Тутарла Итальянла Куҫар

Тутар чӗлхи-Раҫҫей Федерацийӗн составне кӗрекен Тутарстан Республикинче калаҫакан чӗлхе. Ку тӗрӗк чӗлхи, тӗрӗк, узбек тата казах чӗлхипе хурӑнташлӑ тӗрӗк чӗлхи. Ун ҫинче Азербайджан, Украинӑпа Казахстанри хӑш-пӗр чаҫсенче те калаҫаҫҫӗ. Тутар чӗлхи Тутарстанри официаллӑ чӗлхе шутланать тата вӗренӳ тата патшалӑх управленийӗн сферинче усӑ курать.

Раҫҫей империне анлӑлатса тутарстан составне кӗнӗ шкулсенче, районсенче вӗренмелли тутар чӗлхи обязательно пулса тӑчӗ. Ҫакӑ кулленхи пурнӑҫра унпа усӑ курассине чакарма пулӑшнӑ, анчах 1990-мӗш ҫулсенче чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ, мӗншӗн тесен унпа усӑ курассине хавхалантарас тӗлӗшпе вӑй хунӑ.

Куҫару патне ҫитсен документсене тутарла куҫарма пултаракан темиҫе вариант пур. Тутар чӗлхине куҫармалли чи сарӑлнӑ меслет-тутар чӗлхинчен профессиллӗ тӑлмача тара тытасси. Ҫак пахалӑха вӗсем чӗлхе нюансӗсемпе паллашаҫҫӗ. Професси тӑлмачӗсем юридически, медицина тата финанс куҫарӑвӗ евӗр уйрӑм облаҫсенче опытлӑ, ҫавӑнпа та вӗсем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Тепӗр вариант-автоматизациленӗ куҫару программипе усӑ курасси. Ҫак программӑсене чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем пулманнисене документсене хӑвӑрт та тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшмалла. Вӗсем алгоритмӑпа пӗр чӗлхерен теприн ҫине ҫын хутшӑнмасӑр усӑ кураҫҫӗ. Анчах ку программӑсем документа тӗрӗсленӗ пек тӗрӗс мар пулма пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех онлайн-куҫару службисем те пур, вӗсем акӑлчанларан тутарла тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем час-часах чи йӳнӗ вариант пулса тӑраҫҫӗ, анчах вӗсем професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗн пахалӑхне те шантарма пултараймаҫҫӗ. Тутарла хӑвӑрт та хаклах мар йышӑну шыратӑр пулсан, ку лайӑх вариант пулма пултарать. Анчах эсир авторитетлӑ сервиспа тӗп-тӗрӗс усӑ курнине ӗненни кирлӗ.

Тутар чӗлхине куҫарма эсир мӗнле маршрут суйласа илнине пӑхмасӑрах малашлӑхри вӑй-хӑватран хӑтӑлас тесен тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Професси куҫарӑвӗ, яланхи пекех, ҫак тӗллеве пурнӑҫламалли чи лайӑх меслет шутланать, анчах тӑкаксене пула онлайн-куҫару е компьютер программисем пулӑшма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче тутарла калаҫаҫҫӗ?

Тутарла ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, унта ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 6 миллион ытла ҫын шутланать. Унта Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Турци тата Туркменистан йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Тутар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тутар чӗлхи, хусан тутарӗ пекех паллӑ тутар чӗлхи, кипчак ушкӑнӗн тӗрӗк чӗлхи пулса тӑрать, ун ҫинче ытларах Тутарстан Республикинче, Раҫҫей Федерацийӗн регионӗнче калаҫаҫҫӗ. Унпа раҫҫейӗн ытти пайӗсенче, Узбекистанра тата Казахстанра та калаҫаҫҫӗ. Атӑлҫи пӑлхарсем ислам йышӑнса хальхи тутарсем пулса тӑрсан, тутар чӗлхин историйӗ 10 ӗмӗре ҫитет. Ылтӑн Орда тапхӑрӗнче (13-15 ҫ.) тутарсем монголсен пуҫ пулса тӑнӑ, тутар чӗлхи монголсемпе перси чӗлхисен вӑйлӑ витӗмне сӑнаса пӑхма пуҫланӑ. Вӑл тӗрӗк чӗлхин ытти диалекчӗсемпе, ҫавӑн пекех арабсемпе перси заемствийӗсемпе ҫыхӑннӑ контакт пирки чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех пысӑк улшӑнусем тӳснӗ. Ҫавна пула вӑл хӑйӗн ҫывӑх тӑванӗсенчен уйрӑм чӗлхе пулса тӑнӑ, регионти нумай диалектсем тухнӑ. Тутарла ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнеке 1584 ҫулта "Дивань-и Люгати-т-тӗрӗк"ятлӑ пичетленсе тухнӑ. 19 ӗмӗртен пуҫласа тутар чӗлхи Раҫҫей империне, Унтан Совет Союзне йышӑннӑ. Вӑл тутарстанра совет саманинче официаллӑ статус илнӗ, анчах сталинла тапхӑрта пусӑрӑнчӑкпа тӗл пулнӑ. 1989 ҫулта тутар алфавитне кириллицӑран латиницӑна куҫарнӑ, 1998 ҫулта Тутарстан Республики тутар чӗлхине официаллӑ тесе пӗлтернӗ. Паян ку чӗлхепе унчченхи пекех раҫҫейре, ытларах тутар общинин 8 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тутар чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Габдулла Тукай (1850-1913): узбек, вырӑс тата тутарла ҫырнӑ тутар поэчӗ тата драматург тутар чӗлхипе литературине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
2. Мирказизи аляскри (17 ӗмӗр): тутар ҫыравҫи, тутар чӗлхин чаплӑ грамматикине ҫырнӑскер, ӑна поэзи ҫырӑвӗн хӑйне евӗрлӗ стильне туса хатӗрлеме хушса ҫырнӑскер.
3. Асканави текахира (1885-1951): тутар ученӑйӗпе лингвист, тутар чӗлхин тӗпчевӗсем унӑн аталанӑвӗшӗн татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
4. Машмедьяр Зарнакаев (19 ӗмӗр): Тутар писателӗ тата поэт, хальхи тутар словарӗ ҫырнӑскер, тутар чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑскер.
5. Илдар Файзи (1926-2007): тутар писателӗпе журналист, тутарла вун-вун калавсемпе кӗнекесем ҫырнӑскер тата тутар литература чӗлхине чӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑскер.

Тутар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тутар чӗлхи тытӑмӗ иерархинична, типлӑ агглютинативлӑ морфологи. Вӑл тӑватӑ падежран (менельник, ашшӗ-амӑшӗ, эрехпе локативлӑ) тата виҫӗ ӑруран (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тӑрать. Глаголсем сӑн-питпе, хисеппе, кӑмӑл туртӑмӗпе пӗрлешеҫҫӗ, чӗрчунсем вара падеж тӑрӑх, йӑхпа хисеп тӑрӑх тайӑлаҫҫӗ. Чӗлхере посологсемпе пайсен кӑткӑс системи пур, ҫав система анспектсене, направление тата модаллӑха пӗлтерме пултарать.

Тутар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр – Интернетра тата кӗнеке магазинӗсенче тутар чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх ресурссем пур, ҫавӑнпа та чи пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр.
2. Алфавитпа паллашӑр – тутар чӗлхине кириллица ҫырнӑ, ҫавӑнпа та чӗлхене вӗрениччен эсир уйрӑм алфавитпа паллашнине ӗненӗр.
3. Произведение тата ударенисене вӗренӗр – тутар чӗлхинче уҫӑ сасӑсемпе ударенисене улӑштармалли кӑткӑс системӑпа усӑ кураҫҫӗ, ҫавӑнпа та хӑвӑр сӑмахӑра практикацилӗр, ударлӑ тата пусӑмсӑр уҫӑ сасӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха уйӑрса илме вӗренӗр.
4. Грамматика правилисемпе тата структурипе паллашӑр – базӑри грамматикӑпа предложени тытӑмӗсене Лайӑх ӑнланни кирек мӗнле чӗлхене те алла илесси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнать.
5. Итлӗр, пӑхӑр та вулӑр – Итлени, пӑхса тухни, тутарла вулани сире чӗлхе янӑранине хӑнӑхма, ҫавӑн пекех словарь запасӗпе тата сӑмахсемпе ӗҫре усӑ курма пулӑшать.
6. Калаҫусем ирттерӗр – Тутарла калаҫакан Такампа Тӑтӑшах калаҫатӑр, - кирек мӗнле чӗлхене те вӗрентме чи лайӑх меслет. Малтан вӑраххӑн та ӑнланмалла калама тӑрӑшӑр, йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр.

Итали чӗлхи-илемлӗ чӗлхе, Вӑл Италин романтикине пурнӑҫа кӗртет. Итали экономикӑпа культура центрӗ шутланать, Ҫавӑнпа Та вӑл пӗтӗм тӗнчери предприятисемпе организацисемшӗн пӗлтерӗшлӗ чӗлхе. Клиентсемпе хутшӑнмалла-и сирӗн, ӗҫтешсемпе пӗрле ӗҫлемелле-и е итали чӗлхипе ҫырнӑ документсене ӑнланмалла-и, ҫыру куҫарӑвӗн пулӑшӑвӗсем информацие тӗп-тӗрӗс пама пултараҫҫӗ.

Итали чӗлхинчен акӑлчанла е акӑлчанларан итали чӗлхипе куҫарасси - кӑткӑс задача, вӑл нюанссене тухӑҫлӑ куҫарма опытлӑ тӑлмач кирлӗ. Итали чӗлхинчен акӑлчанла е акӑлчанла итальянла куҫарнӑ пӗрремӗш ыйтӑва-вӑл тӗрлӗ чӗлхе тытӑмӗ. Итали предложенийӗ яланах тивӗҫлӗ объектран тата глаголран тӑрать, ҫав объектра наречи е ытти определенисем кирлӗ. Акӑлчан чӗлхипе ку категорисене вырнаҫтармалли йӗрке час-часах каялла таврӑнать.

Итали чӗлхипе куҫарнӑ чухне тухса тӑракан тепӗр ыйту чӗлхе ӑшӗнче регион вариацийӗсенче вырнаҫнӑ. Италире вуншар диалект пур пирки чылай куҫаруҫӑ регионти конкретлӑ диалектсенче регионӑн культура уйрӑмлӑхӗсене лайӑхрах пӗлтерес тесе специализациленеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне тӑлмач итали чӗлхипе час-часах калаҫура е ҫыру сӑмахӗсенче усӑ куракан калаҫӑва тата идиомсене ӑнланни кирлӗ.

Чӗлхе нюансӗсене пӗлни ҫумне, италири тухӑҫлӑ куҫаруҫӑсен ҫӗршыв культурипе историйӗ ҫинчен лайӑх пӗлмелле. Ҫакӑ вӗсене хӑйӗн малтанхи контексӗнче документа интерпретацилеме май парать тата тӗплӗнрех куҫарӑва тивӗҫтерет.

Итали чӗлхинчен тӗрӗс куҫарма пӗлни бизнеса ӳстерме тата тӗп аудиторипе хутшӑнассине ҫӑмӑллатма пултарать. Чӗлхе барьерне ҫӗнтерме, чӗлхе илемне упраса хӑварма пулӑшакан професси куҫарӑвӗн пулӑшӑвӗсене тивӗҫтереҫҫӗ. Тӑлмачсен опытлӑ командипе пӗрле ӗҫлени-итали чӗлхипе тӗрӗс те тӗплӗн хутшӑнмалли май.

Хӑш ҫӗршывсенче итали чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Италире, Сан-Маринора, Ватиканра Тата Швейцарин хӑш-пӗр пайӗсенче итали официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать. Ун ҫинче албанире, Мальтра, Монакора, Словенире тата Хорватире те калаҫаҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне, итали чӗлхипе калаҫакан темиҫе ушкӑн пур, ҫав шутра Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Франци тата Аргентина йышши ҫӗршывсенче те.

Итали чӗлхин историйӗ мӗнле?

Итали чӗлхин историйӗ вӑрӑм та кӑткӑс. Итали чӗлхине асӑнни пирӗн эрӑри 9-мӗш ӗмӗрте пулнӑ, анчах вӑл чӗлхепе ӗлӗкрех калаҫнӑ пулмалла. Итали чӗлхи пирӗн эрӑри 6-мӗш ӗмӗрте Итали ҫурутравӗ ҫине тапӑннӑ германи халӑхӗ лангобардсем калакан германи чӗлхинчен тухнӑ.
9 - мӗшпе 14-мӗш ӗмӗрччен итали чӗлхи пӗтӗм ҫурутрав тӑрӑх регион диалекчӗсене аталантарса чылай эволюциленӗ. Ҫак тапхӑрта тосканӑри диалект е "тоскана" пуҫланса кайнӑ, вӑл хальхи итали чӗлхин стандартлӑ никӗсӗ пулса тӑнӑ.
15 ӗмӗрте Флоренцирен, Римран тата Венецирен писательсен витӗмӗ чӗлхене малалла стандартизацилесси патне илсе ҫитернӗ. Ҫав вӑхӑтра чӗлхе словарьне "amoroso" (ытарма ҫук) тата "dolce" (пылак) текен латинла нумай сӑмахсене кӗртнӗ.
16-17 ӗмӗрсенче Итали литература пултарулӑхӗн тапхӑрне ирттернӗ. Ҫав вӑхӑтри Чи паллӑ фигурӑсем данте, Петрак тата Боккаччо пулнӑ, вӗсен произведенийӗсем чӗлхене пысӑк витӗм кӳнӗ.
19-мӗш ӗмӗрте Италире политика пӗрлешӗвӗн процесӗ пулса иртнӗ, ҫӗнӗ стандартлӑ чӗлхе е "Italiano Comune"йӗркеленӗ. Италин официаллӑ чӗлхи хальхи вӑхӑтра тосканӑри диалектра никӗсленнӗ, унӑн литература еткерлӗхне пула.
Хӑйӗн вӑрӑм историне пӑхмасӑрах итали чӗлхипе юлать, вӑл ҫӗршывӑн чылай пайӗсенче кулленхи калаҫура халӗ те активлӑн усӑ курать.

Итали чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Данте Алигьери (1265-1321): Час-часах "итали чӗлхин Ашшӗ" теекен данте "Турӑ комедийӗ" тесе ҫырнӑ, ӑна хальхи итали чӗлхин никӗсӗ пулса тосканла диалект туса хурасси тесе ҫырса хунӑ.
2. Петрка (1304-1374): Итали поэчӗ тата ученӑйӗ, петрара унӑн гуманизмла витӗмӗшӗн астӑваҫҫӗ, ҫавӑн пекех поэзин сонетлӑ формине шухӑшласа кӑлараҫҫӗ. Вӑл итали чӗлхипе нумай ҫырнӑ, ку чӗлхене литературӑллӑрах тума пулӑшнӑ.
3. Боккаччо (1313-1375): 14 ӗмӗрти Итали писателӗ, Боккаччо итали чӗлхипе темиҫе произведени ҫырнӑ, "Декамерон" тата святой Франциск пурнӑҫӗнчи калавсене те кӗртнӗ. Унӑн ӗҫӗ итали чӗлхин чиккисене унӑн диалекчӗсен чиккисенчен анлӑлатма тата хӑйне евӗрлӗ лингв франк тума пулӑшнӑ.
4. Луиджи Пиранделло (1867-1936): Нобель премийӗн Лауреачӗ, драматург, Пиранделло итали чӗлхипе нумай произведени ҫырнӑ, вӗсенче социаллӑ ютшӑну тата экзистенциллӗ тунсӑх темисем хускатнӑ. Кулленхи чӗлхепе усӑ курни ҫак чӗлхене анлӑрах усӑ курма тата ӑнлануллӑрах тума пулӑшнӑ.
5. Уго Фосколо (1778-1827): итали романтизмӑн чи витӗмлӗ фигурисенчен Пӗри, фосколо хальхи итали чӗлхин чӗлхине йӗркелеме, рифмӑсемпе, метрсемпе тата ытти поэзилле условисемпе усӑ курма пулӑшнӑ.

Итали чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Итали чӗлхи роман чӗлхи пулса тӑрать, ытти романри чӗлхесем пекех, глаголсем тавра туса лартнӑ. Унӑн сӑмахсен субъектлӑ-глаголла-объектлӑ йӗрки тата иртнӗ, хальхи тата пуласлӑха палӑртма вӑхӑтсемпе туртӑмсен кӑткӑс системи пур. Вӑл унӑн кӑткӑс нюансӗсене тата сӑмахсен пӗлтерӗшӗнчи ҫӳхе уйрӑмлӑхӗсене вӗренме чи кӑткӑс чӗлхесенчен пӗри шутланать.

Итали чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пуҫӑрсене усӑр: чӗлхене Вӗрентмелли Чи Лайӑх меслет вӑл-мӗн май килнӗ таран путса ларасси. Ку вӑл итали чӗлхипе мӗн май килнӗ таран ытларах илтме, калаҫма тата вулама тенине пӗлтерет. Итали фильмӗсем, телешоу, музыка, кӗнеке тата чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫусем тупӑр.
2. Итали грамматикин никӗсне, сӑмахран, глаголсен вӑхӑтне, пысӑк тата формӑллӑ местоименисен йӑхне вӗренӗр. Сӑмахран, элементарлӑ калаҫуран пуҫлӑр, паллашӑр, ыйтусем парӑр та вӗсене ответлӗр, ҫавӑн пекех эмоцисене каласа парӑр.
3. Яланах практикӑра тӑрӑр: кирек мӗнле чӗлхене Те вӗренни хӑйне шеллемесӗр тата практикӑпа усӑ курма ыйтать. Итали чӗлхине вӗренес тата практикӑна вӗренес тӗлӗшпе эсир яланах вӑхӑт ирттернине ӗненӗр.
4. Ресурссемпе ӑспа усӑ курӑр: сире итали чӗлхине вӗрентме пулӑшакан май пур ресурссем нумай. Онлайн-чӗлхене вӗренмелли курспа, словарьсемпе, калаҫусемпе тата аудиокнигӑсемпе усӑ курӑр.
5. Сӑлтавсене упрӑр: Кирек мӗнле чӗлхене Те Вӗренесси ансат задача пулма пултарать. Хӑвӑр умма пысӑках мар тӗллевсем лартӑр та вӗсене пурнӑҫланӑ чухне хӑвӑра тивӗҫтерӗр. Хӑвӑр прогресӑра уявлӑр!
6. Савӑнӑр: итали чӗлхине Вӗренесси интереслӗ те кӑмӑллӑ ӗҫ пулмалла. Интереслӗ вӗрентӳ процесӗ тӑвӑр, чӗлхе вӑййисене вылятӑр е итали мультфильмӗсене пӑхса тухӑр. Эсир мӗнле хӑвӑрт вӗреннинчен тӗлӗнетӗр.