Тутарла Дани Куҫар

Тутар чӗлхи-Раҫҫей Федерацийӗн составне кӗрекен Тутарстан Республикинче калаҫакан чӗлхе. Ку тӗрӗк чӗлхи, тӗрӗк, узбек тата казах чӗлхипе хурӑнташлӑ тӗрӗк чӗлхи. Ун ҫинче Азербайджан, Украинӑпа Казахстанри хӑш-пӗр чаҫсенче те калаҫаҫҫӗ. Тутар чӗлхи Тутарстанри официаллӑ чӗлхе шутланать тата вӗренӳ тата патшалӑх управленийӗн сферинче усӑ курать.

Раҫҫей империне анлӑлатса тутарстан составне кӗнӗ шкулсенче, районсенче вӗренмелли тутар чӗлхи обязательно пулса тӑчӗ. Ҫакӑ кулленхи пурнӑҫра унпа усӑ курассине чакарма пулӑшнӑ, анчах 1990-мӗш ҫулсенче чӗлхе ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрассине тӳссе ирттернӗ, мӗншӗн тесен унпа усӑ курассине хавхалантарас тӗлӗшпе вӑй хунӑ.

Куҫару патне ҫитсен документсене тутарла куҫарма пултаракан темиҫе вариант пур. Тутар чӗлхине куҫармалли чи сарӑлнӑ меслет-тутар чӗлхинчен профессиллӗ тӑлмача тара тытасси. Ҫак пахалӑха вӗсем чӗлхе нюансӗсемпе паллашаҫҫӗ. Професси тӑлмачӗсем юридически, медицина тата финанс куҫарӑвӗ евӗр уйрӑм облаҫсенче опытлӑ, ҫавӑнпа та вӗсем тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтерме пултараҫҫӗ.

Тепӗр вариант-автоматизациленӗ куҫару программипе усӑ курасси. Ҫак программӑсене чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсем пулманнисене документсене хӑвӑрт та тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшмалла. Вӗсем алгоритмӑпа пӗр чӗлхерен теприн ҫине ҫын хутшӑнмасӑр усӑ кураҫҫӗ. Анчах ку программӑсем документа тӗрӗсленӗ пек тӗрӗс мар пулма пултараҫҫӗ.

Ҫавӑн пекех онлайн-куҫару службисем те пур, вӗсем акӑлчанларан тутарла тӗрӗс куҫарма пултараҫҫӗ. Ҫак пулӑшусем час-часах чи йӳнӗ вариант пулса тӑраҫҫӗ, анчах вӗсем професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗн пахалӑхне те шантарма пултараймаҫҫӗ. Тутарла хӑвӑрт та хаклах мар йышӑну шыратӑр пулсан, ку лайӑх вариант пулма пултарать. Анчах эсир авторитетлӑ сервиспа тӗп-тӗрӗс усӑ курнине ӗненни кирлӗ.

Тутар чӗлхине куҫарма эсир мӗнле маршрут суйласа илнине пӑхмасӑрах малашлӑхри вӑй-хӑватран хӑтӑлас тесен тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Професси куҫарӑвӗ, яланхи пекех, ҫак тӗллеве пурнӑҫламалли чи лайӑх меслет шутланать, анчах тӑкаксене пула онлайн-куҫару е компьютер программисем пулӑшма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче тутарла калаҫаҫҫӗ?

Тутарла ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, унта ӑна йӑтса ҫӳрекенсем 6 миллион ытла ҫын шутланать. Унта Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Турци тата Туркменистан йышши ытти ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ.

Тутар чӗлхин историйӗ мӗнле?

Тутар чӗлхи, хусан тутарӗ пекех паллӑ тутар чӗлхи, кипчак ушкӑнӗн тӗрӗк чӗлхи пулса тӑрать, ун ҫинче ытларах Тутарстан Республикинче, Раҫҫей Федерацийӗн регионӗнче калаҫаҫҫӗ. Унпа раҫҫейӗн ытти пайӗсенче, Узбекистанра тата Казахстанра та калаҫаҫҫӗ. Атӑлҫи пӑлхарсем ислам йышӑнса хальхи тутарсем пулса тӑрсан, тутар чӗлхин историйӗ 10 ӗмӗре ҫитет. Ылтӑн Орда тапхӑрӗнче (13-15 ҫ.) тутарсем монголсен пуҫ пулса тӑнӑ, тутар чӗлхи монголсемпе перси чӗлхисен вӑйлӑ витӗмне сӑнаса пӑхма пуҫланӑ. Вӑл тӗрӗк чӗлхин ытти диалекчӗсемпе, ҫавӑн пекех арабсемпе перси заемствийӗсемпе ҫыхӑннӑ контакт пирки чӗлхе ӗмӗр-ӗмӗрех пысӑк улшӑнусем тӳснӗ. Ҫавна пула вӑл хӑйӗн ҫывӑх тӑванӗсенчен уйрӑм чӗлхе пулса тӑнӑ, регионти нумай диалектсем тухнӑ. Тутарла ҫырнӑ пӗрремӗш кӗнеке 1584 ҫулта "Дивань-и Люгати-т-тӗрӗк"ятлӑ пичетленсе тухнӑ. 19 ӗмӗртен пуҫласа тутар чӗлхи Раҫҫей империне, Унтан Совет Союзне йышӑннӑ. Вӑл тутарстанра совет саманинче официаллӑ статус илнӗ, анчах сталинла тапхӑрта пусӑрӑнчӑкпа тӗл пулнӑ. 1989 ҫулта тутар алфавитне кириллицӑран латиницӑна куҫарнӑ, 1998 ҫулта Тутарстан Республики тутар чӗлхине официаллӑ тесе пӗлтернӗ. Паян ку чӗлхепе унчченхи пекех раҫҫейре, ытларах тутар общинин 8 миллион ытла ҫын калаҫать.

Тутар чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Габдулла Тукай (1850-1913): узбек, вырӑс тата тутарла ҫырнӑ тутар поэчӗ тата драматург тутар чӗлхипе литературине популяризацилес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ.
2. Мирказизи аляскри (17 ӗмӗр): тутар ҫыравҫи, тутар чӗлхин чаплӑ грамматикине ҫырнӑскер, ӑна поэзи ҫырӑвӗн хӑйне евӗрлӗ стильне туса хатӗрлеме хушса ҫырнӑскер.
3. Асканави текахира (1885-1951): тутар ученӑйӗпе лингвист, тутар чӗлхин тӗпчевӗсем унӑн аталанӑвӗшӗн татӑклӑ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.
4. Машмедьяр Зарнакаев (19 ӗмӗр): Тутар писателӗ тата поэт, хальхи тутар словарӗ ҫырнӑскер, тутар чӗлхине стандартизацилеме пулӑшнӑскер.
5. Илдар Файзи (1926-2007): тутар писателӗпе журналист, тутарла вун-вун калавсемпе кӗнекесем ҫырнӑскер тата тутар литература чӗлхине чӗртес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑскер.

Тутар чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Тутар чӗлхи тытӑмӗ иерархинична, типлӑ агглютинативлӑ морфологи. Вӑл тӑватӑ падежран (менельник, ашшӗ-амӑшӗ, эрехпе локативлӑ) тата виҫӗ ӑруран (арҫын, хӗрарӑм тата вӑтам йӑхран) тӑрать. Глаголсем сӑн-питпе, хисеппе, кӑмӑл туртӑмӗпе пӗрлешеҫҫӗ, чӗрчунсем вара падеж тӑрӑх, йӑхпа хисеп тӑрӑх тайӑлаҫҫӗ. Чӗлхере посологсемпе пайсен кӑткӑс системи пур, ҫав система анспектсене, направление тата модаллӑха пӗлтерме пултарать.

Тутар чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр – Интернетра тата кӗнеке магазинӗсенче тутар чӗлхине вӗренмелли питӗ лайӑх ресурссем пур, ҫавӑнпа та чи пахалӑхлӑ материалпа усӑ курма май пуррине ӗненӗр.
2. Алфавитпа паллашӑр – тутар чӗлхине кириллица ҫырнӑ, ҫавӑнпа та чӗлхене вӗрениччен эсир уйрӑм алфавитпа паллашнине ӗненӗр.
3. Произведение тата ударенисене вӗренӗр – тутар чӗлхинче уҫӑ сасӑсемпе ударенисене улӑштармалли кӑткӑс системӑпа усӑ кураҫҫӗ, ҫавӑнпа та хӑвӑр сӑмахӑра практикацилӗр, ударлӑ тата пусӑмсӑр уҫӑ сасӑсем хушшинчи уйрӑмлӑха уйӑрса илме вӗренӗр.
4. Грамматика правилисемпе тата структурипе паллашӑр – базӑри грамматикӑпа предложени тытӑмӗсене Лайӑх ӑнланни кирек мӗнле чӗлхене те алла илесси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне тӗп вырӑн йышӑнать.
5. Итлӗр, пӑхӑр та вулӑр – Итлени, пӑхса тухни, тутарла вулани сире чӗлхе янӑранине хӑнӑхма, ҫавӑн пекех словарь запасӗпе тата сӑмахсемпе ӗҫре усӑ курма пулӑшать.
6. Калаҫусем ирттерӗр – Тутарла калаҫакан Такампа Тӑтӑшах калаҫатӑр, - кирек мӗнле чӗлхене те вӗрентме чи лайӑх меслет. Малтан вӑраххӑн та ӑнланмалла калама тӑрӑшӑр, йӑнӑшсем тума ан хӑрӑр.

Дани куҫарӑвӗ: пулӑшу Обзорӗ

Дани чӗлхи данин официаллӑ чӗлхи шутланать, Гренландире Те, Фарер утравӗсем ҫинче те ҫавӑн пекех анлӑн калаҫаҫҫӗ. Дани чӗлхине куҫарма пулӑшни бизнесшӑн та, уйрӑм ҫынсемшӗн те пӗлтерӗшлӗ инструмент пулса тӑрать.хӑйӗн вӑрӑм та легендӑллӑ историне Пула дани чӗлхи дани культурин тата хӑйне евӗрлӗхӗн тӗп чулӗ пулса тӑрать, ҫавӑн пекех ытти ҫӗршывсем те куҫнӑ.

Текста пӗр чӗлхерен теприн ҫине куҫарас ӗҫе дани чӗлхипе куҫарни тӗп шайра кӗртет. Ку процесса пысӑк ӑсталӑхлӑ куҫаруҫӑсем ыйтаҫҫӗ, вӗсем дани чӗлхин нюансӗсемпе кӑткӑслӑхӗсене ӑнланаҫҫӗ тата мӗн каланине тӗп-тӗрӗс интерпретацилеме пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшӑвӗсен чи анлӑ сарӑлнӑ тӗсӗсем документсене куҫараҫҫӗ, веб-сайтсене тата программӑсене тивӗҫтермелли локализацилессине, конференцисенче ҫӑварпа куҫарассине, мультимедиа локализацилессине, аудиопа видео транскрипцине, ҫавӑн пекех юридически куҫарӑва кӗртеҫҫӗ. Куҫарнӑ документӑн тӗрӗслӗхӗ тӑлмач ӗҫӗн пахалӑхӗнчен килет.

Дани тӑлмачне суйланӑ чухне унӑн пӗлӗвӗпе опычӗн шайне шута илмелле. Тӑлмачӑн дани чӗлхин пур аспекчӗсенче те питӗ лайӑх пӗлмелле тата унпа ҫыхӑннӑ культурӑпа йӑласем ҫинчен пӗлмелле. Вӗсен те куҫару чӗлхипе тухнӑ тухӑҫлӑ документа тӗрӗс те тухӑҫлӑ сӑнласа пама пӗлмелле.

Документсене куҫарнӑ чухне куҫару пахалӑхӗпе тӗрӗслӗх ҫине витӗм кӳрекен темиҫе фактор пур. Палӑртса хӑвармалла, кӑткӑс юридически е техника терминологиллӗ документсем кулленхи документсенчен ытларах компетентлӑрах пулмалла. Кунсӑр пуҫне тӑлмачӑн тишкерекен предметпа тӗплӗн пӗлмелле.

Веб-сайта е программӑна тивӗҫтермелли локализациленӗ чухне темиҫе тӗп фактора шута илмелле. Веб-сайт е программӑна тивӗҫтерес ӗҫе тӗллевлӗ аудитори валли йӗркелемелле тата унӑн чӗлхипе культурине шута илсе локализацилемелле. Контент тӗрӗс кӑна мар, навигацире те ансат пулмалла, усӑ курма меллӗ тата эстетикӑлла илӗртӳллӗ. Унсӑр пуҫне локализаци вӑхӑтӗнче кирек мӗнле культурӑллӑ нюанссене те шута илмелле, вӗсемпе тӗллев аудиторийӗ тӗл пулать.

Конференцисенче чӗлхепе калаҫакан икӗ е ытларах ҫын хушшинче калаҫнине итлеме тата ӑнланма квалификациллӗ тӑлмачӑ ыйтать. Тӑлмачӑн калаҫӑва тӗплӗ интерпретацилеме пӗлмелле.

Мультимедиа локализацилени аудио - визуаль материалӗсене куҫару чӗлхи ҫине куҫарать. Ҫак куҫару типӗчӗ вӗҫленмелли чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхесене те тӗпӗ-йӗрӗпе ӑнланса илме ыйтать.

Аудио - видеозапиҫсен транскрипцийӗ аудиозапиҫӗсене илнине тата вӗсене ҫыру текстне улӑштарнине шута илет. Ҫырура усӑ куракан чӗлхене, ҫавӑн пекех шухӑшлӑ чӗлхене ҫыравҫӑн лайӑх ӑнланмалла.

Юлашкинчен, юридически куҫару контрактсем, суд ларӑвӗсен стенограммисем, суд решенийӗсемпе саккунӗсем евӗр юридически документсене куҫарӑва кӗртет. Тӑлмачсен ҫак документсемпе ҫыхӑннӑ юридически терминологие ӑнланма тата текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс интерпретацилеме пӗлмелле.

Кӗскен каласан, дани куҫарӑвӗн пулӑшӑвӗ компанисене тата уйрӑм ҫынсене хӑйсен дани чӗлхеллӗ ӗҫтешӗсемпе тухӑҫлӑ хутшӑнма май парать. Квалификациллӗ тата опытлӑ куҫаруҫӑсем ӑнӑҫлӑ куҫарма тата тӗп-тӗрӗс ӑнлантарма кирлӗ. Тӑлмача суйланӑ чухне компанисемпе уйрӑм ҫынсен тӑлмачӑн пӗлӗвӗпе опычӗн шайне, ҫавӑн пекех вӗсем куҫарас текен документӑн типне шута илмелле.

Хӑш ҫӗршывсенче дани чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Дани чӗлхипе ытларах Данире Тата Германин хӑш-пӗр районӗсенче, Фарер утравӗсем ҫинче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче сахалтан та норвегири, Швецири тата Канадӑри пысӑках мар общинӑсем калаҫаҫҫӗ.

Дани чӗлхин историйӗ мӗнле?

Дани чӗлхине пин ҫул ытла шутласа кӑларакан пуян истори пур, вӑл авалхи кандинавипе ҫурҫӗр америкӑри ытти диалектсен шутне кӗрет. Викингсем вӑхӑтӗнче дани тӗп чӗлхе пулнӑ, ун ҫинчен хальхи Данипе кӑнтӑр Швеци территорийӗнче калаҫнӑ. Вӑл данин официаллӑ чӗлхипе 16 ӗмӗре яхӑн усӑ курнӑ, майӗпен хальхи дани чӗлхи пулса тӑнӑ. 1800-мӗш ҫулсен варринче дани чӗлхипе данире нимӗҫ чӗлхи хыҫҫӑн сарӑлнӑ иккӗмӗш ҫын пулнӑ. Ҫавӑнтанпа чӗлхе фонологи, морфологи тата лексика улшӑнӑвӗсене нумай тӳссе ирттернӗ. Паян дани данийӗ Те, Фарер утравӗсем те наци чӗлхи пулса тӑраҫҫӗ, ун ҫинче пӗтӗм тӗнчипе 6 миллион ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.

Дани чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Н.Ф. С. Грундвига (1783-1872): "хальхи дани чӗлхин Ашшӗ" ятлӑ паллӑ Грундвиг данин наци юррисене нумай ҫырнӑ тата хальхи чӗлхене йӗркелеме пулӑшнӑ.
2. Адам Эленшлегер (1779-1850): поэтпа драматург, ӑна дани терминӗсем валли "arnen" (орел) евӗрлӗ сӑмахсем туса хураҫҫӗ.
3. Раск виҫи (1787-1832): филологпа лингвист, дани чӗлхипе ҫырмалли системӑна Туса хатӗрленӗ, вӑл 1900-мӗш ҫулччен анлӑн усӑ курнӑ.
4. Петр Министер (1775-1854): паллӑ лютеран богослов тата поэт, вӑл дани чӗлхипе нумай ҫырнӑ, ӑна ҫӗнӗ сӑмахсемпе тата сӑмахсемпе пуянлатнӑ.
5. Кнд Холбелл (1909-1969): "дани чӗлхин Реформаторӗ" паллӑ Холбелл ҫӗнӗ правилӑсемпе терминологисене чӗлхене кӗртнӗшӗн яваплӑ пулнӑ.

Дани чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Дани чӗлхи - ҫурҫӗр германи турачӗсен индоевропея чӗлхи. Вӑл шведсемпе норвеги чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑннӑ, вӗсем пӗр-пӗрне ӑнланакан чӗлхе континумӗ пулса тӑраҫҫӗ. Дани чӗлхи морфологипе синтаксиспа самаях ансат. Чӗлхере ЫТЛАРАХ SVO (тивӗҫлӗ глагол-объект) сӑмах йӗркипе тата кирлӗ глаголсемпе падежсем сахал пирки усӑ кураҫҫӗ.

Дани чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Кӑткӑсрах темӑсем ҫине куҫиччен эсир базӑри грамматикӑна,произведение тата дани чӗлхин предложенийӗсен тытӑмне вӗреннӗ. Ҫавӑн пекех ҫыру чӗлхин никӗсне те вӗренӗр,эсир вӗсене вуланӑ чухне сӑмахсем мӗнле ҫырӑннине, тытӑмланнине ӑнланма пултарччӑр.
2. Учебниксем, онлайн-курссемпе аудиокурссем пек ресурссемпе усӑ курӑр. Дани чӗлхин лайӑх курсне инвестици хывни сире вӑрах вӑхӑтлӑх малашлӑхра вӑхӑтпа укҫа перекетлӗ, чӗлхене хӑвӑртрах та тухӑҫлӑрах вӗренме пулӑшӗ.
3. Итлӗр дани калаҫӑвӗсемпе музыкине. Дани чӗлхипе калаҫнине ӑнланса, дани радионе итлесе, Подкассене Итлесе Е Уoutube ҫинчи видеона пӑхса тухӑр. Кунсӑр пуҫне, дани музыкине итлӗр, мӗншӗн тесен ку сире хӑвӑрӑн произведение тата акцента лайӑхлатма пулӑшать.
4. Чӗлхене вӗренӗр. Данире пурӑннӑ май дани чӗлхипе ҫӳрекенсемпе тӑтӑшах хутшӑнӑр тата дани телевидени шоуне пӑхӑр. Чӗлхепе паллашни сире ӑна хӑвӑртрах та йӗркеллӗрех вӗрентме пулӑшӗ.
5. Калаҫура кашни кунах усӑ курӑр. Калаҫу клубне кӗрӗр е чӗлхепе улӑштармалли юлташ тупӑр, дани чӗлхипе калаҫнӑ чухне яланах практикӑра пулмалла. Ҫавӑн пекех онлайн-репетиторпа е чӗлхе тренерӗпе тренерпа тренировка тӑвӑр. Ҫакӑ сире чӗлхепе калаҫма хӑтлӑрах пулӑшӗ кӑна мар, сӑмах суйласа илме те лайӑхлатӗ.