Тутарла Мари Куҫар

Тутар чӗлхи-Раҫҫей Федерацийӗн составне кӗрекен Тутарстан Республикинче калаҫакан чӗлхе. Ку тӗрӗк чӗлхи, тӗрӗк, узбек тата казах чӗлхипе хурӑнташлӑ тӗрӗк чӗлхи. Ун ҫинче Азербайджан, Украинӑпа Казахстанри хӑш-пӗр чаҫсенче те калаҫаҫҫӗ. Тутар чӗлхи Тутарстанри официаллӑ чӗлхе шутланать тата вӗренӳ тата патшалӑх управленийӗн сферинче усӑ курать.

Раҫҫей империне анлӑлатса тутарстан составне кӗнӗ шкулсенче, районсенче вӗренмелли тутар чӗлхи обязательно пулса тӑчӗ. Ҫакӑ кулленхи пурнӑҫра унпа усӑ курассине чакарма пулӑшнӑ, анчах 1990-мӗш ҫулсенче чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ, мӗншӗн тесен унпа усӑ курассине хавхалантарас тӗлӗшпе вӑй хунӑ.

Куҫару патне ҫитсен документсене тутарла куҫарма пултаракан темиҫе вариант пур. Тутар чӗлхине куҫармалли чи сарӑлнӑ меслет-тутар чӗлхинчен профессиллӗ тӑлмача тара тытасси. Ҫак пахалӑха вӗсем чӗлхе нюансӗсемпе паллашаҫҫӗ. Професси тӑлмачӗсем юридически, медицина тата финанс куҫарӑвӗ евӗр уйрӑм облаҫсенче опытлӑ, ҫавӑнпа та вӗсем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Тепӗр вариант-автоматизациленӗ куҫару программипе усӑ курасси. Ҫак программӑсене чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем пулманнисене документсене хӑвӑрт та тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшмалла. Вӗсем алгоритмӑпа пӗр чӗлхерен теприн ҫине ҫын хутшӑнмасӑр усӑ кураҫҫӗ. Анчах ку программӑсем документа тӗрӗсленӗ пек тӗрӗс мар пулма пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех онлайн-куҫару службисем те пур, вӗсем акӑлчанларан тутарла тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем час-часах чи йӳнӗ вариант пулса тӑраҫҫӗ, анчах вӗсем професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗн пахалӑхне те шантарма пултараймаҫҫӗ. Тутарла хӑвӑрт та хаклах мар йышӑну шыратӑр пулсан, ку лайӑх вариант пулма пултарать. Анчах эсир авторитетлӑ сервиспа тӗп-тӗрӗс усӑ курнине ӗненни кирлӗ.

Тутар чӗлхине куҫарма эсир мӗнле маршрут суйласа илнине пӑхмасӑрах малашлӑхри вӑй-хӑватран хӑтӑлас тесен тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Професси куҫарӑвӗ, яланхи пекех, ҫак тӗллеве пурнӑҫламалли чи лайӑх меслет шутланать, анчах тӑкаксене пула онлайн-куҫару е компьютер программисем пулӑшма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче тутарла калаҫаҫҫӗ?

Тутарла ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, унта ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 6 миллион ытла ҫын шутланать. Унта Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Турци тата Туркменистан йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Тутар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тутар чӗлхи, хусан тутарӗ пекех паллӑ тутар чӗлхи, кипчак ушкӑнӗн тӗрӗк чӗлхи пулса тӑрать, ун ҫинче ытларах Тутарстан Республикинче, Раҫҫей Федерацийӗн регионӗнче калаҫаҫҫӗ. Унпа раҫҫейӗн ытти пайӗсенче, Узбекистанра тата Казахстанра та калаҫаҫҫӗ. Атӑлҫи пӑлхарсем ислам йышӑнса хальхи тутарсем пулса тӑрсан, тутар чӗлхин историйӗ 10 ӗмӗре ҫитет. Ылтӑн Орда тапхӑрӗнче (13-15 ҫ.) тутарсем монголсен пуҫ пулса тӑнӑ, тутар чӗлхи монголсемпе перси чӗлхисен вӑйлӑ витӗмне сӑнаса пӑхма пуҫланӑ. Вӑл тӗрӗк чӗлхин ытти диалекчӗсемпе, ҫавӑн пекех арабсемпе перси заемствийӗсемпе ҫыхӑннӑ контакт пирки чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех пысӑк улшӑнусем тӳснӗ. Ҫавна пула вӑл хӑйӗн ҫывӑх тӑванӗсенчен уйрӑм чӗлхе пулса тӑнӑ, регионти нумай диалектсем тухнӑ. Тутарла ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнеке 1584 ҫулта "Дивань-и Люгати-т-тӗрӗк"ятлӑ пичетленсе тухнӑ. 19 ӗмӗртен пуҫласа тутар чӗлхи Раҫҫей империне, Унтан Совет Союзне йышӑннӑ. Вӑл тутарстанра совет саманинче официаллӑ статус илнӗ, анчах сталинла тапхӑрта пусӑрӑнчӑкпа тӗл пулнӑ. 1989 ҫулта тутар алфавитне кириллицӑран латиницӑна куҫарнӑ, 1998 ҫулта Тутарстан Республики тутар чӗлхине официаллӑ тесе пӗлтернӗ. Паян ку чӗлхепе унчченхи пекех раҫҫейре, ытларах тутар общинин 8 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тутар чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Габдулла Тукай (1850-1913): узбек, вырӑс тата тутарла ҫырнӑ тутар поэчӗ тата драматург тутар чӗлхипе литературине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
2. Мирказизи аляскри (17 ӗмӗр): тутар ҫыравҫи, тутар чӗлхин чаплӑ грамматикине ҫырнӑскер, ӑна поэзи ҫырӑвӗн хӑйне евӗрлӗ стильне туса хатӗрлеме хушса ҫырнӑскер.
3. Асканави текахира (1885-1951): тутар ученӑйӗпе лингвист, тутар чӗлхин тӗпчевӗсем унӑн аталанӑвӗшӗн татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
4. Машмедьяр Зарнакаев (19 ӗмӗр): Тутар писателӗ тата поэт, хальхи тутар словарӗ ҫырнӑскер, тутар чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑскер.
5. Илдар Файзи (1926-2007): тутар писателӗпе журналист, тутарла вун-вун калавсемпе кӗнекесем ҫырнӑскер тата тутар литература чӗлхине чӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑскер.

Тутар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тутар чӗлхи тытӑмӗ иерархинична, типлӑ агглютинативлӑ морфологи. Вӑл тӑватӑ падежран (менельник, ашшӗ-амӑшӗ, эрехпе локативлӑ) тата виҫӗ ӑруран (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тӑрать. Глаголсем сӑн-питпе, хисеппе, кӑмӑл туртӑмӗпе пӗрлешеҫҫӗ, чӗрчунсем вара падеж тӑрӑх, йӑхпа хисеп тӑрӑх тайӑлаҫҫӗ. Чӗлхере посологсемпе пайсен кӑткӑс системи пур, ҫав система анспектсене, направление тата модаллӑха пӗлтерме пултарать.

Тутар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр – Интернетра тата кӗнеке магазинӗсенче тутар чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх ресурссем пур, ҫавӑнпа та чи пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр.
2. Алфавитпа паллашӑр – тутар чӗлхине кириллица ҫырнӑ, ҫавӑнпа та чӗлхене вӗрениччен эсир уйрӑм алфавитпа паллашнине ӗненӗр.
3. Произведение тата ударенисене вӗренӗр – тутар чӗлхинче уҫӑ сасӑсемпе ударенисене улӑштармалли кӑткӑс системӑпа усӑ кураҫҫӗ, ҫавӑнпа та хӑвӑр сӑмахӑра практикацилӗр, ударлӑ тата пусӑмсӑр уҫӑ сасӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха уйӑрса илме вӗренӗр.
4. Грамматика правилисемпе тата структурипе паллашӑр – базӑри грамматикӑпа предложени тытӑмӗсене Лайӑх ӑнланни кирек мӗнле чӗлхене те алла илесси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнать.
5. Итлӗр, пӑхӑр та вулӑр – Итлени, пӑхса тухни, тутарла вулани сире чӗлхе янӑранине хӑнӑхма, ҫавӑн пекех словарь запасӗпе тата сӑмахсемпе ӗҫре усӑ курма пулӑшать.
6. Калаҫусем ирттерӗр – Тутарла калаҫакан Такампа Тӑтӑшах калаҫатӑр, - кирек мӗнле чӗлхене те вӗрентме чи лайӑх меслет. Малтан вӑраххӑн та ӑнланмалла калама тӑрӑшӑр, йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр.

Мари чӗлхинчен куҫару: культура ӑнланӑвӗ валли чӗлхесем Куҫарни

Mari Translation - тӗнчери куҫарусен служби, вӑл культура уйрӑмлӑхӗсене пӗтерет, темиҫе чӗлхепе тӗрӗс те пысӑк пахалӑхлӑ куҫарусем парать. 2012 ҫулта никӗсленнӗ Mari Translation хӑйне чӗлхе пулӑшӑвӗсен енӗпе лидер пек кӑтартма тата медицина, юридически, техника тата маркетинг проекчӗсемпе ҫыхӑннӑ анлӑ спектакль сӗнет.

Компани чӗлхе барьерӗсене пӑрахма тӑрӑшни ӑна тӗнчери чи шанчӑклӑ куҫару службисенчен пӗри туса хунӑ. Экспертсен команди испани, француз, нимӗҫ, итали, вырӑс, китай тата япони чӗлхисемпе специализациленекен чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсенчен тӑрать. Сӑмах куҫарӑвӗсене пурне те куҫару нюансӗсемпе килӗшӳллӗн тӗрӗслеҫҫӗ, вырӑнти йӑласене, регионсене тата диалектсене шута илсе адаптацилеҫҫӗ.

Mari Translation та локализаци енӗпе пулӑшу сӗнет. Ҫак куҫару типӗ текста культура кӗтӗвӗсемпе тата тӗллевлӗ аудиторие ытларах кӑмӑлланипе адаптацилет. Локализаторсемпе тӑлмачсен анлӑ сетьне вырнаҫтарса, Mari Translation локализаци енӗпе, отрасльсенчен пуҫласа тӗп-тӗрӗс культура адаптацийӗ таран комплекслӑ йышӑнусем пама пултарать.

Унсӑр пуҫне компани ытти пулӑшу ӗҫӗсен анлӑ спектрне (ӗҫлӗ тӗлпулусем валли чӗлхе куҫаракансем, аудио/видеопровод, транскрипци тата субтитрсем) парать. Професси компанийӗн команди заказчик бюджетне шута илсе хӑвӑрт та тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтермешкӗн 24-7 професси компанийӗн командипе усӑ курма пулать.

Mari Translation пахалӑхлӑ куҫарусене май килнӗ таран тухӑҫлӑ парасси ҫине тимлӗх уйӑрать. Компани хӑйӗн пахалӑхне ҫирӗп тӗрӗслесе тӑрас тата результатсем вӑхӑтра илме тӑрӑшнипе мухтанать. Компани те клиентсемпе ҫирӗп ҫыхӑну тытма, уйрӑм сервис сӗнме тӑрӑшать.

Мари чӗлхинчен куҫарни - чӗлхепе культура барьерӗсене ҫӗнтерес текенсемшӗн питӗ лайӑх вариант. Экспертсен командине, тухӑҫлӑ стандартизаци процесӗсене тата пулӑшу ӗҫӗсен анлӑ спектурине пула компани ансат та тухӑҫлӑ хутшӑну тӑвасса шанать.

Хӑш ҫӗршывсенче мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Мари чӗлхипе ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, анчах унӑн хӑш-пӗрисем Эстонире Те, Украинӑра та пур. Ку Вӑл Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗн Мария Эл Республикинче официаллӑ чӗлхе.

Марийка чӗлхин историйӗ мӗнле?

Мари чӗлхи урал чӗлхипе ҫыхӑннӑ тата мария Элри 450 000 ҫынна яхӑн тӑван чӗлхе шутланать, республикӑра Раҫҫей Федерацийӗн йышӗнче. Ун ҫинче авалхи финн-угор халӑхӗн тӑхӑмӗсем шутланакан мариецсем калаҫҫӗ, Вӗсем Ҫак района Вӑтаҫӗрпе Ҫурҫӗр Европӑран пирӗн эрӑчченхи 3000 ҫула яхӑн куҫма пуҫланӑ. Марийка чӗлхине асӑнни 1243 ҫулта, аслӑ князь владимир Георгий Всеволодович Юрьев поселенийӗ (халӗ ярославль пекех паллӑ) йӗркеленӗ чухне, пичетленсе тухнӑ. Чӗлхере икӗ тӗрлӗ диалект пур - ту-сӑртпа луговой марийски, вӗсем произведени, грамматика тата словарь запасӗ енчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Хӑйӗн историйӗ тӑршшӗпех татарски, вырӑс тата нимӗҫ чӗлхисем евӗрлӗ ытти чӗлхесенчен сӑмах илнӗ. 19 ӗмӗрте чӗлхене кириллица тесе ҫырма пуҫланӑ, совет тапхӑрӗнче вӑл литература чӗлхи пек активлӑн пропагандӑланӑ, вӗренӳпе официаллӑ документсемпе усӑ курнӑ. Юлашки ҫулсенче чӗлхене чӗртес тӗлӗшпе, уйрӑмах цифра технологийӗсемпе усӑ курассишӗн тӑрӑшнӑ.

Мари чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Марио Ҫунашка - икчӗлхеллӗ мариец тата оахакри Сан-Лукас-Кьявинири лингвист, Мексикӑри лингвист. Вӑл мари чӗлхине тӗпчес, документсем тӑвас тата ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратас енӗпе ӗҫленӗшӗн тунмарӗ.
2. Освальдо Гоноро Сантьяго - педагог тата Герреро, Мексикӑри мари чӗлхин тӑлмачӗ. Вӑл атояк-де-Альваресри мари чӗлхин шкулӗн никӗсӗ пулса тӑрать.
3. Дон Бенито Гарсия Самано-мари чӗлхине вӗрентекен преподаватель тата Герреро, мексика культура хушшинчи вӗрентӳ Центрӗн директорӗ. Унӑн ӗҫӗ пуҫламӑш шкул вӗренекенӗсем валли уйӑрнӑ мари чӗлхипе пӗрремӗш вӗренӳ программине туса хатӗрлес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнчӗ.
4. Мари чӗлхине тӗпчес тата документлас енӗпе пысӑк ӗҫ тунӑ Сесар А.Варон - антрополог. 2009 ҫулта Вӑл "Gramtica mari: principios uso del idioma" мари чӗлхин грамматикипе пӗрремӗш кӗнекене индеецсен чӗлхин Наци институчӗпе пӗрле пичетлесе кӑларнӑ.
5. Хувентина Валенсуэла-Герреро хулинчи педагог, Мексика. Вӑл "уримарейе" ("тӗнче вырӑнӗ") икӗ чӗлхеллӗ вӗренӳ центрӗн директорӗ тата соедредителӗ пулса тӑрать, ҫав центр ачасемшӗн геррона, Мексикӑна юсамалли центр пулса тӑрать.

Мари чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Мари чӗлхи - урал чӗлхи, унта Мари халӑхӗ, Раҫҫейри Мари халӑхӗ тата ҫывӑхри хӑш-пӗр регион калаҫать. Унта виҫӗ тӗп диалект пур: улӑх, сӑрт-ту. Унӑн синтаксисӗ, тӗпрен илсен, агглютинативлӑ, хӑшпӗр флективлӑ элементлӑ. Сӑмахсем тымарсемпе суффикссен пӗрлешӗвӗ пулса тӑраҫҫӗ, ҫакӑ вӗсене пуян та кӑткӑс морфологи парать. Мари чӗлхинче те нумай пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем уйӑрма тата вӗренӳ валли икӗ хут ытларах усӑ кураҫҫӗ. Ҫавӑн пекех "глагол-паллах" сӑмахсен йӗрки пур, вӑл подлежащи, объект тата глагол сӗнӳ вӗҫӗнче тухса тӑнине пӗлтерет.

Марийка чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Сӑмахран, Э. Крофт Кеннетӑн "хальхи мари чӗлхин Курсӗ" вӗренӳ пособийӗ туянӑр.
2. Эсир калаҫура усӑ курма пултаракан мари чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекен ҫынна тупӑр.
3. Мари чӗлхипе вӗрентекен занятисене е сирӗн регионта сӗнекен курссене кӗрсе тухӑр.
4. Онлайн-ресурссемпе, веб-сайтсем, аудио - видеозаписьсем, ҫавӑн пекех интерактивлӑ чӗлхе приложенийӗсемпе усӑ курӑр.
5. Чӑваш чӗлхине тата ытларах пуянлатас тесе мари халӑхӗн культура йӑли-йӗркипе, йӑли-йӗркипе паллашӑр.
6. Мари музыкине итлӗр те, чӗлхе янӑранине хӑнӑхас тесе, мари фильмӗсене пӑхӑр.