Якутла Мари Куҫар

Якутски - Тӗрӗк чӗлхи, Унта Российӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫӗнче ҫур миллион ытла ҫын калаҫать. Чӗлхе нумай пулмасть официаллӑ йышӑну илнӗ пирки якутскинчен куҫару пулӑшӑвӗпе ҫыхӑннӑ чылай ыйту пур. Ҫак статьяра эпир якутла куҫарнин пӗлтерӗшне тата унран та пӑхса тухӑпӑр, ҫавӑн пекех ҫак процеспа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӑпӑр.

Якут чӗлхипе Российӑра ҫеҫ мар, Монголи, Китай тата Казахстан пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ. Ҫакӑ тӗнчери лару-тӑру якутла, ҫавӑн пекех ҫӗршывра та куҫарас ӗҫре кирлӗ пулнине пӗлтерет. Якутла куҫарас тӗп тӗллевӗ-тӗп халӑхсен тата ытти интересленнӗ енсен пӗр-пӗринпе хутшӑнассине ҫӑмӑллатас тесе чӗлхе пробелисене туллин пурнӑҫласси. Куҫарусем те ҫавӑн пекех массӑллӑ информаци тата культура хатӗрӗсемпе ҫыхӑннӑ юридически документсем, дипломати килӗшӗвӗсем, вӗренӳ материалӗсем, материалсем тата ытти документсем валли кирлӗ.

Ӗҫ якут чӗлхипе унран та куҫарас тесен хӑш-пӗр паха проблемӑсене асра тытмалла. Пӗрремӗшӗнчен, произведени проблеми пур. Якут чӗлхинче калаҫакан регионти диалекта пӑхӑнса сӑмахсен каларӑшӗнче уйрӑмлӑх пур. Ҫапла вара куҫаруҫӑсен ҫак регионти вариацисемпе паллашмалла, тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Тата тепӗр проблема пулса тӑрать: чылай сӑмахсем хӑйсем усӑ куракан контект тӑрӑх темиҫе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ тӑлмачсене сӑмахӑн е пуплевӗн пӗлтерӗшне тӗрӗс палӑртма йывӑрлатать, ҫакӑ вара пушшех те кирлӗ ӗҫ тӑвать.

Якут чӗлхине тата унран куҫарнипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑхсене пӑхмасӑрах ҫак процесс пӗлтерӗшне йышӑнмалла. Якут чӗлхи хӑйӗн сӑмахне малалла тӑснӑ май якутла та, унран та куҫарусен пахалӑхне тата тӗрӗслӗхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтересси пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса пырать. Культура хушшинчи ӑнӑҫлӑ диалогпа ҫыхӑнусене, уйрӑмах тӗп обществӑсен хушшинче, культура час-часах маргинализациленекен тӗп хутшӑнусене аталантарма пахалӑхлӑ куҫарусем пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче якутла калаҫаҫҫӗ?

Якутла российӑра, Китайра тата Монголире калаҫаҫҫӗ.

Якут чӗлхин историйӗ мӗнле?

Якут чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, вӑл каспи чӗлхин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ чӗлхисен ушкӑнӗпе ҫыхӑнса тӑрать. Ун ҫинче Саха Республикинче 500 000 яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Лена шывӗпе унӑн юпписен бассейнӗнче калаҫаҫҫӗ. Якут чӗлхи литература историйӗ пуян, вӑл 14 ӗмӗр варринчи пӗрремӗш ҫыру литературине тухать. Якут литератури Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнчен Тата Вӑтаҫӗр Азирен суфи поэчӗсен, ҫавӑн пекех император Российинчи вырӑс писателӗсемпе авторӗсен пултарулӑхне вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Якут чӗлхинчи чи малтанхи ҫырусенче тӗн тексчӗсем пулнӑ, Коранпа Зулайх ҫинчен калакан легендӑри сыпӑксен куҫарӑвӗсене те кӗртнӗ.
Якутла ҫырнӑ малтанхи хайлавсем 19 ӗмӗр вӗҫӗнче пичетленсе тухнӑ: якут халӑхӗн кулленхи пурнӑҫӗ ҫинчен калакан сӑвӑсем, калавсемпе романсем. Якут писателӗсем те хӑйсен произведенийӗсенче колониализмпа кӗрешни, ҫӗпӗрти йӑлана кӗнӗ культура пӗлтерӗшне тата регионти пусмӑрти халӑхсен йывӑр лару-тӑрӑвне тӗпчеме пуҫланӑ. 1920-1930 ҫулсенче Якут чӗлхи Юрий Чегерев, Анатолий Каюов, Геннадий Титов тата Иван Тазетдинов пек писательсем ертсе пыракан литература ренессансне тӳссе ирттернӗ. Ҫак тапхӑрта якутла кӑларнӑ кӗнекесен шучӗ ҫивӗччӗн ӳсрӗ, ҫавӑн пекех правительствӑпа административлӑ документсенче ҫак чӗлхепе усӑ курни те ӳсрӗ.
Паян якут чӗлхи хӑй йӑтса ҫӳрекенсем хушшинче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать, унта темиҫе ҫӗнӗ хаҫат-журнал пичетленсе тухать. Ҫавӑн пекех Раҫҫей тулашӗнче якут чӗлхине вӗренессипе кӑсӑкланать, мӗншӗн тесен темиҫе университет ку чӗлхепе курссем сӗнеҫҫӗ.

Якут чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк тата филолог; 2. Степан Георгиевич Островский – якут поэчӗ, драматург, прозаик тата тӑлмачӑ; 3. Олег Михайлович Беляев – якут литературоведӗпе публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – якут фольклорисчӗ; 5. Кулине Чӑрӑш Павлова-лексикограф тата диалектологи тӗпчевҫи.

Якут чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Якут чӗлхи тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет, вӑл ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ группӑн пӗр пайӗ пулса тӑрать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе вӑл ҫӗнӗ пӗлтерӗшсемпе формӑсем тума пултаракан суффикссемпе усӑ курнине пӗлтерет. Якут чӗлхи пысӑк флексипе уйрӑлса тӑрать, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен формине предложенире мӗнле усӑ курнине кура улӑштарнине пӗлтерет. Пурлӑх, местоименисем, паллӑ тата глаголсем вӗсен формине контекстран килет тесе палӑртма ыйтаҫҫӗ.

Якут чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Якут чӗлхи учебникӗн экземплярне е инструктор валли ертсе пымалли руководствӑна илӗр. Ҫак материалсенче илсе килнӗ уроксене туса хатӗрлени-чӗлхене лайӑхлатмалли чи лайӑх меслет.
2. Калаҫусемпе аудиторире практикӑра усӑ курӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет - ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилемелле, ҫавӑнпа та хӑвӑрпа калаҫакан ҫынна тупма тӑрӑшӑр.
3. Якутла ҫырнӑ материала вуласа тухӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе структурипе грамматикине ӑнланма пулӑшӗ.
4. Якутсен культурипе тата историйӗпе паллашӑр. Эсир ҫынсем ҫинчен тата вӗсен пурнӑҫӗ ҫинчен ытларах пӗлсен, ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ.
5. Пӑхӑр та итлӗр якутски МИХӖСЕМ. Ҫак чӗлхепе усӑ курма пултаракан радиопрограммӑсемпе телешоусемсӗр пуҫне онлайн-ресурссем те нумай.
6. Якутие Кайса Килӗр. Регионта вӑхӑт ирттернӗ хыҫҫӑн эсир чӗлхене кӗрсе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май илетӗр.

Мари чӗлхинчен куҫару: культура ӑнланӑвӗ валли чӗлхесем Куҫарни

Mari Translation - тӗнчери куҫарусен служби, вӑл культура уйрӑмлӑхӗсене пӗтерет, темиҫе чӗлхепе тӗрӗс те пысӑк пахалӑхлӑ куҫарусем парать. 2012 ҫулта никӗсленнӗ Mari Translation хӑйне чӗлхе пулӑшӑвӗсен енӗпе лидер пек кӑтартма тата медицина, юридически, техника тата маркетинг проекчӗсемпе ҫыхӑннӑ анлӑ спектакль сӗнет.

Компани чӗлхе барьерӗсене пӑрахма тӑрӑшни ӑна тӗнчери чи шанчӑклӑ куҫару службисенчен пӗри туса хунӑ. Экспертсен команди испани, француз, нимӗҫ, итали, вырӑс, китай тата япони чӗлхисемпе специализациленекен чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсенчен тӑрать. Сӑмах куҫарӑвӗсене пурне те куҫару нюансӗсемпе килӗшӳллӗн тӗрӗслеҫҫӗ, вырӑнти йӑласене, регионсене тата диалектсене шута илсе адаптацилеҫҫӗ.

Mari Translation та локализаци енӗпе пулӑшу сӗнет. Ҫак куҫару типӗ текста культура кӗтӗвӗсемпе тата тӗллевлӗ аудиторие ытларах кӑмӑлланипе адаптацилет. Локализаторсемпе тӑлмачсен анлӑ сетьне вырнаҫтарса, Mari Translation локализаци енӗпе, отрасльсенчен пуҫласа тӗп-тӗрӗс культура адаптацийӗ таран комплекслӑ йышӑнусем пама пултарать.

Унсӑр пуҫне компани ытти пулӑшу ӗҫӗсен анлӑ спектрне (ӗҫлӗ тӗлпулусем валли чӗлхе куҫаракансем, аудио/видеопровод, транскрипци тата субтитрсем) парать. Професси компанийӗн команди заказчик бюджетне шута илсе хӑвӑрт та тӗрӗс куҫарӑва тивӗҫтермешкӗн 24-7 професси компанийӗн командипе усӑ курма пулать.

Mari Translation пахалӑхлӑ куҫарусене май килнӗ таран тухӑҫлӑ парасси ҫине тимлӗх уйӑрать. Компани хӑйӗн пахалӑхне ҫирӗп тӗрӗслесе тӑрас тата результатсем вӑхӑтра илме тӑрӑшнипе мухтанать. Компани те клиентсемпе ҫирӗп ҫыхӑну тытма, уйрӑм сервис сӗнме тӑрӑшать.

Мари чӗлхинчен куҫарни - чӗлхепе культура барьерӗсене ҫӗнтерес текенсемшӗн питӗ лайӑх вариант. Экспертсен командине, тухӑҫлӑ стандартизаци процесӗсене тата пулӑшу ӗҫӗсен анлӑ спектурине пула компани ансат та тухӑҫлӑ хутшӑну тӑвасса шанать.

Хӑш ҫӗршывсенче мари чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Мари чӗлхипе ытларах Раҫҫейре калаҫаҫҫӗ, анчах унӑн хӑш-пӗрисем Эстонире Те, Украинӑра та пур. Ку Вӑл Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗн Мария Эл Республикинче официаллӑ чӗлхе.

Марийка чӗлхин историйӗ мӗнле?

Мари чӗлхи урал чӗлхипе ҫыхӑннӑ тата мария Элри 450 000 ҫынна яхӑн тӑван чӗлхе шутланать, республикӑра Раҫҫей Федерацийӗн йышӗнче. Ун ҫинче авалхи финн-угор халӑхӗн тӑхӑмӗсем шутланакан мариецсем калаҫҫӗ, Вӗсем Ҫак района Вӑтаҫӗрпе Ҫурҫӗр Европӑран пирӗн эрӑчченхи 3000 ҫула яхӑн куҫма пуҫланӑ. Марийка чӗлхине асӑнни 1243 ҫулта, аслӑ князь владимир Георгий Всеволодович Юрьев поселенийӗ (халӗ ярославль пекех паллӑ) йӗркеленӗ чухне, пичетленсе тухнӑ. Чӗлхере икӗ тӗрлӗ диалект пур - ту-сӑртпа луговой марийски, вӗсем произведени, грамматика тата словарь запасӗ енчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Хӑйӗн историйӗ тӑршшӗпех татарски, вырӑс тата нимӗҫ чӗлхисем евӗрлӗ ытти чӗлхесенчен сӑмах илнӗ. 19 ӗмӗрте чӗлхене кириллица тесе ҫырма пуҫланӑ, совет тапхӑрӗнче вӑл литература чӗлхи пек активлӑн пропагандӑланӑ, вӗренӳпе официаллӑ документсемпе усӑ курнӑ. Юлашки ҫулсенче чӗлхене чӗртес тӗлӗшпе, уйрӑмах цифра технологийӗсемпе усӑ курассишӗн тӑрӑшнӑ.

Мари чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Марио Ҫунашка - икчӗлхеллӗ мариец тата оахакри Сан-Лукас-Кьявинири лингвист, Мексикӑри лингвист. Вӑл мари чӗлхине тӗпчес, документсем тӑвас тата ҫӗнӗрен чӗртсе тӑратас енӗпе ӗҫленӗшӗн тунмарӗ.
2. Освальдо Гоноро Сантьяго - педагог тата Герреро, Мексикӑри мари чӗлхин тӑлмачӗ. Вӑл атояк-де-Альваресри мари чӗлхин шкулӗн никӗсӗ пулса тӑрать.
3. Дон Бенито Гарсия Самано-мари чӗлхине вӗрентекен преподаватель тата Герреро, мексика культура хушшинчи вӗрентӳ Центрӗн директорӗ. Унӑн ӗҫӗ пуҫламӑш шкул вӗренекенӗсем валли уйӑрнӑ мари чӗлхипе пӗрремӗш вӗренӳ программине туса хатӗрлес ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнчӗ.
4. Мари чӗлхине тӗпчес тата документлас енӗпе пысӑк ӗҫ тунӑ Сесар А.Варон - антрополог. 2009 ҫулта Вӑл "Gramtica mari: principios uso del idioma" мари чӗлхин грамматикипе пӗрремӗш кӗнекене индеецсен чӗлхин Наци институчӗпе пӗрле пичетлесе кӑларнӑ.
5. Хувентина Валенсуэла-Герреро хулинчи педагог, Мексика. Вӑл "уримарейе" ("тӗнче вырӑнӗ") икӗ чӗлхеллӗ вӗренӳ центрӗн директорӗ тата соедредителӗ пулса тӑрать, ҫав центр ачасемшӗн геррона, Мексикӑна юсамалли центр пулса тӑрать.

Мари чӗлхин структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Мари чӗлхи - урал чӗлхи, унта Мари халӑхӗ, Раҫҫейри Мари халӑхӗ тата ҫывӑхри хӑш-пӗр регион калаҫать. Унта виҫӗ тӗп диалект пур: улӑх, сӑрт-ту. Унӑн синтаксисӗ, тӗпрен илсен, агглютинативлӑ, хӑшпӗр флективлӑ элементлӑ. Сӑмахсем тымарсемпе суффикссен пӗрлешӗвӗ пулса тӑраҫҫӗ, ҫакӑ вӗсене пуян та кӑткӑс морфологи парать. Мари чӗлхинче те нумай пӗлтерӗшлӗ сӑмахсем уйӑрма тата вӗренӳ валли икӗ хут ытларах усӑ кураҫҫӗ. Ҫавӑн пекех "глагол-паллах" сӑмахсен йӗрки пур, вӑл подлежащи, объект тата глагол сӗнӳ вӗҫӗнче тухса тӑнине пӗлтерет.

Марийка чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Сӑмахран, Э. Крофт Кеннетӑн "хальхи мари чӗлхин Курсӗ" вӗренӳ пособийӗ туянӑр.
2. Эсир калаҫура усӑ курма пултаракан мари чӗлхине тӑхӑнса ҫӳрекен ҫынна тупӑр.
3. Мари чӗлхипе вӗрентекен занятисене е сирӗн регионта сӗнекен курссене кӗрсе тухӑр.
4. Онлайн-ресурссемпе, веб-сайтсем, аудио - видеозаписьсем, ҫавӑн пекех интерактивлӑ чӗлхе приложенийӗсемпе усӑ курӑр.
5. Чӑваш чӗлхине тата ытларах пуянлатас тесе мари халӑхӗн культура йӑли-йӗркипе, йӑли-йӗркипе паллашӑр.
6. Мари музыкине итлӗр те, чӗлхе янӑранине хӑнӑхас тесе, мари фильмӗсене пӑхӑр.