Якут Еврей Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Пытартыш ийлаште кусарыше-влаклан арита гыч кушшо йодмаш ончалтеш

Кусараш йодмаш кушкеш, садлан предприятий-влак йылмысе барьерым да организаций-влак коклаште рубежым вончымо шотышто суаплыклан утларак да утларак кӱлеш. Ожно тиде религий текстым шукылан кусарыме дене серлагеныт, но кызытсе тӱняште культур-влак кокласе коммуникацийын пеш кугу кушмыжо коеш, ивита гыч кусарымаште кӱлешлыкым кугемдымашке шукта.

Тӱняште ик акрет йылме лиймек, ивита иканаште иралтын да нюанс дене темын. Тидыже тыгак израильын официальный йылмыже, тидыже ивантышко кусарыме ӱшанле йӧн дене утларак кӱлешан глобальный бизнеслан шотлалтеш. Пӱтынь тӱня мучко 9 миллион утла еҥ маныт, официальный клиентлаште ситыдымаш уке, нунылан документым, веб-сайтым, приложенийым але ивита гыч эсогыл электрон серыш-влакым кусарымаште полыш кӱлеш.

Туге гынат шке йӧсылыкшылан кӧра иванташке неле задаче лийын кертеш. Кусарыше тӱрлӧ культур да регионлаште кучылталтше вичкыж нюанс ден диалект-влакым шке йылмыж дене веле огыл кучышаш. Адакшым иванын грамматикыже англичан йылме дене палынак ойыртемалтеш, садлан кусарыше моло текстын могай улмыжым раш каласен пуаш когыньышт денат палыме лийшаш.

Пиалешышт, ивант гыч опытан кусарыше-влак пӱтынь тӱня мучко кумдан палыме улыт. Тендан тӱнямбал паша операцийлаште але документ-влакым ик перевод дене вончыштараш полшышо иктаж-кӧм кычалыда гын, те тыланда полшен кертше квалификациян экспертым муын кертыда.

Кусарыме дене кучымаш ятыр пайдале йӧнлан омсам почын кертеш - юридический ден медицине деч финанс ден культур марте. Письменный кусарымашын суаплыкшылан йодмаш умбакыже вияҥеш, тиде областьыште сай кусарыше-влакын кушкаш да кӱлешлыкышт лийшаш. Опытан специалист-влак пашам ятыр муыт докан, кусарыме пашаште у еҥ-влакын кушкын толшо йодышышт дене пайдаланен кертыт, шке моштымашыштым кумдаҥден кертыт.

Могай эллаште ивантыште ойлат?

Ивиташте штатым, Канадым, Францийым да Аргентиным Ушымо Израильыште ойлат. Тылеч посна тудо шуко вес эллаште религий цель дене, тидын шотыштак Великобританий, Германий, Швеций да Болгарийыште кучылталтеш.

Еврей йылмын историйже могай?

Акрет годсо да легендар историй уло. Тӱняште илыше ик йылме еврей идеян да культурын шупшын налаш лийдыме ужашыже лийын. 12 курымышто Палестин районышто Ивантын эн эр формыжо шочмылан шотлалтеш. Иван израильтян-влакын библий жапыште тӱҥ йылмышт лийын, а варарак тудо тӧрвин литератур да молитван йылме дене тӱҥалын.
Вавилон плен годым 586-538 ийлаште э.еврей-влак южо аккадан заиманийым налыныт. 70 ийыште Кокымшо Храм сӱмырлымек, н.э. иван кече еда кучылталтмашке эркын-эркын ушнаш тӱҥалын, мутланыме йылме эркын-эркын тӱрлӧ диалектлашке куснен, еврейский-палестинский арамейский армий ден идишкыш савырнен. Ивитам кучылташ синонист идеологийын шочмыж да 1948 ийыште кызытсе кугыжанышым Израильлан ыштыме 19 курымышто уэш ыштыме. Таче арита ӱмбалне израильысе да тӱняштыжат миллион дене еҥ ойла.

Ивитым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Эрэзер Бен-Иегда (1858-1922): "Кызытсе ивантын Ачаже" Лӱман, Бен-Иегуда ивант йылмым уэш ылыжтымаште пеш кӱлешан рольым шуктен, тудыжо практически мутланыме семын йомын. Тудо ивантын икымше кызытсе мутержым ыштен, правам возымо стандартизаций системым ыштен да йылмым шараш полшышо лу книга автор лийын.
2. Моисей Мендельсон (1729-1786): немыч еврей, тиде немыч еврей ивант да еврей культур дене палыме лийыт, немыч калыкын кугу мут дене палымым ыштат. Тудым ивита гыч весышке кусарымаш массовый аудиторийыш текстым немыч аудиторийыш шуктен да Европышто ивитам пагалымашым нӧлталаш полшен.
3. Хим Нахман Булик (1873-1934): Культур израильский поэт да учёный, Булик ивитым уэмдыме да еврей литературын поян йӱлажым ыштышашлан лийын. Тудо тиде йылме дене лу класс пашам возен да таче кумдан кучылталтше муткылышым пуртен.
4. Эзра Бен-Иегда (1858-1922): Элэзерын Эргыже, тиде лингвист да лексикограф ачажын пашажым кусарен да умбакыже шуен. Тудо ивантын историйыштыже икымше гана ивантын грамматикыже нерген шуко возен да ивантыште кызытсе икымше газетын составше лийын.
5. Хаим Нахман Булик( 1873-1934): Хима Иза, Хаим Шольо, ивантритым вияҥдымашке кугу надырым конден. Тудо ивантышто специализироватлалтше да справочный библиотекым ыштыше литератур критик лийын. Тудо тыгак европысо йылме-влак гыч классике произведенийым кусарымылан вашештен.

Иванит йылмын структуржым кузе ыштыме?

Ивант-семит йылме дене шогылтеш да абжадын письма системыжым куча. Тудо еврей алфавитым кучылтын пурла вел гыч шолашке возымо. Еврей предложенийыште мут тӱҥ радам-подлежащий-объект. Лӱм мут, пале мут, олмештыш мут ден наречий-влак урлык, числа да/але кӧрган улмышт шот дене вашталтыт. Глагол-влак лицалан, числа, тукым, жап, наклонений да аспектлан шотлалтыт.

Кузе ивитым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Алфавит гыч тӱҥалза. Лудын-возен тунемза. 2. Ивантын грамматикыжын негызшым тунемза. Глагол ден лӱм мут-влакын скряженийышт гыч тӱҥалза. 3. Мут шапашдам кумдаҥдыза. Арня, тылзе, тылзе гай цифр-влакым, ойсавыртыш ден ойсавыртыш-влакым тунемза. 4. Кутырымаште йылмым нумалше дене практикылыза. Мутланымаш-ик эн сай йӧн! 5. Иванташте возымо текст-влакым лудса да субтитран ивантышто видеом ончыза. 6. Ивантышто музыкым да аудиовозиаписьым колыштса. 7. Онайн-ресурсым ивантышто кучылтса. Мланде йымалысе вебе-сайт да ивритым шымлаш приложений-влакат улыт. 8. Йывыртым кече еда ыштыза. Тиде йылмым тендан илышышкыда пуртымаш тыланда тудым ятырлан писынрак тунемаш полша.