Якут Латин Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Латыньым кусарымаш-тӱжем ий шотлышо практике. Тудо текстым ик йылме гыч вес йылме дене, молгунам латынь дене, англичан але моло кызытсе йылме дене кусарымым уша. Латынь курым мучко шанчызе ден писатель-влакын йылмышт лийын. Эсогыл латынь тачат шуко вере пеш кӱлешан рольым модеш, юриспруденций, медицине да католик черке гай.

Кусарыме проектым тӱҥалаш кусарыше тӱҥалтыш йылмым палышаш, тиде йылме дене кусарыме проект-влаклан латынь йылме шотлалтеш. Вара нуно латин йылмым сайын кучышаш улыт. Тиде йылмысе грамматике, тыгак синтаксис - влакат шинчымашым авалта. Кусарыше кусарыме кусарымашын йылмыжым пеш сайын кучышаш. Тидыже йылмын культур нюансшым палымашым, ойыртемалтше текстын тон ден значенийжым раш каласаш манын, авалта.

Тӱҥалтыш йылме дене кусарыше да кусарыше гына кӱлеш моштымашан, кусарымашке ушнен кертеш. Шкешотан текстын да лӱмын ыштыме аудиторийын ойыртемже шот дене кусарыше икмыняр ошкылым кучылтын кертеш. Мутлан, текстым кумда аудиторийлан, латыньым умылыдымо аудиторийлан кусаралтеш гын, кусарыше кызытсе термин ден муткылышым утларак кучылтын кертеш, а нунын латин аналогыштым огыл. Вес могырым, утларак формальный кусараш йодшо текст-влаклан кусарыше латин текстым утларак кучен кертеш.

Латынь йылме манме сынан. Тушто кусарыше-влаклан моткоч йӧсӧ лияш кӱлшӧ тонн уло. Латиницыш йыгырмут кусарымашым тиде областьыште улшо профессионал кусарышылан чӱчкыдынак ӱшанаш утларак сай.

Кеч-могай пашаштат кусарымашын тӱҥ значенийже уло. Кусарымаш шонымо тӱсшӧ, стиль але увертарымашыжлан эҥгекым ыштыдыме оригинальный текстын содержанийжым раш пуышаш. Тиде латыньым кусарыме годым поснак чын, йоҥылыш путешествийыш але умылен шуктыдымашке конден кертыт. Кусарыме текстым чынлыклан йӧным ыштышашлан моткоч кӱлешан тергымаш да тергымаш.

Кусарымаш-тиде жапым да практикым тунем налаш тунеммаш. Латыньыш кусарымашке шумеке, профессионал-влак чӱчкыдынак сай вариантлан шотлалтыт. Нунын латинский текстым англичан але вес йылме дене чын кусараш кӱлшӧ инструмент ден шинчымашышт уло. Тиде задачым шуктышо квалификациян кусарыше-влакын лӱмышт латин йылме гыч кусарыше-влак чын да ӱшанле кусарымашым пуымо шотышто ӱшан лийын кертыт.

Могай эллаште латин йылме дене ойлат?

Латин йылме дене ик элыштат тӱҥ шот дене огыт ойло, но Тудо Ватикан Да Республикыште шуко официал цельыш шушашлан кучылталтеш. Латынь тыгак ятыр эллаште тунемме программе-влакын ужашышт, тидын шотыштак Ушымо Штат, Франций, Испаний, Португалий, Польший, Германий, Австрий, Нидерландий, Бельгий, Канад, Мексик, Колумбий, Бразилий, Венесуэл, Пыстыл, Эквадор, Боливий, Парагвай да моло эл-Влакат туныкталтыт.

Латин йылме историй могай?

Латин йылме тӱжем ий шотлышо шуко историй уло. Тудо индоевропейский йылме гай ылят, итальянский полустреш икымше гана кучылтмо ыле. Тушечын Вес регионлашке Иберий, Галлий да, пытартышлан, Рим империй классике жапыште Британий дене Шарлыш. Латынь рим империйын официал йылмыж дене тӱжем ий утла лийын, а кокла курымышто католикизм йылме лийын. Латыньым Шочыктымо жапыште шанче, тунемме да литератур цельыште уэш ылыжмым чытен да кучылталтын. 19 курымышто тудо обществын тӱҥ йылмыже семын романым вашталтен, но тудо таче институтышто палемдыме келшыкыште, тыгак религий да академий цельыште кучылталтеш.

Латин йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Цицерон (106 ий н.э. – 43 ий д. э.) – рим кугыжаныш деятель, юрист да оратор, шке произведенийже-влак да мутышт дене латин йылмым келге влиянийым ыштен.
2. Вергил (70 д. э. – 19 д. э.) - рим поэт-рим поэт шкенжын лаынь дене возымо "Энидын" эпический поэмыжым утларак палыме. Тудын пашаже латин литературым да синтаксисым вияҥдымашке кугу надырым конден.
3. Юл Цзарь (100 ий н. э. – 44 ий марте. э.) - рим полководец да кугыжаныш деятель, кудын пашашт латин грамматикым да синтаксисым вияҥдымашке кугу надырым пыштеныт.
4. Гораций (65) н.э. – 8 до н. э.) – рим поэт-лирик, кӧн вургемже да сатирже латин поэзийыш пеш кугу куным ыштеныт.
5. Овдий (43 ий н.э. – 17 ий. н. э.) шкенжын каласкалыше произведенийже – влак дене кумдан палыме рим поэт, тиде почеламутшо латин прозым ятыр пойдареныт.

Латин йылмын структуржым кузе ыштыме?

Латин йылмын структуржо вич склонений системыште негызлалтын, нунышт сходный мучашан лӱм мут да пале мут-влакым ончыктат. Кажне склонений куд тӱрлӧ падежан: лӱм мут, родительный, дательный, титаклыме, аблятив да звательный. Латыньыште тыгак глаголын кок типан спряженийже уло: эреак да эреак вашталт шогыдымо. Латыньын структуржат тыгак инффиксым, суффиксым, предлогым да олмештышмутым, моло элемент коклаште чӱкта.

Латин йылмым утларак чын йӧн дене кузе тунемаш?

1. Тӱҥ гыч тӱҥалза. Курсым эртыза але учебникым налза, тудо латин грамматикын негызшым да мут шапашым, мутлан, джон К.Траупанын Але "Латынь Уилкын" Федерике М. Уилкын "Негызшым авалта.
2. Латыньын аудиописьшым колыштса. Лиеш гын, йылмым нумалше латынын аудиописьшым муза. Тиде тыланда чын ойлымашым да интонацийым тунемаш полша.
3. Латынь дене лудмаште практиковатлыза. Латинысе текстым лудса, класс авторын произведенийже-влак семынак, тидын шотыштак Вергилий ден Цифероным, тошто кумалтыш книга да латин литератур дене кызытсе книга-влакым.
4. Латынь дене возыза Те латыньым тунеммекыда, чын грамматике да кучылталтмаш дене сайынрак палыме лияш манын, латынь дене возаш тыршыза.
5. Латыньла ойлыза Верысе латиноамерикан клубыш пурыза, тудо (онлайн-курсыш возыза да латынь йылме дене шымлымаште, кутырымо мутланымаште практиковатлалташ манын, латынь дене шымлымаште участвоватлыза.