Якут Папьяменто Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Папьяменто-кроль йылме, туштыжо араб, Бонайре да Кюрасао маныт. Тиде гибрид йылме, кудыжо испан, португальский, голландский, англичан да тӱрлӧ африкан диалект-влакым ушен шога.

Папьмен курым мучко верысе калык коклаште кылым кучымо йылме дене служитлен, островлаште тӱрлӧ культурын представительже-влак коклаште кылым кучен. Ешартышым кеч-кунамат кутырен келшыме йылме семын кучылтмашке ешартышыш тудо тыгак литературлан да кусарышашлан инструмент семын кучылталтын.

Папьментын кусарыме историйже 1756 ийыште савыктышлаште икымше кусарыме годым лектеш. Курым мучко йылме вияҥын да тудын нумалше-влакын йодмашыштым шукташ келыштаралтын.

Таче бизнес, туризм да образованийыште папироментын кусарымыже кумдан кучылталтеш. Колтымо Оксам Mistro Mis Кечат, А Климент Товаҥалтын, ӧрдыж Еҥ-Влакын спискышкышт папироментым ешареныт, тиде йылмым вес элласе еҥ ден студент-влаклан утларак пайдаланен.

Кариб бассейн эллаште пашам ыштыше компаний-влак папиент ӱмбак кусарыме йӧн дене пайдалын кутырен кертыт. Тиде йылме вл-сайт ден брошюрым ыштышашлан верысе калык дене пайдаланаш лийме брошюр-влакым кучылталтын кертеш. Тылеч посна тӱшкаште икмыняр йылме дене мутланаш полшышо онлайн-кусарыме суаплык дене пайдаланен кертыт.

Тунемме тӱняште папьяменто тӱрлын кучылталтеш. Кариб бассейн эллаште школ-влак тиде йылмым чӱчкыдынак шке культур да историй дене палыме лияш кучылтыт. Тылеч посна пӱтынь тӱня мучко шуко университет папьямент дене лӱмын ыштыме программым темлат. Тиде студент-влаклан пӱтынь тӱня гыч шке йылмым да тудын дене кылдалтше культур умылымашыштым саемдаш полша.

Папироменто чумыр налмаште Кари бассейнлан поян культур да наследийын кӱлешан ужашыже шотлалтеш. Тудо кече еда бизнесым, шинчымашым да кусарымашым эртарышашлан кучылталтеш. Тиде йылмын кумдан шарлен шогымыжлан кӧра тудо, очыни, лишыл ийлаште эше утларак шарла.

Могай эллаште папьмен йылме дене ойлат?

Папироментом утларакшым араб, Бонайре, Кюрасао да голландский полуостровышто (Синт-Эстатиус) маныт. Тушто тыгак венесуэльысе регионлаште Фалькон ден Сулий маныт.

Папьяментон йылмын историйже могай?

Папьмен-афро-португальский кроль йылме,шочынжо кариб отро гыч араб остров гыч. Тиде касвел африкан йылме, португальский, испанский да голландский йылме-влакын вартыш, тыгак моло йылме-влакын вартыш. Тиде йылмым икымше гана тудо йошкар-Ола островыш шӧртньӧ ден кулым кычалын толшо португалийысе да испанский торгайыше-влак дене кучылталтын. Папиромент тиде жапыште утларакшым нине тӱрлӧ этнос тӱшка коклаште торгайыме йылме семын кучылталтын. Илен-толын, тудо верысе калыкын йылмыже дене, тӱҥ калык-влакын йылмыштым вашталтен, ожно тушто ойленыт. Тиде йылме тыгак Аруба, Бонайре да Синт-Мартен лишыл отролашке шарлен. Таче папьяменто "NI0000 утла еҥ ОЙЛА:" ПОЯНЛЫКЫМ (Араб, Бонайре да Кюрасао) отро-ВЛАКЫН официальный йылмышт-ВЛАК кокла гыч иктыжлан шотлалтеш.

Кӧ йолчиемент йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Хендрик Кип 2. Питер де Йонг 3. Хендрик де Кок 4. Ульях де Миранде 5. Реймар Берис Бесаритлалтын

Папируктур йылмын структуржым кузе ыштыме?

Папьмен-португальск, голландский да касвел африканский йылме-влакын элементышт гыч улшо кроль йылме, тыгак испанский, аравак да англичан йылме-влакын элементышт гыч улшо. Папьментын грамматикыже тыглай да вияш чонан,шагал гын пудыртымо шотышто. Тиде аффикс(приставке ден суффикс-влакым кучылтшо агглютинативный манме йылме предложенийыште мут функцийым ончыкташ. Папьментыште фиксироватлыме мут уке; мут-влак тӱрлӧ значенийым ончыктен кертыт. Тиде йылме карииб культур дене шке кумылын кылдалтын да культур идейым ончыкташ чӱчкыдын кучылталтеш.

Кузе йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Грузитлыза вуйге. Кеч - могай йылмымат тунемаш-тиде тудын вуйжыге пурен возаш. Папььментым тунемыда гын, тудын дене тӧрланен кертше моло еҥ-влакым муын ончыза. Группым, классым але клуб-влакым кычалза, туштыжо папироментолан ойлат.
2. Колыштса да уэш каласыза. Ача-ава йылмым туныктышо-влакым колышташ да нунын мом ойлымыштым уэш ойлаш жапым муза. Интернетыште папироментын носительже-влак дене видеорол-влак улыт, нуно тидлан пайдале улшо тӱрлӧ теме нерген каласкалат.
3. Лудса да возыза. Книгам да газетым лудаш жапым муза. Тидым умылаш лиеш гын, йоча тетрадьым муза.тушто папьямент дене возымо да келшен толшо сӱрет-влак улыт. Адакшым, папььменто йылмым туныктышо-влак деч колмо мут ден ой-влакым возыза.
4. Онайн-инструмент-влакым кучылтса. Онлайн-инструмент ден ресурс-влак улыт, нуно папьментым тунемаш полшат. Курсым, вл-сайт але приложенийым муза, туштыжо грамматике упражнений, диалог, ойлымо да моло паша уло.
5. Кутырымо шомакыште практикыште шогыза. Те йылме дене палыме лийыда гын, тудын нерген ойлаш ида тошт. Те мыняр шукырак практиковатледа, тунар утларак комфортныйлан папьянт дене ойлаш тӱҥалеш. Йылмым туныктышо-влак дене кутырыза, мутдам возыза да мутланымашым виктарымаште практикылыза.