Тутарла Корей Куҫар

Тутар чӗлхи-Раҫҫей Федерацийӗн составне кӗрекен Тутарстан Республикинче калаҫакан чӗлхе. Ку тӗрӗк чӗлхи, тӗрӗк, узбек тата казах чӗлхипе хурӑнташлӑ тӗрӗк чӗлхи. Ун ҫинче Азербайджан, Украинӑпа Казахстанри хӑш-пӗр чаҫсенче те калаҫаҫҫӗ. Тутар чӗлхи Тутарстанри официаллӑ чӗлхе шутланать тата вӗренӳ тата патшалӑх управленийӗн сферинче усӑ курать.

Раҫҫей империне анлӑлатса тутарстан составне кӗнӗ шкулсенче, районсенче вӗренмелли тутар чӗлхи обязательно пулса тӑчӗ. Ҫакӑ кулленхи пурнӑҫра унпа усӑ курассине чакарма пулӑшнӑ, анчах 1990-мӗш ҫулсенче чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ, мӗншӗн тесен унпа усӑ курассине хавхалантарас тӗлӗшпе вӑй хунӑ.

Куҫару патне ҫитсен документсене тутарла куҫарма пултаракан темиҫе вариант пур. Тутар чӗлхине куҫармалли чи сарӑлнӑ меслет-тутар чӗлхинчен профессиллӗ тӑлмача тара тытасси. Ҫак пахалӑха вӗсем чӗлхе нюансӗсемпе паллашаҫҫӗ. Професси тӑлмачӗсем юридически, медицина тата финанс куҫарӑвӗ евӗр уйрӑм облаҫсенче опытлӑ, ҫавӑнпа та вӗсем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Тепӗр вариант-автоматизациленӗ куҫару программипе усӑ курасси. Ҫак программӑсене чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем пулманнисене документсене хӑвӑрт та тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшмалла. Вӗсем алгоритмӑпа пӗр чӗлхерен теприн ҫине ҫын хутшӑнмасӑр усӑ кураҫҫӗ. Анчах ку программӑсем документа тӗрӗсленӗ пек тӗрӗс мар пулма пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех онлайн-куҫару службисем те пур, вӗсем акӑлчанларан тутарла тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем час-часах чи йӳнӗ вариант пулса тӑраҫҫӗ, анчах вӗсем професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗн пахалӑхне те шантарма пултараймаҫҫӗ. Тутарла хӑвӑрт та хаклах мар йышӑну шыратӑр пулсан, ку лайӑх вариант пулма пултарать. Анчах эсир авторитетлӑ сервиспа тӗп-тӗрӗс усӑ курнине ӗненни кирлӗ.

Тутар чӗлхине куҫарма эсир мӗнле маршрут суйласа илнине пӑхмасӑрах малашлӑхри вӑй-хӑватран хӑтӑлас тесен тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Професси куҫарӑвӗ, яланхи пекех, ҫак тӗллеве пурнӑҫламалли чи лайӑх меслет шутланать, анчах тӑкаксене пула онлайн-куҫару е компьютер программисем пулӑшма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче тутарла калаҫаҫҫӗ?

Тутарла ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, унта ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 6 миллион ытла ҫын шутланать. Унта Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Турци тата Туркменистан йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Тутар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тутар чӗлхи, хусан тутарӗ пекех паллӑ тутар чӗлхи, кипчак ушкӑнӗн тӗрӗк чӗлхи пулса тӑрать, ун ҫинче ытларах Тутарстан Республикинче, Раҫҫей Федерацийӗн регионӗнче калаҫаҫҫӗ. Унпа раҫҫейӗн ытти пайӗсенче, Узбекистанра тата Казахстанра та калаҫаҫҫӗ. Атӑлҫи пӑлхарсем ислам йышӑнса хальхи тутарсем пулса тӑрсан, тутар чӗлхин историйӗ 10 ӗмӗре ҫитет. Ылтӑн Орда тапхӑрӗнче (13-15 ҫ.) тутарсем монголсен пуҫ пулса тӑнӑ, тутар чӗлхи монголсемпе перси чӗлхисен вӑйлӑ витӗмне сӑнаса пӑхма пуҫланӑ. Вӑл тӗрӗк чӗлхин ытти диалекчӗсемпе, ҫавӑн пекех арабсемпе перси заемствийӗсемпе ҫыхӑннӑ контакт пирки чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех пысӑк улшӑнусем тӳснӗ. Ҫавна пула вӑл хӑйӗн ҫывӑх тӑванӗсенчен уйрӑм чӗлхе пулса тӑнӑ, регионти нумай диалектсем тухнӑ. Тутарла ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнеке 1584 ҫулта "Дивань-и Люгати-т-тӗрӗк"ятлӑ пичетленсе тухнӑ. 19 ӗмӗртен пуҫласа тутар чӗлхи Раҫҫей империне, Унтан Совет Союзне йышӑннӑ. Вӑл тутарстанра совет саманинче официаллӑ статус илнӗ, анчах сталинла тапхӑрта пусӑрӑнчӑкпа тӗл пулнӑ. 1989 ҫулта тутар алфавитне кириллицӑран латиницӑна куҫарнӑ, 1998 ҫулта Тутарстан Республики тутар чӗлхине официаллӑ тесе пӗлтернӗ. Паян ку чӗлхепе унчченхи пекех раҫҫейре, ытларах тутар общинин 8 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тутар чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Габдулла Тукай (1850-1913): узбек, вырӑс тата тутарла ҫырнӑ тутар поэчӗ тата драматург тутар чӗлхипе литературине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
2. Мирказизи аляскри (17 ӗмӗр): тутар ҫыравҫи, тутар чӗлхин чаплӑ грамматикине ҫырнӑскер, ӑна поэзи ҫырӑвӗн хӑйне евӗрлӗ стильне туса хатӗрлеме хушса ҫырнӑскер.
3. Асканави текахира (1885-1951): тутар ученӑйӗпе лингвист, тутар чӗлхин тӗпчевӗсем унӑн аталанӑвӗшӗн татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
4. Машмедьяр Зарнакаев (19 ӗмӗр): Тутар писателӗ тата поэт, хальхи тутар словарӗ ҫырнӑскер, тутар чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑскер.
5. Илдар Файзи (1926-2007): тутар писателӗпе журналист, тутарла вун-вун калавсемпе кӗнекесем ҫырнӑскер тата тутар литература чӗлхине чӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑскер.

Тутар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тутар чӗлхи тытӑмӗ иерархинична, типлӑ агглютинативлӑ морфологи. Вӑл тӑватӑ падежран (менельник, ашшӗ-амӑшӗ, эрехпе локативлӑ) тата виҫӗ ӑруран (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тӑрать. Глаголсем сӑн-питпе, хисеппе, кӑмӑл туртӑмӗпе пӗрлешеҫҫӗ, чӗрчунсем вара падеж тӑрӑх, йӑхпа хисеп тӑрӑх тайӑлаҫҫӗ. Чӗлхере посологсемпе пайсен кӑткӑс системи пур, ҫав система анспектсене, направление тата модаллӑха пӗлтерме пултарать.

Тутар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр – Интернетра тата кӗнеке магазинӗсенче тутар чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх ресурссем пур, ҫавӑнпа та чи пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр.
2. Алфавитпа паллашӑр – тутар чӗлхине кириллица ҫырнӑ, ҫавӑнпа та чӗлхене вӗрениччен эсир уйрӑм алфавитпа паллашнине ӗненӗр.
3. Произведение тата ударенисене вӗренӗр – тутар чӗлхинче уҫӑ сасӑсемпе ударенисене улӑштармалли кӑткӑс системӑпа усӑ кураҫҫӗ, ҫавӑнпа та хӑвӑр сӑмахӑра практикацилӗр, ударлӑ тата пусӑмсӑр уҫӑ сасӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха уйӑрса илме вӗренӗр.
4. Грамматика правилисемпе тата структурипе паллашӑр – базӑри грамматикӑпа предложени тытӑмӗсене Лайӑх ӑнланни кирек мӗнле чӗлхене те алла илесси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнать.
5. Итлӗр, пӑхӑр та вулӑр – Итлени, пӑхса тухни, тутарла вулани сире чӗлхе янӑранине хӑнӑхма, ҫавӑн пекех словарь запасӗпе тата сӑмахсемпе ӗҫре усӑ курма пулӑшать.
6. Калаҫусем ирттерӗр – Тутарла калаҫакан Такампа Тӑтӑшах калаҫатӑр, - кирек мӗнле чӗлхене те вӗрентме чи лайӑх меслет. Малтан вӑраххӑн та ӑнланмалла калама тӑрӑшӑр, йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр.

Компанисем Азире тата Ун тулашӗнче хӑйсен пурлӑхне анлӑлатма тӑрӑшаҫҫӗ, ҫавӑнпа корейски ҫине куҫарни пысӑкрах та пысӑкрах, уйрӑммӑнах ӗҫлӗ тӗнчере пулса тӑрать. 51 миллион ытла ҫынпа тата хӑвӑрт ӳссе пыракан тӗп экономикӑпа тӗнчери бизнесшӑн ытларах та ытларах илӗртӳллӗ рынок пулса тӑрать. Анчах та чӗлхе барьерӗ ҫак вӑй-хӑватран усӑллӑрах пулассине шанакан компанисен ыйтӑвӗ пулма пултарать. Ҫакна ҫӗнтерес тесе фирмӑсенчен нумайӑшӗ корей чӗлхине куҫарас енӗпе професси пулӑшӑвӗсемпе усӑ кураҫҫӗ, хӑйсен продукчӗсене, пулӑшу ӗҫӗсене, маркетинг материалӗсене тухӑҫлӑ пӗлтерсе тӑрассине тата тӗллевлӗ рынока ҫитиччен нумайӑшне тивӗҫтерессипе тивӗҫтереҫҫӗ.

Корей чӗлхипе те, культурӑпа та паллашнӑ чӗлхе йӑтса ҫӳрекен тӑлмачсем професси службисенче ӗҫлеҫҫӗ. Ку вӗсем нюанссене, кӑткӑслӑхсене, калаҫусене тарӑн ӑнланнине пӗлтерет. Ҫавӑн пек пӗлӳ шайӗ корейла куҫарнӑ кирек мӗнле текст та культура кӗтӗвӗсемпе нормисене тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерессе шантарать.

Тӑлмача суйланӑ чухне пахалӑхлӑ куҫарусене корейла куҫарма кама та пулин пысӑк опытпа шырамалла. Корей чӗлхи ҫине аутсорсинг ҫине куҫарас текен компанисене опытлӑ, профессиллӗ куҫаруҫӑсен командипе пулӑшу паракана суйламалла, вӗсем тӗрӗс, йӑнӑшсӑр куҫарусене хӑвӑрт та тухӑҫлӑн пурнӑҫлама пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне, пулӑшу ӗҫӗсен стандартне ISO стандартпа сертификациленине тата клиентсен пахалӑхне тата вӗсене тивӗҫтермелли отрасль стандарчӗсене тивӗҫтернине ӗненмелле.

Компанисем ҫӗнӗ рыноксене тухса хӑйсен тӗп присутствине анлӑлатма тӑрӑшнипе корейла куҫару пулӑшӑвӗсем ытларах та ытларах палӑрса пыраҫҫӗ. Веб-сайт, продукт е маркетинг материалӗсене ертсе пыраканӗ, пулӑшу ӗҫӗсен тӗрӗс поставщикӗ, эсир хӑвӑрӑн тӗллев аудиторине пӗлтерес текен пӗлтерӗве корей чӗлхипе тӑратнӑ пекех ҫирӗплетме пултарать. Корейла куҫару професси пулӑшӑвӗсем тӗнчери рынокра хӑйсен вӑй-хӑватне туллин уҫса пама пулӑшакан клиентсене тӗрӗс, оперативлӑх тата пулӑшу парассине тивӗҫтереҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче корей чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Корей чӗлхипе ытларах Кӑнтӑр тата Ҫурҫӗр Корейӑра, ҫавӑн пекех Китайпа Японин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех тӗнчери темиҫе ҫӗршыври пысӑках мар общинӑсем, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Канадӑсем, Австрали, Франци, Бразили Тата Россия ҫинчен калаҫаҫҫӗ.

Корей чӗлхин историйӗ мӗнле?

Корей чӗлхи урал-алтай чӗлхин пӗр пайӗ пулса тӑрать. Вӑл пирӗн эрӑри 7-мӗш ӗмӗрте кивӗ корей чӗлхинчен пуҫласа ҫӗршер ҫул шутласа кӑларакан тӗлӗнмелле те уҫӑмлӑ лингвистика историйӗ пур. 10 ӗмӗрте, Хупӑ тапхӑрӗнче, вӑтам еврей чӗлхипе калаҫнӑ. 15 ӗмӗрте, Чосон тапхӑрӗнче, хальхи корей чӗлхи пуҫланса кайнӑ, вӑл паянхи кунчченех Кӑнтӑр Корейӗн официаллӑ чӗлхи пулса юлать. Китай культури корей чӗлхи ҫине витӗм кӳни те паллӑ, мӗншӗн тесен унӑн лексика единицисене нумайӑшне ханджаран (китай иероглифӗсенчен) илнӗ, нумайӑшне хангыль ҫине (корей алфавитне) ҫырнӑ. Каярахпа акӑлчан, япони тата ытти чӗлхесенчен урӑх витӗмсем килнӗ.

Корей чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Седжон Великий (великий) - хангыль изобретателӗ тата корей литературине тӑваканӗ.
2. Шин Саймдан (династи) - конфуциансен паллӑ ученӑйӗ, амӑшӗ тата чосон династийӗнчи чи паллӑ конфуциан философӗсенчен Пӗри.
3. И (яп).А) - конфуциансен чаплӑ философӗ, ученӑй тата чосон династийӗн вӑхӑтӗнчи поэт.
4. Седжо королӗ (в) - династин ҫиччӗмӗш королӗ чосон, "хумин Чжонгеум" чӗлхе ҫинчен трактат ҫырнӑскер, хангыльне пӗтӗм корейипех сарма пулӑшнӑ.
5. Син Чэхо (с) - паллӑ историк тата лингвист, фонетика алфавитне тата классикла корей чӗлхин словарьне туса хатӗрленӗ. Ҫавӑн пекех вӑл корей грамматикин системине туса хатӗрленӗ, ҫав системӑна хальхи корей чӗлхи валли стандарт вырнаҫтарнӑ.

Корей чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Корей чӗлхи агглютинативлӑ пулса тӑрать, ку вӑл тӗп сӑмах пӗлтерӗшне улӑштарма аффикссемпе пайсем ҫине чылай таяннине пӗлтерет. Предложениӗн тӗп тытӑмӗ - субъект-объект-глагол, модификаторсем, вӗсем час-часах чӑн е глаголсене вӗҫлеме хутшӑнаҫҫӗ. Корей чӗлхи те хисеплӗ чӗлхепе усӑ курать, сӑпайлӑх правилисене тата ыттисене мӗнле тыткаламаллине шута илсе, социаллӑ иерархие кӑтартма тӑрӑшать.

Корей чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Чӗлхен кӑткӑс анспекчӗсене тарӑнлатиччен малтан алфавит, произведени тата тӗп грамматика правилисене тӗпчени кирлӗ.
2. Словарь запасне тата пӗрлехи пуплевсене алла илӗр. Никӗссене лайӑх ӑнланса ҫитсенех кулленхи пурнӑҫра усӑ куракан сӑмахсемпе сӑмахсене тӗпчеме тытӑнӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе пӗрле сӗнӳсем мӗнле тӑвасси тата калаҫусем тӑвасси ҫинчен кӑтартса парӗ.
3. Итлӗр те практикӑра пулӑр. Чӑнахах та калаҫусене ҫирӗплетес тата аудиторин хӑнӑхӑвӗсене лайӑхлатас тесе чӗлхене мӗн май килнӗ таран ытларах итлеме тытӑнӑр. Корей телешоуӗсемпе фильмӗсене пӑхӑр, чӗлхене вӗренмелли приложенисемпе усӑ курӑр, корей чӗлхипе кӗнекесем е журналсем вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах итлетӗр, ҫав чӗлхепе ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах паллашӑр.
4. Ресурссемпе усӑ курӑр. Чӗлхене пӗчченшерӗн вӗренмелле мар. Онлайн кӗнекисем, видеоуркӑсем тата аудиозапиҫсем пекех йышлӑ ресурссемпе усӑ курӑр. Ҫавӑн пекех эсир ытти студентсенчен вӗренме пулӑшакан чӗлхе улшӑнӑвӗсене тата онлайн-дискуссиллӗ форумсене тупма пултаратӑр.
5. Калаҫӑр. Чӗлхепе ҫителӗклӗ хӑтлӑ пулнине тата хӑш-пӗр никӗссене хӑнӑхса ҫитсенех чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма хӑтланса пӑхӑр. Ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма тата унпа калаҫнӑ чухне шанчӑк илме пулӑшӗ.