Тутарла Полякла Куҫар

Тутар чӗлхи-Раҫҫей Федерацийӗн составне кӗрекен Тутарстан Республикинче калаҫакан чӗлхе. Ку тӗрӗк чӗлхи, тӗрӗк, узбек тата казах чӗлхипе хурӑнташлӑ тӗрӗк чӗлхи. Ун ҫинче Азербайджан, Украинӑпа Казахстанри хӑш-пӗр чаҫсенче те калаҫаҫҫӗ. Тутар чӗлхи Тутарстанри официаллӑ чӗлхе шутланать тата вӗренӳ тата патшалӑх управленийӗн сферинче усӑ курать.

Раҫҫей империне анлӑлатса тутарстан составне кӗнӗ шкулсенче, районсенче вӗренмелли тутар чӗлхи обязательно пулса тӑчӗ. Ҫакӑ кулленхи пурнӑҫра унпа усӑ курассине чакарма пулӑшнӑ, анчах 1990-мӗш ҫулсенче чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ, мӗншӗн тесен унпа усӑ курассине хавхалантарас тӗлӗшпе вӑй хунӑ.

Куҫару патне ҫитсен документсене тутарла куҫарма пултаракан темиҫе вариант пур. Тутар чӗлхине куҫармалли чи сарӑлнӑ меслет-тутар чӗлхинчен профессиллӗ тӑлмача тара тытасси. Ҫак пахалӑха вӗсем чӗлхе нюансӗсемпе паллашаҫҫӗ. Професси тӑлмачӗсем юридически, медицина тата финанс куҫарӑвӗ евӗр уйрӑм облаҫсенче опытлӑ, ҫавӑнпа та вӗсем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Тепӗр вариант-автоматизациленӗ куҫару программипе усӑ курасси. Ҫак программӑсене чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем пулманнисене документсене хӑвӑрт та тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшмалла. Вӗсем алгоритмӑпа пӗр чӗлхерен теприн ҫине ҫын хутшӑнмасӑр усӑ кураҫҫӗ. Анчах ку программӑсем документа тӗрӗсленӗ пек тӗрӗс мар пулма пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех онлайн-куҫару службисем те пур, вӗсем акӑлчанларан тутарла тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем час-часах чи йӳнӗ вариант пулса тӑраҫҫӗ, анчах вӗсем професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗн пахалӑхне те шантарма пултараймаҫҫӗ. Тутарла хӑвӑрт та хаклах мар йышӑну шыратӑр пулсан, ку лайӑх вариант пулма пултарать. Анчах эсир авторитетлӑ сервиспа тӗп-тӗрӗс усӑ курнине ӗненни кирлӗ.

Тутар чӗлхине куҫарма эсир мӗнле маршрут суйласа илнине пӑхмасӑрах малашлӑхри вӑй-хӑватран хӑтӑлас тесен тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Професси куҫарӑвӗ, яланхи пекех, ҫак тӗллеве пурнӑҫламалли чи лайӑх меслет шутланать, анчах тӑкаксене пула онлайн-куҫару е компьютер программисем пулӑшма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче тутарла калаҫаҫҫӗ?

Тутарла ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, унта ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 6 миллион ытла ҫын шутланать. Унта Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Турци тата Туркменистан йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Тутар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тутар чӗлхи, хусан тутарӗ пекех паллӑ тутар чӗлхи, кипчак ушкӑнӗн тӗрӗк чӗлхи пулса тӑрать, ун ҫинче ытларах Тутарстан Республикинче, Раҫҫей Федерацийӗн регионӗнче калаҫаҫҫӗ. Унпа раҫҫейӗн ытти пайӗсенче, Узбекистанра тата Казахстанра та калаҫаҫҫӗ. Атӑлҫи пӑлхарсем ислам йышӑнса хальхи тутарсем пулса тӑрсан, тутар чӗлхин историйӗ 10 ӗмӗре ҫитет. Ылтӑн Орда тапхӑрӗнче (13-15 ҫ.) тутарсем монголсен пуҫ пулса тӑнӑ, тутар чӗлхи монголсемпе перси чӗлхисен вӑйлӑ витӗмне сӑнаса пӑхма пуҫланӑ. Вӑл тӗрӗк чӗлхин ытти диалекчӗсемпе, ҫавӑн пекех арабсемпе перси заемствийӗсемпе ҫыхӑннӑ контакт пирки чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех пысӑк улшӑнусем тӳснӗ. Ҫавна пула вӑл хӑйӗн ҫывӑх тӑванӗсенчен уйрӑм чӗлхе пулса тӑнӑ, регионти нумай диалектсем тухнӑ. Тутарла ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнеке 1584 ҫулта "Дивань-и Люгати-т-тӗрӗк"ятлӑ пичетленсе тухнӑ. 19 ӗмӗртен пуҫласа тутар чӗлхи Раҫҫей империне, Унтан Совет Союзне йышӑннӑ. Вӑл тутарстанра совет саманинче официаллӑ статус илнӗ, анчах сталинла тапхӑрта пусӑрӑнчӑкпа тӗл пулнӑ. 1989 ҫулта тутар алфавитне кириллицӑран латиницӑна куҫарнӑ, 1998 ҫулта Тутарстан Республики тутар чӗлхине официаллӑ тесе пӗлтернӗ. Паян ку чӗлхепе унчченхи пекех раҫҫейре, ытларах тутар общинин 8 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тутар чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Габдулла Тукай (1850-1913): узбек, вырӑс тата тутарла ҫырнӑ тутар поэчӗ тата драматург тутар чӗлхипе литературине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
2. Мирказизи аляскри (17 ӗмӗр): тутар ҫыравҫи, тутар чӗлхин чаплӑ грамматикине ҫырнӑскер, ӑна поэзи ҫырӑвӗн хӑйне евӗрлӗ стильне туса хатӗрлеме хушса ҫырнӑскер.
3. Асканави текахира (1885-1951): тутар ученӑйӗпе лингвист, тутар чӗлхин тӗпчевӗсем унӑн аталанӑвӗшӗн татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
4. Машмедьяр Зарнакаев (19 ӗмӗр): Тутар писателӗ тата поэт, хальхи тутар словарӗ ҫырнӑскер, тутар чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑскер.
5. Илдар Файзи (1926-2007): тутар писателӗпе журналист, тутарла вун-вун калавсемпе кӗнекесем ҫырнӑскер тата тутар литература чӗлхине чӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑскер.

Тутар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тутар чӗлхи тытӑмӗ иерархинична, типлӑ агглютинативлӑ морфологи. Вӑл тӑватӑ падежран (менельник, ашшӗ-амӑшӗ, эрехпе локативлӑ) тата виҫӗ ӑруран (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тӑрать. Глаголсем сӑн-питпе, хисеппе, кӑмӑл туртӑмӗпе пӗрлешеҫҫӗ, чӗрчунсем вара падеж тӑрӑх, йӑхпа хисеп тӑрӑх тайӑлаҫҫӗ. Чӗлхере посологсемпе пайсен кӑткӑс системи пур, ҫав система анспектсене, направление тата модаллӑха пӗлтерме пултарать.

Тутар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр – Интернетра тата кӗнеке магазинӗсенче тутар чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх ресурссем пур, ҫавӑнпа та чи пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр.
2. Алфавитпа паллашӑр – тутар чӗлхине кириллица ҫырнӑ, ҫавӑнпа та чӗлхене вӗрениччен эсир уйрӑм алфавитпа паллашнине ӗненӗр.
3. Произведение тата ударенисене вӗренӗр – тутар чӗлхинче уҫӑ сасӑсемпе ударенисене улӑштармалли кӑткӑс системӑпа усӑ кураҫҫӗ, ҫавӑнпа та хӑвӑр сӑмахӑра практикацилӗр, ударлӑ тата пусӑмсӑр уҫӑ сасӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха уйӑрса илме вӗренӗр.
4. Грамматика правилисемпе тата структурипе паллашӑр – базӑри грамматикӑпа предложени тытӑмӗсене Лайӑх ӑнланни кирек мӗнле чӗлхене те алла илесси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнать.
5. Итлӗр, пӑхӑр та вулӑр – Итлени, пӑхса тухни, тутарла вулани сире чӗлхе янӑранине хӑнӑхма, ҫавӑн пекех словарь запасӗпе тата сӑмахсемпе ӗҫре усӑ курма пулӑшать.
6. Калаҫусем ирттерӗр – Тутарла калаҫакан Такампа Тӑтӑшах калаҫатӑр, - кирек мӗнле чӗлхене те вӗрентме чи лайӑх меслет. Малтан вӑраххӑн та ӑнланмалла калама тӑрӑшӑр, йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр.

Польша-славян чӗлхи, унпа ытларах польшӑра ӑна ҫӗршывра чи сарӑлнӑ чӗлхепе калаҫаҫҫӗ. Ку поляксен тӑван чӗлхи, Вӑтаҫӗр Европӑра тата Пӗрлешӳллӗ Штатсен хӑш-пӗр пайӗсенче пурӑнакан ытти граждансем те полякла калаҫаҫҫӗ. Ҫавна пула полякла куҫару пулӑшӑвӗ ытларах та ытларах палӑрса пырать, мӗншӗн тесен бизнесӑн культура барьерӗсем пулин те уҫӑмлӑ хутшӑнас кӑмӑл ӳссе пырать.

Поляк чӗлхи чӗлхе носителӗсене вӗрентме йывӑр пулсан та, опытлӑ тӑлмача шыранӑ чухне асра тытмалли тӗп самантсем пур. Пӗрремӗшӗнчен, хӑвӑрпа калаҫакан уйрӑм ҫын е агентство полякла куҫарас тӗлӗшпе опыт пуррине ӗненӗр. Ку сирӗн пӗлтерӗве питӗ уҫӑмлӑ та тӗп-тӗрӗс меслетпе парасса шантарать. Ҫавӑн пекех тӑлмач поляк чӗлхипе те, куҫару чӗлхипе те мӗн май килнӗ таран ирӗклӗнрех пӗлни те пӗлтерӗшлӗ.

Унсӑр пуҫне тӑлмачӑ чӗлхе культурипе тата нюансӗсемпе паллашни кирлӗ. Тӗслӗхрен, паллӑ сӑмахсем е пуплевсем тӗрлӗ контекстра тӗрлӗ пӗлтерӗшлӗ пулма пултараҫҫӗ, ҫавӑнпа та ҫӳхе уйрӑмлӑхсене ӑнланакан эксперт пурри сирӗн пӗлтерӗве тӗп-тӗрӗс пурнӑҫлама пулӑшать.

Юлашкинчен, полякла куҫару пулӑшу ӗҫӗсен хакне шута илмелле. Кирек мӗнле пулсан та, хакӗ материал, текст кӑткӑс тата заказа пурнӑҫламалли срокран килет. Эсир хакпа пахалӑха лайӑх шайлаштарнине ӗненес тесе, тӗрлӗ поставщиксен хакӗсене епле пулсан та танлаштарӑр.

Юлашкинчен ҫакна палӑртмалла: поляк чӗлхи вӑл - нюанссемпе тулнӑ кӑткӑс чӗлхе, вӑл опытлӑ тӑлмача тӗп-тӗрӗс тата кӑмӑл тумашкӑн пулӑшу ыйтать. Агентство е тӑлмача суйланӑ чухне вӗсен опытне, чӗлхепе пушӑ еткерлӗхе тата культура ӑнланӑвне, ҫавӑн пекех вӗсен пулӑшу ӗҫӗсен хакне шута илӗр. Ҫапла туса эсир хӑвӑр пӗлтерӗве тӗрӗс те тухӑҫлӑ куҫарасса шанма пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче полякла калаҫаҫҫӗ?

Поляк чӗлхипе ытларах Польшӑра калаҫаҫҫӗ, анчах ӑна ытти ҫӗршывсенче те, Беларусь, Чехи, Германи, Венгри, Литва, Словаки тата Украина пеккисене, илтме пулать.

Поляк чӗлхин историйӗ мӗнле?

Поляксен - индоевропӑри лехитсен группин чӗлхи, чехсемпе словак чӗлхисемпе пӗрлех. Вӑл хӑйӗн ҫывӑх кӳршисемпе, Чехипе Тата Словакипе тачӑрах ҫыхӑннӑ. Польша хӗвеланӑҫ славянсен группинчи чи сарӑлнӑ чӗлхе шутланать, ун ҫинче пӗтӗм тӗнчипе 47 миллион ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.
Поляк чӗлхи ҫинчен ҫырнӑ чи малтанхи паллӑ асӑнни пирӗн эрӑри 10 ӗмӗре пырса тивет, хӑшпӗрисем ун ҫинче, тен, 7 е 8 ӗмӗрте калаҫнӑ пулӗ, тесе шутлаҫҫӗ пулин те. Вӑтам ӗмӗрсенче чӗлхе ҫак ҫӗршывсенчи ҫынсен юппине пула латынь, нимӗҫ тата венгри чӗлхисене пула хӑш-пӗр улшӑнусем тӳснӗ.
Поляк чӗлхин хальхи форми 16 ӗмӗрте, католиксен чиркӗвӗн витӗмне пула стандартизаци тапхӑрне тӳссе ирттернӗ тапхӑрта, пичетленсе тухнӑ. Польша пайӗсем хыҫҫӑн 18 ӗмӗр вӗҫӗнче ку чӗлхене вырӑс тата нимӗҫ чӗлхисем малалла витӗм кӳнӗ, мӗншӗн тесен ҫӗршывӑн тӗрлӗ пайӗсем вӗсене тивӗҫлӗ контрольте тӑнӑ.
Поляк чӗлхи хӑйӗн никама пӑхӑнманлӑхне 1918 ҫулта ҫӗнетнӗ, ҫавӑнтанпа вара вӑл паян пулса тӑракан чӗлхе пулса тӑнӑ. Чӗлхе тата нумай ҫӗнӗ сӑмахсем хушса аталанса пырать, лексикон вара француз тата акӑлчан чӗлхисен сӑмахӗсен шучӗпе сарӑлать.

Поляк чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Ян Кохановский (1530-1584): Польшӑри наци поэчӗ Шутланакан кохановский хальхи поляк чӗлхине пысӑк тӳпе хывнӑ, ҫӗнӗ сӑмахсем кӗртнӗ, идиомсем ҫырнӑ, халӑхӑн калаҫуллӑ чӗлхипе поэмисем те ҫырнӑ.
2. Игнатий Красицкий (1735-1801): Красицкий поляк ҫутӗҫӗн сатирикӗпе драматургӗ чаплӑ поэт пулнӑ. Вӑл латынь чӗлхипе те, поляк чӗлхипе те сӑвӑсем ҫырнӑ, поляк чӗлхине нумай сарӑлнӑ пословицӑсем кӗртнӗ.
3. Адам Мицкевич (1798-1855): Мицкевича час-часах "поляк поэчӗсен принцӗ"теҫҫӗ. Унӑн произведенийӗсем поляк чӗлхипе литературине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ.
4. Станислав Спанский (1869-1907): Испанский искусствӑпа литературӑра "Ҫамрӑк Польша" юхӑмӑн тӗп фигури пулнӑ. Вӑл полякла нумай ҫырнӑ, поляк писателӗсен юлашки ӑрӑвӗсем ҫине пысӑк витӗм кӳнӗ уйрӑм литература стилӗ туса хатӗрленӗ.
5. Чеслав Милош (1911-2004): Милош литературӑпа Нобель премийӗн лауреачӗ пулнӑ. Унӑн ӗҫӗсем чикӗ леш енче поляк чӗлхипе культурине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл писательсен ҫамрӑк ӑрӑвне поляк литературинче халиччен курман темӑсене тӗпчеме чӗннӗ.

Поляк чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Поляк чӗлхи-славян чӗлхи. Вӑл индоевропӑри ҫемьене тивет, хӗвеланӑҫ славян чӗлхисен ушкӑнне тивет. Чӗлхе хӑй виҫӗ тӗп диалекта пайланать: малополь, великополь тата мазовец. Ҫак диалектсенчен кашниех хӑйӗн регионти поддиалекчӗсем пур. Поляк чӗлхи-ҫӳллӗ флексиллӗ чӗлхе, вӑл падежсемпе, ӑрусемпе, предложенисем тума усӑ курать. Сӑмах йӗрки пиҫӗ те чылай чухне синтаксис мар, контекст пулса тӑрать. Унсӑр пуҫне, поляк чӗлхи хупӑ, уҫӑ сасӑллӑ тата ударенисен пуян системи пур, ҫав системӑпа сӑмах вӗреннӗ чухне усӑ кураҫҫӗ.

Поляк чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Никӗсрен пуҫлӑр: база запасне тата сӑмахсене вӗренӗр. Поляк чӗлхин лайӑх учебникне е онлайн-курсне, сӑмахран, Амали Клесс "Поляк чӗлхин Никӗсне" халалланӑ грамматикӑна туянӑр.
2. Произведенипе паллашӑр: поляк чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекенсене итлӗр те сасӑпах практикӑра пулӑр.
3. Мультимедиллӗ вӗрентӳ хатӗрӗсемпе усӑ курӑр: поляк чӗлхине вӗренме пулӑшакан подкассемпе, видеопа тата компьютер программисемпе усӑ курӑр.
4. Акӑлчанла куҫаруран ансатрах пек туйӑнать пулсан та, ассоциацисем тума тата сӑмахсене йӗркелеме тӑрӑшсан, эсир хӑвӑр тӑрӑшнинчен ытларах усӑ илетӗр.
5. Тӑтӑшах практикӑра пулӑр: Поляк чӗлхине кунне 30 минутран кая мар вӗренес йӑлана Илӗр.
6. Йӑпанӑр: поляк чӗлхипе улӑштарас ӗҫе хутшӑнӑр, поляксен фильмӗсемпе телешоуне пӑхӑр, поляк кӗнекисемпе журналӗсене вулӑр е социаллӑ сетьсенче чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе хутшӑнӑр.
7. Пуҫӑра путарӑр: ҫакна тума пултаратӑр пулсан, Полякла калаҫакан ҫӗршыври пурнӑҫпа Нимӗн те танлашаймӗ. Эсир мӗн чухлӗ ытларах путса пыратӑр, ҫавӑн чухлӗ хӑвӑртрах чӗлхене хӑнӑхӑр.