Тутарла Хорват Куҫар

Тутар чӗлхи-Раҫҫей Федерацийӗн составне кӗрекен Тутарстан Республикинче калаҫакан чӗлхе. Ку тӗрӗк чӗлхи, тӗрӗк, узбек тата казах чӗлхипе хурӑнташлӑ тӗрӗк чӗлхи. Ун ҫинче Азербайджан, Украинӑпа Казахстанри хӑш-пӗр чаҫсенче те калаҫаҫҫӗ. Тутар чӗлхи Тутарстанри официаллӑ чӗлхе шутланать тата вӗренӳ тата патшалӑх управленийӗн сферинче усӑ курать.

Раҫҫей империне анлӑлатса тутарстан составне кӗнӗ шкулсенче, районсенче вӗренмелли тутар чӗлхи обязательно пулса тӑчӗ. Ҫакӑ кулленхи пурнӑҫра унпа усӑ курассине чакарма пулӑшнӑ, анчах 1990-мӗш ҫулсенче чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ, мӗншӗн тесен унпа усӑ курассине хавхалантарас тӗлӗшпе вӑй хунӑ.

Куҫару патне ҫитсен документсене тутарла куҫарма пултаракан темиҫе вариант пур. Тутар чӗлхине куҫармалли чи сарӑлнӑ меслет-тутар чӗлхинчен профессиллӗ тӑлмача тара тытасси. Ҫак пахалӑха вӗсем чӗлхе нюансӗсемпе паллашаҫҫӗ. Професси тӑлмачӗсем юридически, медицина тата финанс куҫарӑвӗ евӗр уйрӑм облаҫсенче опытлӑ, ҫавӑнпа та вӗсем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Тепӗр вариант-автоматизациленӗ куҫару программипе усӑ курасси. Ҫак программӑсене чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем пулманнисене документсене хӑвӑрт та тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшмалла. Вӗсем алгоритмӑпа пӗр чӗлхерен теприн ҫине ҫын хутшӑнмасӑр усӑ кураҫҫӗ. Анчах ку программӑсем документа тӗрӗсленӗ пек тӗрӗс мар пулма пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех онлайн-куҫару службисем те пур, вӗсем акӑлчанларан тутарла тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем час-часах чи йӳнӗ вариант пулса тӑраҫҫӗ, анчах вӗсем професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗн пахалӑхне те шантарма пултараймаҫҫӗ. Тутарла хӑвӑрт та хаклах мар йышӑну шыратӑр пулсан, ку лайӑх вариант пулма пултарать. Анчах эсир авторитетлӑ сервиспа тӗп-тӗрӗс усӑ курнине ӗненни кирлӗ.

Тутар чӗлхине куҫарма эсир мӗнле маршрут суйласа илнине пӑхмасӑрах малашлӑхри вӑй-хӑватран хӑтӑлас тесен тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Професси куҫарӑвӗ, яланхи пекех, ҫак тӗллеве пурнӑҫламалли чи лайӑх меслет шутланать, анчах тӑкаксене пула онлайн-куҫару е компьютер программисем пулӑшма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче тутарла калаҫаҫҫӗ?

Тутарла ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, унта ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 6 миллион ытла ҫын шутланать. Унта Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Турци тата Туркменистан йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Тутар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тутар чӗлхи, хусан тутарӗ пекех паллӑ тутар чӗлхи, кипчак ушкӑнӗн тӗрӗк чӗлхи пулса тӑрать, ун ҫинче ытларах Тутарстан Республикинче, Раҫҫей Федерацийӗн регионӗнче калаҫаҫҫӗ. Унпа раҫҫейӗн ытти пайӗсенче, Узбекистанра тата Казахстанра та калаҫаҫҫӗ. Атӑлҫи пӑлхарсем ислам йышӑнса хальхи тутарсем пулса тӑрсан, тутар чӗлхин историйӗ 10 ӗмӗре ҫитет. Ылтӑн Орда тапхӑрӗнче (13-15 ҫ.) тутарсем монголсен пуҫ пулса тӑнӑ, тутар чӗлхи монголсемпе перси чӗлхисен вӑйлӑ витӗмне сӑнаса пӑхма пуҫланӑ. Вӑл тӗрӗк чӗлхин ытти диалекчӗсемпе, ҫавӑн пекех арабсемпе перси заемствийӗсемпе ҫыхӑннӑ контакт пирки чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех пысӑк улшӑнусем тӳснӗ. Ҫавна пула вӑл хӑйӗн ҫывӑх тӑванӗсенчен уйрӑм чӗлхе пулса тӑнӑ, регионти нумай диалектсем тухнӑ. Тутарла ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнеке 1584 ҫулта "Дивань-и Люгати-т-тӗрӗк"ятлӑ пичетленсе тухнӑ. 19 ӗмӗртен пуҫласа тутар чӗлхи Раҫҫей империне, Унтан Совет Союзне йышӑннӑ. Вӑл тутарстанра совет саманинче официаллӑ статус илнӗ, анчах сталинла тапхӑрта пусӑрӑнчӑкпа тӗл пулнӑ. 1989 ҫулта тутар алфавитне кириллицӑран латиницӑна куҫарнӑ, 1998 ҫулта Тутарстан Республики тутар чӗлхине официаллӑ тесе пӗлтернӗ. Паян ку чӗлхепе унчченхи пекех раҫҫейре, ытларах тутар общинин 8 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тутар чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Габдулла Тукай (1850-1913): узбек, вырӑс тата тутарла ҫырнӑ тутар поэчӗ тата драматург тутар чӗлхипе литературине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
2. Мирказизи аляскри (17 ӗмӗр): тутар ҫыравҫи, тутар чӗлхин чаплӑ грамматикине ҫырнӑскер, ӑна поэзи ҫырӑвӗн хӑйне евӗрлӗ стильне туса хатӗрлеме хушса ҫырнӑскер.
3. Асканави текахира (1885-1951): тутар ученӑйӗпе лингвист, тутар чӗлхин тӗпчевӗсем унӑн аталанӑвӗшӗн татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
4. Машмедьяр Зарнакаев (19 ӗмӗр): Тутар писателӗ тата поэт, хальхи тутар словарӗ ҫырнӑскер, тутар чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑскер.
5. Илдар Файзи (1926-2007): тутар писателӗпе журналист, тутарла вун-вун калавсемпе кӗнекесем ҫырнӑскер тата тутар литература чӗлхине чӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑскер.

Тутар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тутар чӗлхи тытӑмӗ иерархинична, типлӑ агглютинативлӑ морфологи. Вӑл тӑватӑ падежран (менельник, ашшӗ-амӑшӗ, эрехпе локативлӑ) тата виҫӗ ӑруран (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тӑрать. Глаголсем сӑн-питпе, хисеппе, кӑмӑл туртӑмӗпе пӗрлешеҫҫӗ, чӗрчунсем вара падеж тӑрӑх, йӑхпа хисеп тӑрӑх тайӑлаҫҫӗ. Чӗлхере посологсемпе пайсен кӑткӑс системи пур, ҫав система анспектсене, направление тата модаллӑха пӗлтерме пултарать.

Тутар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр – Интернетра тата кӗнеке магазинӗсенче тутар чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх ресурссем пур, ҫавӑнпа та чи пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр.
2. Алфавитпа паллашӑр – тутар чӗлхине кириллица ҫырнӑ, ҫавӑнпа та чӗлхене вӗрениччен эсир уйрӑм алфавитпа паллашнине ӗненӗр.
3. Произведение тата ударенисене вӗренӗр – тутар чӗлхинче уҫӑ сасӑсемпе ударенисене улӑштармалли кӑткӑс системӑпа усӑ кураҫҫӗ, ҫавӑнпа та хӑвӑр сӑмахӑра практикацилӗр, ударлӑ тата пусӑмсӑр уҫӑ сасӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха уйӑрса илме вӗренӗр.
4. Грамматика правилисемпе тата структурипе паллашӑр – базӑри грамматикӑпа предложени тытӑмӗсене Лайӑх ӑнланни кирек мӗнле чӗлхене те алла илесси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнать.
5. Итлӗр, пӑхӑр та вулӑр – Итлени, пӑхса тухни, тутарла вулани сире чӗлхе янӑранине хӑнӑхма, ҫавӑн пекех словарь запасӗпе тата сӑмахсемпе ӗҫре усӑ курма пулӑшать.
6. Калаҫусем ирттерӗр – Тутарла калаҫакан Такампа Тӑтӑшах калаҫатӑр, - кирек мӗнле чӗлхене те вӗрентме чи лайӑх меслет. Малтан вӑраххӑн та ӑнланмалла калама тӑрӑшӑр, йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр.

Хорватла куҫару: Адриатика чӗлхипе Паллашни

Хорватский хорватипе Босни-Герцеговинӑра официаллӑ чӗлхе шутланать, Анчах Ун ҫинче сербире, Черногорире, кӳршӗри ҫӗршывсенче тата пӗтӗм тӗнчипе те хорватри сахалрах ҫынсем калаҫаҫҫӗ. Акӑ мӗншӗн уйрӑм ҫынсен сӑн-пичӗсемпе предприятийӗсем чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерме хорват тӑлмачӗсен пулӑшӑвӗпе усӑ кураҫҫӗ.

Хорватла-кӑнтӑрти славянла чӗлхе, ӑна латин чӗлхинчен те, германи тымарӗсенчен те самаях кивҫен илнӗ. Ку Вӑл Боснипе Герцеговинӑри хорватин официаллӑ чӗлхи тата официаллӑ чӗлхи. Хорват чӗлхи индоевропӑри чӗлхе ҫемьин пӗр пайӗ пулса тӑрать, славян чӗлхисемпе те, вырӑс, поляк тата чех чӗлхисемпе те пӗр тымар пур.

Хорват чӗлхи хӑйӗн пӗтӗмӗшле тымарӗсене пула ытти славян чӗлхисене йӑтса ҫӳрекенсене ҫӑмӑллӑнах хӑнӑхса пырать. Унӑн грамматикӑпа предложени тытӑмӗнче пӗрлӗх нумай. Славян ҫӗршывӗсем хушшинче те культура пӗрпеклӗхӗсем нумай, вӗсем славян чӗлхисене пӗлекен хорват чӗлхине ӑнланма ҫӑмӑллатаҫҫӗ.

Славянла ытти чӗлхесемпе ӗҫлеме опыт ҫук ҫынсемшӗн хорватский ҫӑмӑллӑнах вӗренсе ҫитме пултарать. Хӑйӗн культурӑллӑ витӗмне пула хорват чӗлхи ытти чӗлхесенчи сӑмахсене йышӑнать тата илӗртӳллӗ сӑмахсем нумай. Хорват чӗлхи те фонетика алфавичӗ пур, ҫакӑ ӑна ытти чӗлхесемпе танлаштарсан ҫӑмӑллатать.

Хорватскинче те темиҫе диалект пур, вӗсем географи лару-тӑрӑвӗнчен, ҫавӑн пекех социаллӑ тата культура факторӗсенчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Ҫак диалектсем словарь запасӗпе тата вӗсен калаҫӑвӗпе хӑш вырӑнта тата хӑш вырӑнта калаҫнинчен уйӑрса илме пултараҫҫӗ.

Хорват чӗлхине куҫармалли чи лайӑх меслет-чӗлхене ирӗклӗн пӗлекен тата диалектсене пӗлекен професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗсемпе усӑ курасси. Ку куҫарусем тӗрӗс, ӑнланмалла тата йӑнӑшсӑр пуласса шантарать. Професси куҫаруҫисем те тӗллевлӗ аудиторин нушисене тивӗҫтерес тесе хушма контекслӑ тата культура информацийӗ пама пултараҫҫӗ.

Хорватла куҫару пулӑшӑвӗ чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерме тата сирӗн бизнес е продукта ҫӗнӗ рынока илсе тухма пулӑшать. Документсене, брошюрӑсене, веб-сайтсене е контента куҫармалла-и, квалификациллӗ специалист сире хӑвӑрӑн тӗллевлӗ аудиторине ҫавӑрса илме пулӑшма пултарать. Професси тӑлмачӗсем те сире вырӑнти культурӑпа йӑласене ӑнланма пулӑшӗҫ, эсир хӑвӑрӑн ҫӗнӗ рынокри клиентсемпе тата партнерсемпе лайӑх паллашма пултаратӑр.

Адриатика чӗлхине хорватла куҫарнӑ май эсир ӳсӗмпе ҫитӗнӳ валли ҫӗнӗ майсем уҫма пултаратӑр. Хорватла куҫару професси пулӑшӑвӗ сире чӗлхепе культура пробелисене ҫӗнтерме пулӑшать, эсир хӑвӑр ҫырӑвӑра пӗтӗм тӗнчене пӗлтерме пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче хорватла калаҫаҫҫӗ?

Хорват чӗлхи хорватире, Боснире тата Герцеговинӑра, Ҫавӑн пекех Сербире, Черногорире тата Словенире официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать. Вӑл та Австрире, Венгрире, Италире тата Румыни ҫӗрӗсенче нумай сарӑлнӑ.

Хорват чӗлхин историйӗ мӗнле?

Хорват чӗлхи - кӑнтӑрти славян чӗлхи, вӑл хӑйӗн тымарӗсемпе 11 ӗмӗре каять. Вӑл вӑтам ӗмӗрти Хорватсемпе, кӑнтӑр славян халӑхӗпе, усӑ курнӑ. Ку чӗлхе Хӗвелтухӑҫ Европӑри славян халӑхӗсем усӑ куракан авалхи славян чӗлхинчен тухнӑ.
Вӑхӑт иртнӗҫемӗн хорват чӗлхи уйрӑм форма туянма пуҫланӑ, каярахпа литературӑра, ҫавӑн пекех кулленхи пурнӑҫӑн ытти аспекчӗсенче усӑ курнӑ. 16 ӗмӗрте хорват чӗлхи хорватри паллӑ словаре пичетлесе кӑларнипе кӑштах стандартизаци шайне ҫитнӗ.
Тепӗр тесен, хорват чӗлхи австро-Венгри империйӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ та 19 ӗмӗрте малалла стандартизаци тунӑ, серб чӗлхи пекех пулса тӑнӑ. Пӗрремӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн сербсен, хорватсен тата словенецсен Королевствине йӗркеленӗ, каярахпа Ӑна Югослави тесе ят панӑ. 1991 ҫулта хорватин официаллӑ чӗлхи независимость тесе пӗлтеричченех Хорватский улшӑнман.
Ҫавӑнтанпа чӗлхе малалла аталаннӑ, орфографие, пунктацие улшӑнусем кӗртнӗ, словаре ҫӗнӗ сӑмахсем те хушса хунӑ. Паян хорват чӗлхипе Хорватире, Боснире, Герцеговинӑра, Сербире, Австрире, Венгрире, Италире Тата Швейцарире пурӑнакан 5,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫаҫҫӗ.

Хорват чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Марко Марулич (1450-1524) - хальхи хорват литературин ашшӗ тата хорватри чи аслӑ писатель шутланаканскер, Марко Марулич тӗрлӗ жанрсенче хайлавсем ҫырнӑ, поэзие, драмӑна тата тӗн трактачӗсене кӗртнӗ. Унӑн чи чаплӑ произведенийӗ - "Юдита", ветхозавет кӗнеки ҫинче никӗсленнӗ эпически поэма.
2. Иван Гундулич (1589-1638) - тухӑҫлӑ поэт, "Осман" наци эпосӗн авторӗ тата "Дубравка"пьесӑн авторӗ. Вӑл хорват чӗлхин элеменчӗсене хӑйсен произведенийӗсене кӗртнӗ пӗрремӗш хорват авторӗсенчен пӗри пулнӑ.
3. Джор Држич (1508-1567) - Држич хорватри пӗрремӗш драматург тата хорват театрӗн никӗслевҫи пулса паллӑ. Унӑн пьесисенче час-часах хура юмор, сатира тата наци ӑс-тӑнӗн вӑйлӑ туйӑмӗ пур.
4. Матия Антон Релкович (1735-1810) - Релковича хорват халӑх чӗлхипе чи малтан ҫырма пуҫлани, ҫакӑ ҫынсене ӑнланма тата вулама ҫӑмӑллатни тесе ҫырса хураҫҫӗ. Вӑл ҫавӑн пекех наука, философи тата политика йышши темӑсем ҫине кӗнекесем, брошюрӑсем, статьясем нумай ҫырнӑ.
5. Петр Прадович (1818-1872) - Прадовича анлӑн "хорват Байронӗ" теҫҫӗ, унӑн романтикӑллӑ сӑввисемпе патриотла гимнӗсемшӗн. Ӑна наци пӗрлӗхне пулӑшнӑшӑн, уйрӑммӑнах Хорватин икӗ пайӗ хушшинче тата хорват чӗлхине аталантарассишӗн пысӑк тӳпе хывнӑшӑн астӑваҫҫӗ.

Хорват чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Хорват чӗлхи индоевропӑри чӗлхе пулса кӑнтӑр славян чӗлхисен ушкӑнне кӗрет. Вӑл славянла ытти чӗлхесемпе пӗр евӗрлӗ, болгар, чех, поляк тата вырӑс чӗлхисем пек. Хорват глаголӗсем сӑн-питпе тата вӑхӑтпа килӗшӳллӗн пӗрлешеҫҫӗ, йӑхпа, хисеппе тата падежпа килӗшӳллӗн хисеппе тата паллӑ ячӗсемпе килӗшӳллӗн тайӑлаҫҫӗ, ултӑ грамматика падежӗ пур. Унта латин алфавитӗпе усӑ кураҫҫӗ, унӑн ҫырӑвӗн системи фонематикӑллӑ, ку вӑл кашни саспалли уйрӑм саспа пӗрешкел пулнине пӗлтерет.

Хорват чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр: чӗлхене вӗренме пуҫличчен малтан грамматика, произведени тата хорват алфавичӗ ҫинчен база кӑтартни Кирлӗ. Pimsleur пек лайӑх учебникрен е курсран пуҫлӑр, е хӑвӑр тӗллӗн хорват чӗлхине вӗренӗр.
2. Итлӗр хорватский: хорват таканӗсене итлени тата шоу-чӗлхене вӗренмелли тата унпа ҫывӑх паллашмалли чи лайӑх меслетсенчен пӗри. Woutube ҫинче те произведенисемпе грамматика урокӗсене конкретлӑ видеороликсем нумай - мӗн чухлӗ курма пултаратӑр, ҫавӑн чухлӗ пӑхӑр!
3. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе усӑ курӑр: чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе Хутшӑнни-чӗлхене вӗренмелли чи усӑллӑ та илӗртӳллӗ меслетсенчен пӗри. Эсир онлайн чӗлхе партнерне е сирӗн хулара ҫӑмӑллӑнах тупма пултаратӑр.
4. Хорват литературине вулӑр: хорватла кӗнекесем, статьясемпе журналсем тупӑр та вӗсене тӑтӑшах вулӑр. Хӑвӑра юрӑхлӑ жанр тупса вулама тытӑнӑр!
5. Словарь запасне вӗренмелли карточкӑсемпе усӑ курӑр: Карточкӑсем - питӗ лайӑх инструмент, ҫӗнӗ сӑмахсене, уйрӑммӑнах хорватри пек чӗлхесемшӗн, пӗр сӑмахах пӗлтерме тӗрлӗ сӑмах пур чухне.
6. Тиенӗр: чӗлхене алла Илме Чи Лайӑх меслет вӑл - пуҫӗпех путса ларасси - май килсен Хорватие кайӑр, е фильмсене пӑхӑр та хорват чӗлхипе музыкӑна итлӗр.
7. Савӑнӑр: хорват чӗлхине Вӗренни интереслӗ те усӑллӑ ӗҫ пулма пултарать - ҫак процесс сире килӗшнине ӗненӗр те хӑвӑр ҫине ытлашши ан пусӑрӑнтарӑр.