Галисийский Якут Кусараш

Галисий гыч кусарымаш: шкешотан иберийский йылмым Почын Пуымаш

Галисий-роман йылме, испанийын да кечывалвел-касвел регионжо гыч, Галисий семын палыме Португалий да де Сантьга (Святой Иаковын) Кундемышт гыч. Тушто тыгак Южо галичан-экспатриант-Влак Пиренейский полуостровын моло ужашлаштыже улыт. Шке ойыртемалтше диалектше да кокла курымласе памятник маршрут дене кылым кучен, сантьго-де-Компостельыш наҥгайыше кокла шотан маршрут дене галис йылме курым мучко шкешотан культур да шке поянлык дене кылдалтын.

Галисий-пеш кӱлешан йылме, писатель, поэт да популярный муро-влакым тиде йылме дене возышо-влаклан. Садлан кӧра шуко еҥлан тӱня мучко тиде йылмым умылаш йӧн кӱлеш. Тиде шот дене пытартыш ийлаште галисий йылме гыч рушлашке кусарыме нерген йодмаш кушкын.

Профессионал галисла кусарыше-влак тӱҥалтыш йылмысе, кусарыме йылмысе йылмысе келге шинчымашан, тыгак йылмын культур фонжо дене палыме лийман, текстын ыҥжым раш каласышаш улыт. Нуно йылмын тӱҥ умылымашыжым, ойсавыртышыжым да жаргон термин-влакым рашемден моштышаш улыт, тыгак иктешлыше кусарымаште ойын чын улмыжо йӧным ыштышаш улыт.

Документ-влакым да текстым галис йылмыш кусарымаш але тудын деч посна умылымашым йодшо, шуко годым неле паша лийын. Туге гынат технологийым вияҥдымаште тиде йылме дене специализироватлыме да айдеме семын машина дене кусарыме паша утларак шуко лектеш.

Суаплыкым ыштыше еҥым сайлыме годым галисимий гыч кусараш опыт уло, тыгак йылмын тӱрлӧ диалектшым сайын палыше-влакым ойырен налаш кӱлеш. Профессиональный кусарыше-влак, правил семын, йылмыштым келгын умылат да машинам кусарыме деч утларак ӱшанле кусарен кертыт, тудыжо чӱчкыдынак йоҥылышлан логаледа.

Чумыр налмаште, кусарыме сай суаплыкым кычалме годым ӱшан поставщикым муаш кӱлеш, тудыжо галисимий дене профессионал кусарымашым раш да профессионал кусарымашым темлен кертеш. Тыге ыштен, те галицан культуржым да нунын шкешотан йылмыштым шот дене аклен кертыда.

Могай эллаште галис йылме дене ойлат?

Галисий - йӱдвел-касвел Испанийыште Автоном сообщенийыште улшо галисий йылме. Тушто тыгак Испанийын моло ужашлаштыже иммигрант общине, тыгак Португалий ден Аргентинан южо ужашыштыже ойлат.

Галисий йылмын историйже могай?

Галис йылме-португаль йылме дене чак кылдалт шогышо роман йылме, туштыжо 2 миллион утла еҥ йӱдвел-касвел Испанийыште ила. 12 курымышто христиан королевстве ден Леон коклаште шелалтше Галисий тӱҥалтышыжым налеш. Йылме стандартизаций да 20 курымлаште стандартизаций да модернизаций шотышто процессыш логалын, тудын почеш "Стандартлан" Але "галисийский португаль"манме семын палыме лийын. Тиде йылме 1982 ий гыч официально испан кугыжанышлан шотлалтеш да автоном регионыштыжо Испан-влак дене пырля официал торак шотлалтеш. Тиде йылме дене тыгак икмыняр эллаште уло тӱня мучко ойлат, поснак Латин Америкысе эллаште, Аргентина, Бразилий, Уругвай, Мексика да Венесуэл.

Кӧ топыш-галисий йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше 5 еҥ пура?

1. Розалий де Кастро( 1837-1885): галис йылме дене ик эн кумдан палыме поэтесслан шотлалтеш.
2. Рамон Педрайо (1888-1976): писатель, лингвист да культур паша, тудо "галисий йылмын Ачаже"семын палыме.
3. Альфонс Х Эль Сабо (1221-1284): Кастилийын да Леонын корольжо, тудо галис йылме дене текстым возен да литератур йӱлажым вияҥдымаште кугу рольым шуктен.
4. Мануэль Курс Эникес (1851-1906): поэт ден прозаик, могайыштым галисим йылмым кызытсе жапыште уэш ылыжтымаш возат.
5. Мария Виктор Моренын (1923-2013): лингвист кызытсе галис йылме дене у стандартым возен ямдылыше да тудын эволюцийже дене тӱрлӧ пашам савыктыше.

Галисий йылмын структуржым кузе ыштыме?

Галисий йылмын структуржо моло роман йылме гай, испан, каталанский да португаль гай. Тудо субъектше-глагол-глагол-объект да эртыше, чын да ончыкылыкым ончыктышашлан глагол жапым погымо радамым кучылтеш. Мужской але ӱдырамаш) лӱм мут-влак улыт, а пале мут-влак лӱм мут дене келшен толыт, нуным возен ончыктат. Кок типан наречий уло: койышым ончыктышо-влакат, жапым, верым, чӱчкыдын да чотым ончыктышо-влакат. Йылме тыгак ятыр олмештыш мут, предлог ден ушем мут-влакым чӱкта.

Кузе галис йылмым утларак чын йӧн дене тунемаш?

1. Тӱҥ мут ден ой-влакым тунемза: тӱҥ мут ден фразе-влакым, саламлымашым, шкем кучымашым, тыглай мутланымашым умылымашым тунемза.
2. Грамматике правил-влакым шымлыза: те негызым тунем налыда гын, утларак йыгырмут грамматике правил-влакым, глагол-влакын спряженийышт, жап, чындыме наклоненийын формыжым да тулеч молымат шымлаш тӱҥалза.
3. Книга ден статья-влакым лудса: галисла возымо книга-влакым Але статья-Влакым Налза да нуным лудса. Тиде чынак, мутвундо шапашыш шумеке, тендан шижмашда чынжымак полша.
4. Йылме носитель-влакым колыштса: галисий кӱвуйым але видеом колыштса, фильмым да телеом ончыза але тудын дене ӱчашаш лиеш мутланыше еҥым муза.
5. Ойлыза, ойлыза, ойлыза: Тунемаш Сай йӧн - тиде кутырымо шомакыште кузе-гынат утларак йӧнлалташ. Я икте дене, я шкет-шкет, тунеммыдам чын кутырымаште кучылт ончыза.

Якут-тюрк йылме, тушто Россий йӱдвел-эрвелыште пел миллион утла еҥ кутырат. Йылмым шукерте огыл гына официальнын почмаш налынам, ожнысылак якут йылме гыч кусарыме суаплыклан кугу йодмаш уло. Тиде статьяште якут йылмыш кусарымашын кӱлешлыкшым ончена да туддеч поснат, тыгак тиде процесс дене кылдалтше йодыш-влакым каҥашен налына.

Якут йылме Дене Российыште веле огыл, тыгак Монголий гай эллаштат Китай ден Казахстан-влакат ойлат. Тидыже якут йылмыш кусарыме шотышто тӱнямбал йодмаш уло, тыгак эл кӧргыштат лиеш. Якут йылмыш кусарымашын тӱҥ цельже да тудын ӱмбач - тӱҥ паша-тӱҥ калык-влакын общине да интересоватлыме моло вел-влак коклаште кылым куштылемдаш. Кусарымаш тыгак юридический документ, дипломатий соглашений, тунемме материал, тӱшкаувер йӧн да культур йӧн дене кылдалтше материал-влакым да моло документ-влакым пуышаш улыт.

Паша якут йылмыш кусарымашке шумеке, тудын гычат икмыняр кӱлешан проблемым шарнаш кӱлеш. Эн ончычак кутырымо проблеме уло. Мут-влакым каласыме годым якут йылмыште кундемысе диалектын регионысо диалектше шот дене ойыртем уло. Тыгеракын, кусарыше-влаклан тиде кундемысе вариаций-влак дене сайын палыме лияш кӱлеш. Эше ик проблемылан тугай факт шотлалтеш, молан манаш гын, шуко мут кучылтман контекст шот дене икмыняр значениян. Тиде кусарыше-влаклан чын значениян мут але ой-влакым але утларак кӱлешан улмыжым рашемда.

Якут йылмыш кусарыме дене кылдалтше нелылыкым ончыде,тиде процессын кӱлешлыкшым шотлаш кӱлеш. Якут йылме шке шонымыжым почын ойлаш тӱҥалеш гын, якут йылмыш кусарымашын сайлыкше да чын улмыжо утларак кӱлешан лиеш. Сайлыкан кусарымаш-влак культуран диалог ден кыл кучымашым сайлан шотлышашлан кӱлыт, утларакшым тӱҥ общине коклаште, культуржо чӱчкыдын маргализацийлалтеш.

Могай эллаште якут йылме дене ойлат?

Якут йылме дене Российыште, Китай ден Монголий-влак ойлат.

Якут йылмын историйже могай?

Якут йылме-йӱдвел-касвел тюрк йылме-влакын каспий группыштлан кӧра лийше тюрк йылме. Тушто Россий федерацийыште 5000000 еҥ Саха маныт, утларакшым Лена эҥер бассейныште Да тудын вӱдшӧ уке. Якут йылме 14 курым кыдалне икымше литератур деке возен нӧлтшӧ пеш поян литератур историян лиеш. Якут литератур Лишыл Эрвел гыч да Рӱдӧ Азий гыч, тыгак руш писатель ден автор-влакын усталыкыштым виянрак почын ончыктымаште лийын. Якут йылме дене возымо икымше произведенийлаште религий текст-влак лийыныт, тидын шотыштак Коран ден легенде гыч юсуфа да Зуйха нерген легендым кусарыме.
Якут йылме дене возымо икымше оригинальный произведений-влак 19 курым мучаште лийыныт: почеламут, ойлымаш да роман-влак, якут калыкын кече еда илышыж нерген каласкалыше ойлымаш-влак. Якут писатель-влакат шке произведенийыштышт утларак кумда теме-влакым, колонизизм ваштареш кучедалме гай, сибирьысе культурын илыш-йӱлаже да регионысо пызырналт илыше калык-влакын неле положенийыштым шымлаш тӱҥалыныт. 1920-1930 ийыште якут йылме сылнымут ренессансым эртарен, Юрий Чегерев, Анатолий Удыр, Геннадий Титов Да Иван Тазетдинов Гай писатель-Влакын вуйлатыме Пашаштым вуйлатен. Тиде жапыште якут йылме дене савыктыме книга чот кугемын, тыгак тиде йылмым виктер да административ документлаште кучылтмаш кугемын.
Таче якут йылме тудын носитель - влак коклаште уэш ылыжеш, тушто икмыняр у газет ден журнал лектеш. Тыгак якут йылмым Россий деч ӧрдыжтӧ шымлаш оҥай кушкеш, икмыняр университет тиде йылме дене курсым темлат.

Кӧ топыш пура-5 еҥ якут йылмым вияҥдымашке эн кугу надырым пыштыше?

1. Юрий Николаевич Виноградов-лингвист – историй да филолог; 2. Степан Георгиевич Отро-якут поэт, драматург, прозаик да кусарыше; 3. Олег Михайлович Беляев-якут литературовед ден публицист; 4. Лилий Владимировна Багутдинова-якут фольклорист; 5. Акулина Павловна-диалектологийым лексикограф да шымлыше.

Якут йылмын структуржым кузе ыштыме?

Якут йылме тюрк йылме ешыш пура да Йӱдвел-эрвел группын ужашыже лиеш. Тиде агглютинатив йылме, мом ончыкта, тудо у значенийым да формым ыштышашлан мутым ешараш лиеш. Якут йылме кӱкшӱ флекс дене ойыртемалтеш,мут шке формыжым предложенийыште кучылталтме семынак вашталта. Лӱм мут, олмештыш мут, пале мут да глагол-влак шкеныштын формыштым контрекст шот дене ончыкташ йӧршешлан чыштырат.

Кузе якут йылмым утларак сай йӧн дене тунемаш?

1. Якут йылме але инструкторлан тунемме книган экземпляржым налза. Тиде материаллаште кондымо урокым шымлымаш-йылмым саемдыме годым тунем шуаш сай йӧн.
2. Ойлымаште да аудиторийыште практиковатлыза. Кеч - могай йылмым тунемаш-практиковатлаш, садлан практиковатлаш лийме йолташыжым муаш тыршыза.
3. Якут йылме дене возымо материалым лудса. Тиде тыланда йылмын структуржым да грамматикыжым умылаш полша.
4. Якут-влакын культурышт да историйышт дене палыме лийза. Те еҥ-влак нерген да нунын илыш-йӱлаштым утларак паледа гын, тиде тыланда йылмым утларак умылаш полша.
5. Якут ЕШЫМ ончыза да колыштса. Онайн-ресурс шуко уло, тидын шотыштак радиопрограмме да телеото-влак, нуно тиде йылме дене пайдаланаш лийме улыт.
6. Якутий Дек Мийыза. Жапым регионышто эртарымеке, йылмыш возаш да йылме носитель-влак дене кутыраш йӧным муыда.