Якут Таджик Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Таджик, але таджик - Влак-Тиде Рӱдӧ Азийыште да Лишыл Эрвелыште ойлымо йылме. Тиде персид йылме дене чак кылдалт шогышо, но шке ойыртеман. Таджикистаныште тиде официальный йылме, тушто тыгак Меньшинстве Казахстаныште, Узбекистан, Афганистан Да Россий маныт. Тудын популярностьшылан кӧра таджик гыч руш йылмыш кусарыме йодмаш кушкеш.

Таджик йылмыш кусарымаш бизнеслан, тыгак частный еҥ-влаклан таджик йылмыш кусарыме суаплыклан кӧра у рынкыш кусарымаште моло специалист-влак дене пырля компаний-влаклан пайдалын кутырен келшаш йӧным ышта. Тиде тӱнямбал торгайыше-влаклан поснак пайдале. Кусарыше-влакын суаплыкыштым тыгак кугыжаныш орган ден муниципал организаций-влаклан шотлалтше да пайдале организаций-влаклан полшышо кугыжаныш ведомство-влак коклаште коммуникацийым куштылемдышашлан кучылталтын кертыт.

Посна еҥ-влаклан пашашкышт пуртымо але медицине полышым пуымо годым кусарышын суаплыкшо дене пайдаланаш кӱлеш. Онайн-маркетинг дене пашам ыштыше компаний-влаклан тыгак содержаниян веб-сайт ден рекламе материалым таджик йылмыш кусарымым пайдалын кучылташ лиеш.

Кеч-могай кок йылме гыч кусарыме годым профессионал суаплыкым кучылташ кӱлеш. Профессионал кусарыше-влак икмыняр йылмым кучат да кажне йылмын нюансшым умылат. Нуно шке кусарышыштын рашлыкыштым, рашлыкыштым да сай улмыштым ситарат. Профессионал кусарыше тыгак терминологийын кеч-могай вашталтышыжым, точностьлан кӱлешан улмыжым эскера.

Йылме комбинаций-влаклан сертификацийлыме кусарыше-влак аклалтыт, туштыжо раш ямдылыме стандарт-влак уке. Нуно иммиграций да моло кугыжаныш службо дене налме формо почеш документ-влакым чын да чын кусарен кертыт. Ӱшандарен пеҥгыдемдыме кусарымаш чӱчкыдынак университетыш да иммиграций цельыш йодмашым пуаш кӱлеш.

Тыланда таджик йылмыш кусарыме суаплык кӱлеш гын, ӱшанле, профессионал поставщикым сайлаш кӱлеш. Конкретле областьыште пашам ыштыше опытан кусарышым ойырен налза да пашам жапыштыже ыштен кертеш. Тыгак нунын пашаштын сайлыкшым тергаш кӱлеш, тыге шуко кусарымаште йоҥылышым кучат. Клиент-влакым сайын шымлымаш да мӧҥгеш ӱжыктымаш тыланда ӱшаныше кусарышым муаш полшат.

Могай эллаште таджик йылме дене ойлат?

Таджик йылме дене тӱҥ шотышто Таджикистаныште, Афганистаныште, Узбекистан Да Кыргорий-влак кутырат. Тушто тыгак Российыште калыкын изирак группыжо, Турций, Пакистан, Ирак Да ончычсо совет республикысе моло совет республик-Влак ойлат.

Таджик йылмын историйже могай?

Таджикский-персид йылмын кызытсе версийже, туштыжо Ираан ден Афганистаныште мутланат. Тӱҥ шотышто тиде перс йылмысе диалект-влакым да тудын ончычсо иза-шольо, среднеперс (тыгак пехото семын палыме) диалект-влакым ушымаш. Тудлан тыгак моло йылме-влак, тидын шотыштак англичан, китай, хинд, узбек, туркмен да тулеч молат чот пижыныт. Кызытсе таджик йылме мемнан эрын 8 курымыштыжо икымше гана ышталтын, Кунам эрвел эрвелир племя-влак, Араб персийын регионышкыжо толшо кундемысе племя-влак тиде йылмым куснылыныт да тудым кажне кечын кучылташ тӱҥалыныт. 9 курымышто Бухар ола Рӱдӧ Азийыште икымше йылман династий Лийын. Тиде жапыште тиде районышто культур ден литератур пеледалт шогеныт, а регионын кутырымо йылмыже эркын-эркын таджик йылме гайыш савырнен.
20 курымышто таджик йылме официальнын кодификациян да школ-влакын тунемме программышкышт пуртымо. Тылеч вара Тудо Рӱдӧ Азий регионышто кӱлешан йылме лийын. Йылме умбакыже вияҥеш, пытартыш ийлаште тудын лексиконышкыжо у мут ешаралтын. Таче таджик йылме Таджикистанын официал йылмыжлан шотлалтеш, да тушто эл кӧргыштӧ, тыгак тудын деч ӧрдыжтӧ 7 миллион утла еҥ маныт.

Таджик йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Абдулмедж Джураев-шанчызе, автор да таджик йылмын кызытсе стандартизацийыш шке надырым пыштыше профессоржо.
2. Мирзо Турсунзод-кумдан палыме поэт, политик да писатель таджик йылме да литературым пойдарымаште шке рольжым кумдан палыме поэт.
3. Садиддин Айни-кумдан палыме таджик писатель, кӧн произведенийже-влак таджик сылнымут наследийын тӱҥ ужашыже улыт.
4. Ахмаджон Махмудов-писатель, лингвист да шанчызе, кудыжо стандартизироватлаш кызытсе таджикысе возымо традиций-влакым.
5. Мухмаджон Шарип-кумдан палыме поэт ден эссеист, тудыжо таджик йылмым палемдаш полшышо.

Таджик йылмын структуржым кузе ыштыме?

Таджик йылме индоевропысо йылме ешын иран укшлашкыже пура. Тудын тӱҥ структуржо кок ужаш гыч ышталтын: лӱм мут системе дене ойыртемалтше, централиат йылме да лӱм мут-влакын тӱҥ системышт дене кылдалтын. Адакшым йылме араб йылмын, персидский да моло йылмын элементше-влакым авалта, тидыже тудын культур ойыртемжым ончыкта. Таджик йылме аналитике-синтетике структурым ышта, тидыже тыге ончыкта: тудо утларак мут ден синтаксический йӧн-влак, падеж мутмучаш гай, флектив морфологийлан шотлалтеш. Таджик йылмыште мут радам пеш кӱлешан; предложений подлежащий дене тӱҥалеш да сказуемый дене пыта.

Кузе таджик йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Таджик йылмым але онайн-курсышто сай тунемме книгам налза. Ӱшандарыза: тудо грамматикым, лудмым, письмам, мутланыме ойым да аудиторийым авалта.
2. Таджик йылме дене аудиописьым колыштса да таджик йылме дене видеом ончыза. Шомакнам обязательно колыштса да тудым койдараш тӧчыза.
3. Таджик йылме дене тыглай текстым лудаш тӱҥалза. Палыдыме мут-влакын значенийыштым пален ончыза да нине мут-влакын кузе ойлымыштым да рашемдымыштым ончалза.
4. Таджик йылме дене мутланымаште йылмым носитель-влак дене мутланыза. Тиде Колтымо Оксам Iallistraeraeraieraieraieraxxerlis Возыктен. Теат клубыш але таджик йылме курсыш возалт кертыда.
5. Колтымо оксам-Влакым Да Пӧръеҥым-Влакым Таджик йылме дене возымаште кучылтса.
6. Пытартышлан, шке шонымашдам кӱкшӧ кӱкшытыштӧ кучаш да шке прогрессшым иземдаш манын, эреак ончыкыда шогыза.