыланда кеч-могай йоҥылышым тӧрлатен пуаш йӧным ышта.
6. Йылме занятийыш возыза: шемшыдаҥ йылме нерыш пураш пураш, йылме занятийыш возалташ-йылмым сайын тунемаш. Те тендан дене ик пушышто улшо еҥ-влакым авыраш тӱҥалыда, тидат тыланда практиковатлалташ да йылме нерген йодышым пуаш йӧным пуа.
7. Грек литературым лудса: классике да кызытсе грек литературым Лудмаш тыланда йылме нерген представленийым пуа да тудын нюансшым келгынрак умылаш полша.
8. Грек фильм ден телепередаче-влакым ончыза: грек фильм-влакым Ончымаш да телепередаче тендам кече еда беседыште йылме дене палдара, те тидым кузе каласымым умылен кертыда.
9. Грекцийыш коштмашым ыштыза: йылмым Сайын тунемза-тиде культур да окруженийыш грузитлалташ. Грекцийыш миен коштмыда кеч-могай илышыште йылме дене тӧрлалташ да региональный диалект-влак дене палыме лияш йӧным пуа.