Тутарла Каталон Куҫар

Тутар чӗлхи-Раҫҫей Федерацийӗн составне кӗрекен Тутарстан Республикинче калаҫакан чӗлхе. Ку тӗрӗк чӗлхи, тӗрӗк, узбек тата казах чӗлхипе хурӑнташлӑ тӗрӗк чӗлхи. Ун ҫинче Азербайджан, Украинӑпа Казахстанри хӑш-пӗр чаҫсенче те калаҫаҫҫӗ. Тутар чӗлхи Тутарстанри официаллӑ чӗлхе шутланать тата вӗренӳ тата патшалӑх управленийӗн сферинче усӑ курать.

Раҫҫей империне анлӑлатса тутарстан составне кӗнӗ шкулсенче, районсенче вӗренмелли тутар чӗлхи обязательно пулса тӑчӗ. Ҫакӑ кулленхи пурнӑҫра унпа усӑ курассине чакарма пулӑшнӑ, анчах 1990-мӗш ҫулсенче чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ, мӗншӗн тесен унпа усӑ курассине хавхалантарас тӗлӗшпе вӑй хунӑ.

Куҫару патне ҫитсен документсене тутарла куҫарма пултаракан темиҫе вариант пур. Тутар чӗлхине куҫармалли чи сарӑлнӑ меслет-тутар чӗлхинчен профессиллӗ тӑлмача тара тытасси. Ҫак пахалӑха вӗсем чӗлхе нюансӗсемпе паллашаҫҫӗ. Професси тӑлмачӗсем юридически, медицина тата финанс куҫарӑвӗ евӗр уйрӑм облаҫсенче опытлӑ, ҫавӑнпа та вӗсем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Тепӗр вариант-автоматизациленӗ куҫару программипе усӑ курасси. Ҫак программӑсене чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем пулманнисене документсене хӑвӑрт та тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшмалла. Вӗсем алгоритмӑпа пӗр чӗлхерен теприн ҫине ҫын хутшӑнмасӑр усӑ кураҫҫӗ. Анчах ку программӑсем документа тӗрӗсленӗ пек тӗрӗс мар пулма пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех онлайн-куҫару службисем те пур, вӗсем акӑлчанларан тутарла тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем час-часах чи йӳнӗ вариант пулса тӑраҫҫӗ, анчах вӗсем професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗн пахалӑхне те шантарма пултараймаҫҫӗ. Тутарла хӑвӑрт та хаклах мар йышӑну шыратӑр пулсан, ку лайӑх вариант пулма пултарать. Анчах эсир авторитетлӑ сервиспа тӗп-тӗрӗс усӑ курнине ӗненни кирлӗ.

Тутар чӗлхине куҫарма эсир мӗнле маршрут суйласа илнине пӑхмасӑрах малашлӑхри вӑй-хӑватран хӑтӑлас тесен тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Професси куҫарӑвӗ, яланхи пекех, ҫак тӗллеве пурнӑҫламалли чи лайӑх меслет шутланать, анчах тӑкаксене пула онлайн-куҫару е компьютер программисем пулӑшма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче тутарла калаҫаҫҫӗ?

Тутарла ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, унта ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 6 миллион ытла ҫын шутланать. Унта Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Турци тата Туркменистан йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Тутар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тутар чӗлхи, хусан тутарӗ пекех паллӑ тутар чӗлхи, кипчак ушкӑнӗн тӗрӗк чӗлхи пулса тӑрать, ун ҫинче ытларах Тутарстан Республикинче, Раҫҫей Федерацийӗн регионӗнче калаҫаҫҫӗ. Унпа раҫҫейӗн ытти пайӗсенче, Узбекистанра тата Казахстанра та калаҫаҫҫӗ. Атӑлҫи пӑлхарсем ислам йышӑнса хальхи тутарсем пулса тӑрсан, тутар чӗлхин историйӗ 10 ӗмӗре ҫитет. Ылтӑн Орда тапхӑрӗнче (13-15 ҫ.) тутарсем монголсен пуҫ пулса тӑнӑ, тутар чӗлхи монголсемпе перси чӗлхисен вӑйлӑ витӗмне сӑнаса пӑхма пуҫланӑ. Вӑл тӗрӗк чӗлхин ытти диалекчӗсемпе, ҫавӑн пекех арабсемпе перси заемствийӗсемпе ҫыхӑннӑ контакт пирки чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех пысӑк улшӑнусем тӳснӗ. Ҫавна пула вӑл хӑйӗн ҫывӑх тӑванӗсенчен уйрӑм чӗлхе пулса тӑнӑ, регионти нумай диалектсем тухнӑ. Тутарла ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнеке 1584 ҫулта "Дивань-и Люгати-т-тӗрӗк"ятлӑ пичетленсе тухнӑ. 19 ӗмӗртен пуҫласа тутар чӗлхи Раҫҫей империне, Унтан Совет Союзне йышӑннӑ. Вӑл тутарстанра совет саманинче официаллӑ статус илнӗ, анчах сталинла тапхӑрта пусӑрӑнчӑкпа тӗл пулнӑ. 1989 ҫулта тутар алфавитне кириллицӑран латиницӑна куҫарнӑ, 1998 ҫулта Тутарстан Республики тутар чӗлхине официаллӑ тесе пӗлтернӗ. Паян ку чӗлхепе унчченхи пекех раҫҫейре, ытларах тутар общинин 8 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тутар чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Габдулла Тукай (1850-1913): узбек, вырӑс тата тутарла ҫырнӑ тутар поэчӗ тата драматург тутар чӗлхипе литературине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
2. Мирказизи аляскри (17 ӗмӗр): тутар ҫыравҫи, тутар чӗлхин чаплӑ грамматикине ҫырнӑскер, ӑна поэзи ҫырӑвӗн хӑйне евӗрлӗ стильне туса хатӗрлеме хушса ҫырнӑскер.
3. Асканави текахира (1885-1951): тутар ученӑйӗпе лингвист, тутар чӗлхин тӗпчевӗсем унӑн аталанӑвӗшӗн татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
4. Машмедьяр Зарнакаев (19 ӗмӗр): Тутар писателӗ тата поэт, хальхи тутар словарӗ ҫырнӑскер, тутар чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑскер.
5. Илдар Файзи (1926-2007): тутар писателӗпе журналист, тутарла вун-вун калавсемпе кӗнекесем ҫырнӑскер тата тутар литература чӗлхине чӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑскер.

Тутар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тутар чӗлхи тытӑмӗ иерархинична, типлӑ агглютинативлӑ морфологи. Вӑл тӑватӑ падежран (менельник, ашшӗ-амӑшӗ, эрехпе локативлӑ) тата виҫӗ ӑруран (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тӑрать. Глаголсем сӑн-питпе, хисеппе, кӑмӑл туртӑмӗпе пӗрлешеҫҫӗ, чӗрчунсем вара падеж тӑрӑх, йӑхпа хисеп тӑрӑх тайӑлаҫҫӗ. Чӗлхере посологсемпе пайсен кӑткӑс системи пур, ҫав система анспектсене, направление тата модаллӑха пӗлтерме пултарать.

Тутар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр – Интернетра тата кӗнеке магазинӗсенче тутар чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх ресурссем пур, ҫавӑнпа та чи пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр.
2. Алфавитпа паллашӑр – тутар чӗлхине кириллица ҫырнӑ, ҫавӑнпа та чӗлхене вӗрениччен эсир уйрӑм алфавитпа паллашнине ӗненӗр.
3. Произведение тата ударенисене вӗренӗр – тутар чӗлхинче уҫӑ сасӑсемпе ударенисене улӑштармалли кӑткӑс системӑпа усӑ кураҫҫӗ, ҫавӑнпа та хӑвӑр сӑмахӑра практикацилӗр, ударлӑ тата пусӑмсӑр уҫӑ сасӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха уйӑрса илме вӗренӗр.
4. Грамматика правилисемпе тата структурипе паллашӑр – базӑри грамматикӑпа предложени тытӑмӗсене Лайӑх ӑнланни кирек мӗнле чӗлхене те алла илесси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнать.
5. Итлӗр, пӑхӑр та вулӑр – Итлени, пӑхса тухни, тутарла вулани сире чӗлхе янӑранине хӑнӑхма, ҫавӑн пекех словарь запасӗпе тата сӑмахсемпе ӗҫре усӑ курма пулӑшать.
6. Калаҫусем ирттерӗр – Тутарла калаҫакан Такампа Тӑтӑшах калаҫатӑр, - кирек мӗнле чӗлхене те вӗрентме чи лайӑх меслет. Малтан вӑраххӑн та ӑнланмалла калама тӑрӑшӑр, йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр.

Каталан чӗлхи-роман чӗлхи, Унпа Ытларах Испанипе Андоррӑра, Ҫавӑн пекех Европӑри ытти регионсенче, Итали, Франци тата Мальта пек калаҫаҫҫӗ. Ку Регион Каталони Испанире официаллӑ чӗлхе, Ун тӑрӑх Валенсипе Балеар утравӗсем ҫинчи кӳршӗри регионсенче те калаҫаҫҫӗ. Хӑйӗн уйрӑм историне Пула, Испанири Ытти чӗлхесемпе пӗрпеклӗх нумай пулин те, Вӑл хӑйне уйрӑм чӗлхе шутланать, каталанскинчен европӑри ытти чӗлхесем ҫине куҫарнӑ чухне нюанссемпе ҫивӗчлӗхсем нумайӑшне ҫӑмӑлах ҫухатма пултараҫҫӗ.

Хӑйсен клиенчӗсемпе е каталан чӗлхипе калаҫакан сотрудникӗсемпе хутшӑнас текенсене тӑлмач пулӑшӑвӗ питӗ кирлӗ. Опытлӑ тата квалификациллӗ куҫаруҫӑсемпе, чӗлхепе ҫеҫ мар, конкретлӑ культурӑллӑ нюссемпе те паллашни кирлӗ. Юридически контрактсем пек документсене куҫарнӑ чухне ку уйрӑмах тӗрӗс. Кунсӑр пуҫне Европӑри союз законӗсем ЕС-ра пур официаллӑ чӗлхепе те усӑ курма пултараҫҫӗ, ҫавӑнпа та КАТАЛАНЛА куҫару ЕС-ра бизнес ертсе пыракан мӗнпур компание кирлӗ.

Ҫапла вара, онлайн-контент, веб-сайтсем, маркетинг кампанийӗсемпе социаллӑ сетьсенчи постсене каталон аудиторийӗ валли тӗп-тӗрӗс куҫармалла. Тӑлмачӑн професси пулӑшӑвӗ куҫару мӗнле те пулин йӑнӑшсӑр та, ҫавӑн пекех активлӑ тата тивӗҫлӗ культурӑллӑ пуласса шантарать.

Куҫару пулӑшӑвӗсене шыранӑ чухне асӑннӑ облаҫра пысӑк опытлӑ пулӑшу паракан ҫынна суйламалла. Вӗсен пӗлӗвӗпе опытне чӗлхепе, ҫавӑн пекех вӗсен методологийӗсене тӗрӗслӗр. Квалификациллӗ тата опытлӑ пулӑшу ӗҫӗсен хуралҫипе пӗрле ӗҫлени культура уйрӑмлӑхӗсене шута илсе куҫарӑва тӗп-тӗрӗс пурнӑҫлассине шантарать. Куҫару лайӑх служби те контента локализацилеме тата тӗллев аудиторийӗ валли унӑн актуаллӑхне тивӗҫтерме пулӑшӗ.

Юлашкинчен ҫакна палӑртмалла: куҫару професси пулӑшӑвӗ каталанла калаҫакан аудиторисемпе каталанла калаҫман аудиторисем хушшинче пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ ҫыхӑнӑва тивӗҫтерет. Хӑйсен ӗҫне пӗлекен опытлӑ тӑлмачсем компанисене тӗллевлӗ рыноксене тухма тата вӗсене интереслентерме, ҫавӑн пекех хӑйсен юридически обязательствисене пурнӑҫлама пултараҫҫӗ. Юлашкинчен, ҫӳлерех илсе килнӗ канашсене пӑхса тухӑҫлӑ та тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пулӑшать.

Хӑш ҫӗршывсенче каталонла калаҫаҫҫӗ?

Каталан чӗлхипе Темиҫе ҫӗршывра испание, Андоррӑна тата Францие шута илсе калаҫаҫҫӗ. Валенсири пӗрлӗхӗн хӑш-пӗр пайӗсенче ӑна валенсири пекех пӗлеҫҫӗ. Унсӑр пуҫне Каталанскинче Сеуутпа Мелиль автономлӑ хулисенче, Ҫавӑн пекех Балеар утравӗсем ҫинче калаҫаҫҫӗ.

Каталан чӗлхин историйӗ мӗнле?

Каталан чӗлхи 10 ӗмӗре тухакан вӑрӑм та тӗрлӗ истори пур. Ку роман чӗлхи, вӑл латыньрен пулнине пӗлтерет, унӑн тымарӗсем Пиреней ҫурутравӗн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ пайне каяҫҫӗ. Каталанский арагон коронин чӗлхи пулнӑ, вӑл хальхи Францин, Италин тата Испанин 11-мӗшӗнчен пуҫласа 15-мӗш ӗмӗрччен пайӗсене хӑй ӑшне кӗртнӗ. Ҫак вӑхӑтра чӗлхе пӗтӗм регионӗпех кӑнтӑралла тата хӗвелтухӑҫнелле сарӑлнӑ.
Темиҫе ӗмӗр хушши каталан чӗлхи, француз, испани тата итали чӗлхисене шута илсе, ытти чӗлхесен вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Вӑтам ӗмӗрсенче Вӑл Майорка королевствӑн официаллӑ чӗлхи пулнӑ, Каталонипе Арагон дворӗсен чӗлхипе ытларах хисепленӗ. Ҫавӑн пекех Вӑл Валенсипе Балеар утравӗсем ҫинчи хӑш-пӗр районсенче те усӑ курнӑ. Ҫапла вара, вӑл ытти чӗлхе элеменчӗсене йышӑннӑ пулин те, чӗлхе хӑйӗн уйрӑмлӑхӗсене упраса хӑварма пултарнӑ.
18 ӗмӗрте, Бурбонсем региона хӑйсен тӗрӗслевне илсен, каталанские испани чӗлхипе улӑштарнӑ, ӑна регионӑн хӑш-пӗр пайӗсенче саккунсӑр тесе пӗлтернӗ. Ҫак чару 19 ӗмӗр ҫуррине ҫитиччен пулнӑ, ҫавӑнтанпа вара чӗлхе чапӗ ӳссех пынӑ. Хальхи вӑхӑтра ку чӗлхене Испанире те, Францире те официаллӑ тесе йышӑннӑ, юлашки вунӑ ҫул хушшинче вӑл чӗрӗлсе тӑнӑ тапхӑра тӳссе ирттернӗ.

Катал чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. II Арагонский (1267-1327): вӑл каталанскине ытти диалектсемпе тата Пиреней ҫурутравӗнчи чӗлхесемпе пӗрлештернӗ, Ку чухнехи каталан чӗлхине кӑларнӑ.
2. Фабра помпее (1868-1948): "ку чухнехи каталан чӗлхин ашшӗ" Теекенскер, Фабрика паллӑ филолог пулнӑ, вӑл чӗлхе грамматикине стандартизациленӗ тата системӑланӑ.
3. Джоан Короминес (1893-1997): Короминес каталон чӗлхин тӗп словарьне ҫырнӑ, вӑл паян та кирлӗ справка кӑларӑмӗ пулса тӑрать.
4. Эсприу сальвадорӗ (1913-1985): Эсприу поэт, драматург тата эссеист пулнӑ, вӑл литературӑра каталан чӗлхине сарма пулӑшнӑ.
5. Габриэль Ферратер (1922-1972): Ферратер поэт тата эссеист пулнӑ, вӗсен юррисем каталон культурин культура пӗлтерӗшӗсем пулса тӑнӑ.

Катал чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Катал чӗлхин тытӑмӗ SVO (Субъект-глагол-объект) сӑмахсен йӗркипе килӗшет. Ку синтетика чӗлхи, вӑл кашни сӑмах грамматика информацийӗн темиҫе фрагментне пама пултарнине пӗлтерет. Чӗлхе морфологийӗн тӗп уйрӑмлӑхӗсем ҫумне паллӑ ячӗсен ӑрӑвӗ, хисепӗ тата килӗшӗвӗ кӗреҫҫӗ. Глаголлӑ тӑватӑ предпряжени пур, вӗсем вербальнӑй парадигмӑсем, вӗсен шучӗ, анспекчӗ тата кӑмӑл-туйӑмӗ тӑрӑх пулса тӑраҫҫӗ. Ҫавӑн пекех тӗп классем те пур: вӗсене уҫӑмсӑррӑн та уҫӑмсӑррӑн палӑртаҫҫӗ. Уҫӑмлӑ артикльсем пур, ҫав вӑхӑтрах паллӑ мар чӗрчунсем ун пек тумаҫҫӗ.

Каталан чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Катал чӗлхин лайӑх учебникне е онлайн-курс - тупӑр-грамматикӑпа словарнӑй запас никӗсӗсене мӗн ҫавӑрса илнине, ҫавӑн пекех сире практикӑна кӗме пулӑшакан тӗслӗхсемпе упражненисене шырӑр.
2. Чӗлхе приложенийӗсемпе усӑ курӑр – duolingo каталан чӗлхине вӗренме сӗнекен Тата вӗренме пулӑшакан вӑйӑсемпе усӑ куракан Мобиль приложенийӗпе усӑ курӑр.
3. Каталон чӗлхипе фильмсене пӑхӑр – каталан чӗлхипе фильмсен Просмотрӗ - хӑлхана чӗлхепе паллаштарма питӗ лайӑх май.
4. Каталанла вулӑр – каталан чӗлхипе ҫырнӑ кӗнекесене, журналсене е хаҫатсене тупма хӑтланса пӑхӑр, эсир темиҫе страница ҫеҫ вулатӑр пулсан та, ку сире ҫӗнӗ сӑмахсемпе пуплевсене ӑнланма пулӑшать.
5. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсене итлӗр – каталан чӗлхипе темӗн чухлӗ такан, радиопередачӑсем тата телепрограммӑсем тупма пулать, ҫавӑнпа та вӗсемпе усӑ курӑр.
6. Калаҫура практикӑра усӑ курӑр – кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - унпа чӑннипех усӑ курасси. Пӗтӗм тӗнчипе каталан чӗлхипе калаҫакан нумай хыпарсем пур, ҫавӑнпа та сире кампа та пулин усӑ курма май пуррине тупма ҫӑмӑл пулмалла!