Якут Финн Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Финн кусарыме суаплыклан финн йылме глобальный бизнеслан утларак кӱлешан йылме дене ышталтеш. Финн йылмыш кусарымаш кугу опытым – йылме дене веле огыл, финн культурыштат, идио ден нюслаштат йодеш. Финн йылмыш профессионал кусарымаш-влак кӱкшӧ квалификациян кусарыше йылмым келге умылымаш да кумда культур шинчымашан кусарышым йодыт, нуно шонымо увертарымашым чын передачылан кӱлыт.

Финн йылме Финляндийын официал йылмыжлан шотлалтеш, тидын годым финн йылме дене кутырышо финн - влак эн шуко улыт, но элыште тыгак швед йылмым нумалше-влакын кугу чотышт уло. Швед йылме дене чак родо-тукым гынат, финн йылме шке грамматикыж да мут шапашыж дене йӧршын посна йылме лийын шога. Кок йылмым нумалше-влак нине кок йылме коклаште кугу ойыртемлан кӧра ваш-ваш пеш нелын умылат. Англичан гыч финныш кусарымылан кӧра кок йылме дене сайын кучышо профессионал кусарыше шукталтшаш.

Финн йылме томам улмыж деч посна тудо технике документлаште да тематике материаллаште кумдан кучылталтеш, кусарыме процесс утларак нелемда. Кусарыше кызытсе шинчымашан термин ден концепций-влакым, тыгак документ-влак дене кылдалтше йодмаш дене раш лектышым налшашлан кучылталтше термин ден концепций-влакым палымашан лийшаш.

Кусарыше тунамак синтаксисыште вичкыж ойыртемым, идиомо да акцент дене шотыш налшаш, финн йылме дене кылдалтше да эше уэш пӧртылдымӧ сымыстарымашым да моторлыкым пуа. Тидым финн йылмым нумалше веле шуын кертеш-идеалыште, тыгак йылмын тӱрлӧ диалектше-влак дене палыме лийшыже-влак финн йылмыште диалект-влак дене уло эл мучко мутланат.

Те финн гыч кусарышым кычалмыда годым ала-кӧм пеш опытан, ӱшанле да творческий пашам муыда. Кусарыме йылмын культур нюансшым шотыш налын, эн сай финн кусарыше-влак шке кусарымаштышт тӱҥ текстым пуэн кертыт. Кусарыше дене паша гарантий пуалтеш, тендан але тендан компанийда нерген увер лӱмын ыштыме аудиторийыш лачымын да пайдалын шукталтеш.

Могай эллаште финн йылме дене ойлат?

Финн йылме Финляндийыште официал йылме улеш, тушто йылме носитель-влак, тыгак Швецийыште, Эстонийыште, Норвегийыште да Россий федерацийыште ойлалтыт.

Финн йылмын историйже могай?

Финн йылме эстон ден моло урал йылме - влак дене чак кылдалт шога. Финн йылмым эн ондакысе формо дене мемнан эра 800 ий чоло мутланымылан шотлалтеш, но тидын нерген возымо мут-влак 16 курымышто у Заводым финн йылмыш кусарымекышт пуртат.
19 курымышто Финляндий Россий импийын ужашыже лийын, руш йылмат виктем да образований йылме ыле. Финн йылмым кучылтмылан кӧра тудын статусшо иземын, а тудым официальнын савыктыме статус пызыралтын. 1906 ийыште финн йылме швед йылме дене иктӧр статусым налын, а 1919 ийыште финн йылмым эрыкан Вес Финляндийлан официал йылме лийын.
Тылеч вара финн йылме кызытсе жапыште уэш ылыжмым чытен, тушко у мут да кӱсынлымӧ мут ешаралтын. Кызыт Тиде Европысо ушемын официал йылмыж гыч иктыже, тудым радио, телевиденийыште, фильм да книгаште кучылтыт.

Финн йылмым шымлымашке эн кугу надырым пуртышо 5 еҥ пура?

1. Элис Лентрот (1802-1884):" финн йылмын ачажлан шотлалтше "Эис Леннрот филолог да фольклорист лийын,"Калляндийын калыкле эпосшым ыштыше еҥже лийын. Тудо йылмын тӱрлӧ диалектше-влакым ик формо дене ушен шогышо эпический поэмым ышташ тошто почеламут ден муро-влакым кучылтын.
2. Микэл Агриколын (1510-1557): Агриколым финн возыктышын негызшылан шотлымо. Тудо грамматике текстым возен да у Заводым финн йылмыш кусарен, стандартизацийлаш полшен. Тудын пашаже тачат кӱлешан лийын кодеш.
3. Й. В.Селлман (1806 – 1881): Снеллман кугыжаныш пашаеҥ, философ да журналист лийын, тудыжо финн йылмым поддержатлыме шот дене шуко возен. Тудо пеҥгыдемден: финн йылмылан швед йылме дене иктӧр статусым ыштыман, тыгак ойыртемалтше финн культурым вияҥдаш ӱжынам.
4. Карло Галло-Калелло (1865-1931): Галло-Каллло художник да скульптор лийын, тудым мифологият кумылаҥден шоген. Тудо финн йылмым палдараш, Калевал нерген историйым утларак кумдан аудиторийлан шке сылнымут пашаж дене пайдаланен кертше Калевал нерген историйым ышташ полшен.
5. Эйно Лейно (1878-1926): Лейно финн йылме денат, швед йылме денат возышо поэт лийын. Тудын пашаже йылмым вияҥдымашке кугу влиянийым ыштен, тудо тыгак тачысе кече дене кучылталтше грамматикысе икмыняр тунемме грамматикым возен.

Финн йылмын структуржым кузе ыштыме?

Финн йылме агглютинатив структуран. Тиде мут посна ужаш-влакым ушымо йӧн дене, утларакшым суффикс але приставке дене ышталтеш, а мутмучаш полшымо дене огыл ышталтеш. Нине ужаш-влакым лӱм мут, пале мут, глагол да наречий, тыгак частице ден аффикс-влак пуртен кертыт.
Лӱм мут-влак шкет чотан чотышто да 7 гана марте чотан лийыт. Глагол-влак лица, числа, жап, аспект, наклонений да йӱк дене келшышын возалтыт. Тыгак глаголын ятыр йоҥылыш формыжо уло. Пале ден наречий таҥастарыме да кӱшнӧ ончыктымо форман улыт.
Финн йылме касвел, эрвел да йӱдвелысе кум тӱҥ диалект гыч шога. Автоном провинцийыште Тыгак посна диалект уло.

Кузе финн йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Тӱҥ гыч тӱҥалза: финн алфавитым шымлымаш гыч буква-влакым чын ойлаш тӱҥалза. Вара тӱҥ грамматике правил ден мут запасым тунемза.
2. Онайн-ресурсым кучылтса: шуко онлайн-тунемме материал Дене Пайдаланен, финн йылме, приложений да веб-сайт курс Гай.
3. Вуйдам пыштыза: финн йылмым носитель-влак дене мутланымаште, йылмыжым да тудын нюансшым сайынрак умылен налаш жапым эртарыза.
4. Практике: кече Еда финн книга-влакым лудын, финн музыкым колыштын, финн фильмым ончен моштыза.
5. Нигунам ида сдаватлалт: у йылмым Тунеммаш нигунамат куштылго ок лий, сандене корнышто чарак дене тӱкнеда гын, ида сдаватлалт. Чытышан лийза да шке ончыкыда реалист шонымашдам шындыза.