Якут Француз Кусараш

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.

Француз - тӱняште эн кумдан палыме йылме-влак кокла гыч иктыже, туштыжо уло тӱня мучко миллион дене еҥ ойла. Те студент улыда мо, бизнесмен але путешественник улыда, документ-влакым да моло текстым француз йылмыш кусарымым ончыде умылыман. Французла чын кусарымылан жапым йомдарен, те тиде йылме дене мутланаш куштылгырак лийын кертыда да ӱшандарыза: тендан увертарымашда раш умылен.

Француз йылмыш кусараш ятыр йӧн уло. Ик йолтошкалтыш - могай текстым те кусараш тӧчеда, палемдаш. Мутлан, кӱчык статья але кӱчык увертарымашан пашам ыштеда гын, те кусарыме инструмент дене пайдаланеда, мутдам француз йылмышке писын да раш кусарен кертыда. Шуко онайн-оксам тӱлыде да тыглай кусарыме ӱзгар-влак, а тыгай йӧн дене кучылтмо годым моткоч раш лийын кертыт.

Туге гынат кужу документ дене пашам ыштеда гын, книга але кумда статья гай те профессионал кусарышын тареш налме йӧнжым ужын кертыда. Профессионал кусарыше-влак шке областьыштышт шуко ий пашам ыштымылан, тыгак детальлан пӱсӧ тӱткышан улыт, кунам йылме нюслымым умылымашкат шуыт. Нуно раш пален кертыт: тендан текстдам келшен толшо грамматике да синтаксисым кучылтын кусарыме.

Французла кусарыме годым туныкташ эше ик арвер-кусарыме йылме. Южо годым француз шомак ден француз шомак-влакымат кучылтын моштат, нуно тӱрлӧ франкогорный эллаштат иктеымак огыт пале. Мутлан, канадский француз йылме дене кучылтмо южо мут франций йылмыш йоҥылыш кусаралтеш, туштыжо франций, Бельгий да Швейцарий гай эллаште ойлалтеш. Лийме деч утлаш манын, йылмым носитель дене кутырен келшаш але ешартыш шымлымашым эртараш, лӱмын ыштыме аудиторийлан могай кусарымым рашемдаш.

Могай проектым ыштымыдам шотыш налде, француз йылмыш кусарымаште тендан йодмыдам арам йомдараш кӱлеш. Тидлан гарантий пуалтеш: тендан пашада оригинал йылме дене тӱрыс пуымо да тендан мутдам кӱлеш семын пагалыман лиеш. Пытартышлан, тендан лӱмын ыштыме аудиторийда текстым ок умыло гын, тугеже чыла нелылыкда арам йомын.

Могай эллаште француз йылме дене ойлат?

Француз йылме Дене Францийыште, Канадыште (поснак Квебекыште), Бельгий, Швейцарий, Люксембургышто, Монако да Ушымо Штатын южо ужашышт (поснак Луиза) кутырат. Французский тыгак шуко африканский эллаште кумдан шарлен, тидын шотыштак Алжир, Марокка, Тунис, Камерун да Кот-дтуар.

Француз йылмын историйже могай?

Француз йылме латин йылме гыч тӱҥалтышым налеш,тудым Римян францийыш Юлийский Цезарьлан да моло рим салтак-влаклан кондымо. Франко, герман калык, тиде районым IV ден V курымлаште сеҥен налыныт да франк семын палыме диалектыште ойленыт. Тиде йылме латынь дене варналтын, таче тошто француз йылме семынак пала.
11 курымышто предложенийын у мут ден утларак йыгырмут структуржо шочаш тӱҥалын. Тиде серыш стиль Европо мучко шарлен да вашке палыме лийын.
14 курымышто француз официальнын придворный йылме дене увертаралтын да чыла официал документым оформитлаш кучылталтын. Буржуазий классат французла латынь мут олмеш ойлаш тӱҥале, нунын ойырен налмышт йылмылан влиянийым ышташ тӱҥале.
1600 ийыште йылме стандартизацийлалтын да формализацийлалтын, тудо мыланна кызытсе француз йылмым пуэн. 17 курымышто йылмын тичмашлыкшым аралыме цельжылан Француз академий ышталтын,а 18 курымышто Академий йылмым кузе кучылташ да кузе возымыж нерген Шкенжын икымше правилжым савыктен.
Француз йылме тачат вияҥеш, у мут ден муткылдыш вес йылме да культур гыч налалтыт.

Француз йылмым шымлымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Франсуа Рлалан (1494-1553): Угыч Шочыктымо саманын кумдан палыме писательже, француз йылмым кӧн новатор семын кучылтмыжо француз йылме ден культурым шаркалаш полшыш.
2. Виктор Гюг (1802-1885): "Утарыме" автор, "Париж Юмо-Влакын Погынымашышт" да француз литературым палдарыше моло произведений-влакымат (нуныштым) кугурак кӱкшытыш нӧлталаш полшеныт.
3. Жан-Поль Сартр (1905-1980): француз экзистенциализмым шыҥдараш полшышо да Францийыште писатель ден писатель-влакын тукымыштлан да тудын деч ӧрдыжтат влиянийым ыштыше философ ден писатель.
4. Леви-Строс (1908-2009): антрополог да социал теоретик, тудо француз культур нерген шуко возен да структуризм теорийыш надырым пуртен.
5. Фердинанд де Соссюр (1857-1913): швейцарский лингвистикын ачаже да кызытсе лингвистикын тӱҥ курсшо чумыр лингвистикын але мартеат шымлалтеш.

Француз йылмын структуржым кузе ыштыме?

Француз йылме-тиде икмыняр диалект гыч шога, тудо пеш кӱкшын уэмдыме да радамлыме грамматикын системыже. Тудо жапын йыжыҥан системыже уло, кум йыжыҥан, куд йыжыҥан, значениян нюансыштым ончыктышо, тыгак наклонений, тыгай наклонений да келшык. Ешартышлан, француз йылмыште тыгак глаголын ныл тӱҥ формыжо, кок йӱк, кок грамматике тукым да кок числа улыт. Йылме тыгак пеҥгыде правилым куча, кунам мутланыме, интонаций да согласованийышке пура.

Кузе француз йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Сеҥыме шонымашдам шындыза. Тӱҥалтышлан тӱҥалза да, вес верыш куснымо деч ончыч, ик моштымашдам шотыш налза.
2. Француз йылмым шымлаш тунемза. Кузе-гынат шукырак колышташ, лудаш, ончаш да французла ойлаш тыршыза.
3. Кажне кечын у мут ден ой-влакым тунемза. Картычке-влакым ыштыза да интервал-влак дене кокымшо гана ушештарымаште практиковатлыза.
4. Француз йылме дене эреак практиковатлыза. Йылмым туныктышо-влак дене кутырыза але йылмыдам практике вашталтышын сайтышт дене пайдаланыза.
5. Француз культур дене палыме лийза. Тиде тыланда йылмым сайынрак умылаш да тудым утларак аклаш полша.
6. Келанен налза! Творческий походым ончыктыза, йоҥылыш лиеда, шкендам мыскылыза да шарныза, молан те француз йылмым тунемыда.