Якутла Корей Куҫар

Якутски - Тӗрӗк чӗлхи, Унта Российӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫӗнче ҫур миллион ытла ҫын калаҫать. Чӗлхе нумай пулмасть официаллӑ йышӑну илнӗ пирки якутскинчен куҫару пулӑшӑвӗпе ҫыхӑннӑ чылай ыйту пур. Ҫак статьяра эпир якутла куҫарнин пӗлтерӗшне тата унран та пӑхса тухӑпӑр, ҫавӑн пекех ҫак процеспа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӑпӑр.

Якут чӗлхипе Российӑра ҫеҫ мар, Монголи, Китай тата Казахстан пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ. Ҫакӑ тӗнчери лару-тӑру якутла, ҫавӑн пекех ҫӗршывра та куҫарас ӗҫре кирлӗ пулнине пӗлтерет. Якутла куҫарас тӗп тӗллевӗ-тӗп халӑхсен тата ытти интересленнӗ енсен пӗр-пӗринпе хутшӑнассине ҫӑмӑллатас тесе чӗлхе пробелисене туллин пурнӑҫласси. Куҫарусем те ҫавӑн пекех массӑллӑ информаци тата культура хатӗрӗсемпе ҫыхӑннӑ юридически документсем, дипломати килӗшӗвӗсем, вӗренӳ материалӗсем, материалсем тата ытти документсем валли кирлӗ.

Ӗҫ якут чӗлхипе унран та куҫарас тесен хӑш-пӗр паха проблемӑсене асра тытмалла. Пӗрремӗшӗнчен, произведени проблеми пур. Якут чӗлхинче калаҫакан регионти диалекта пӑхӑнса сӑмахсен каларӑшӗнче уйрӑмлӑх пур. Ҫапла вара куҫаруҫӑсен ҫак регионти вариацисемпе паллашмалла, тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Тата тепӗр проблема пулса тӑрать: чылай сӑмахсем хӑйсем усӑ куракан контект тӑрӑх темиҫе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ тӑлмачсене сӑмахӑн е пуплевӗн пӗлтерӗшне тӗрӗс палӑртма йывӑрлатать, ҫакӑ вара пушшех те кирлӗ ӗҫ тӑвать.

Якут чӗлхине тата унран куҫарнипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑхсене пӑхмасӑрах ҫак процесс пӗлтерӗшне йышӑнмалла. Якут чӗлхи хӑйӗн сӑмахне малалла тӑснӑ май якутла та, унран та куҫарусен пахалӑхне тата тӗрӗслӗхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтересси пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса пырать. Культура хушшинчи ӑнӑҫлӑ диалогпа ҫыхӑнусене, уйрӑмах тӗп обществӑсен хушшинче, культура час-часах маргинализациленекен тӗп хутшӑнусене аталантарма пахалӑхлӑ куҫарусем пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче якутла калаҫаҫҫӗ?

Якутла российӑра, Китайра тата Монголире калаҫаҫҫӗ.

Якут чӗлхин историйӗ мӗнле?

Якут чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, вӑл каспи чӗлхин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ чӗлхисен ушкӑнӗпе ҫыхӑнса тӑрать. Ун ҫинче Саха Республикинче 500 000 яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Лена шывӗпе унӑн юпписен бассейнӗнче калаҫаҫҫӗ. Якут чӗлхи литература историйӗ пуян, вӑл 14 ӗмӗр варринчи пӗрремӗш ҫыру литературине тухать. Якут литератури Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнчен Тата Вӑтаҫӗр Азирен суфи поэчӗсен, ҫавӑн пекех император Российинчи вырӑс писателӗсемпе авторӗсен пултарулӑхне вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Якут чӗлхинчи чи малтанхи ҫырусенче тӗн тексчӗсем пулнӑ, Коранпа Зулайх ҫинчен калакан легендӑри сыпӑксен куҫарӑвӗсене те кӗртнӗ.
Якутла ҫырнӑ малтанхи хайлавсем 19 ӗмӗр вӗҫӗнче пичетленсе тухнӑ: якут халӑхӗн кулленхи пурнӑҫӗ ҫинчен калакан сӑвӑсем, калавсемпе романсем. Якут писателӗсем те хӑйсен произведенийӗсенче колониализмпа кӗрешни, ҫӗпӗрти йӑлана кӗнӗ культура пӗлтерӗшне тата регионти пусмӑрти халӑхсен йывӑр лару-тӑрӑвне тӗпчеме пуҫланӑ. 1920-1930 ҫулсенче Якут чӗлхи Юрий Чегерев, Анатолий Каюов, Геннадий Титов тата Иван Тазетдинов пек писательсем ертсе пыракан литература ренессансне тӳссе ирттернӗ. Ҫак тапхӑрта якутла кӑларнӑ кӗнекесен шучӗ ҫивӗччӗн ӳсрӗ, ҫавӑн пекех правительствӑпа административлӑ документсенче ҫак чӗлхепе усӑ курни те ӳсрӗ.
Паян якут чӗлхи хӑй йӑтса ҫӳрекенсем хушшинче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать, унта темиҫе ҫӗнӗ хаҫат-журнал пичетленсе тухать. Ҫавӑн пекех Раҫҫей тулашӗнче якут чӗлхине вӗренессипе кӑсӑкланать, мӗншӗн тесен темиҫе университет ку чӗлхепе курссем сӗнеҫҫӗ.

Якут чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк тата филолог; 2. Степан Георгиевич Островский – якут поэчӗ, драматург, прозаик тата тӑлмачӑ; 3. Олег Михайлович Беляев – якут литературоведӗпе публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – якут фольклорисчӗ; 5. Кулине Чӑрӑш Павлова-лексикограф тата диалектологи тӗпчевҫи.

Якут чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Якут чӗлхи тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет, вӑл ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ группӑн пӗр пайӗ пулса тӑрать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе вӑл ҫӗнӗ пӗлтерӗшсемпе формӑсем тума пултаракан суффикссемпе усӑ курнине пӗлтерет. Якут чӗлхи пысӑк флексипе уйрӑлса тӑрать, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен формине предложенире мӗнле усӑ курнине кура улӑштарнине пӗлтерет. Пурлӑх, местоименисем, паллӑ тата глаголсем вӗсен формине контекстран килет тесе палӑртма ыйтаҫҫӗ.

Якут чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Якут чӗлхи учебникӗн экземплярне е инструктор валли ертсе пымалли руководствӑна илӗр. Ҫак материалсенче илсе килнӗ уроксене туса хатӗрлени-чӗлхене лайӑхлатмалли чи лайӑх меслет.
2. Калаҫусемпе аудиторире практикӑра усӑ курӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет - ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилемелле, ҫавӑнпа та хӑвӑрпа калаҫакан ҫынна тупма тӑрӑшӑр.
3. Якутла ҫырнӑ материала вуласа тухӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе структурипе грамматикине ӑнланма пулӑшӗ.
4. Якутсен культурипе тата историйӗпе паллашӑр. Эсир ҫынсем ҫинчен тата вӗсен пурнӑҫӗ ҫинчен ытларах пӗлсен, ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ.
5. Пӑхӑр та итлӗр якутски МИХӖСЕМ. Ҫак чӗлхепе усӑ курма пултаракан радиопрограммӑсемпе телешоусемсӗр пуҫне онлайн-ресурссем те нумай.
6. Якутие Кайса Килӗр. Регионта вӑхӑт ирттернӗ хыҫҫӑн эсир чӗлхене кӗрсе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май илетӗр.

Компанисем Азире тата Ун тулашӗнче хӑйсен пурлӑхне анлӑлатма тӑрӑшаҫҫӗ, ҫавӑнпа корейски ҫине куҫарни пысӑкрах та пысӑкрах, уйрӑммӑнах ӗҫлӗ тӗнчере пулса тӑрать. 51 миллион ытла ҫынпа тата хӑвӑрт ӳссе пыракан тӗп экономикӑпа тӗнчери бизнесшӑн ытларах та ытларах илӗртӳллӗ рынок пулса тӑрать. Анчах та чӗлхе барьерӗ ҫак вӑй-хӑватран усӑллӑрах пулассине шанакан компанисен ыйтӑвӗ пулма пултарать. Ҫакна ҫӗнтерес тесе фирмӑсенчен нумайӑшӗ корей чӗлхине куҫарас енӗпе професси пулӑшӑвӗсемпе усӑ кураҫҫӗ, хӑйсен продукчӗсене, пулӑшу ӗҫӗсене, маркетинг материалӗсене тухӑҫлӑ пӗлтерсе тӑрассине тата тӗллевлӗ рынока ҫитиччен нумайӑшне тивӗҫтерессипе тивӗҫтереҫҫӗ.

Корей чӗлхипе те, культурӑпа та паллашнӑ чӗлхе йӑтса ҫӳрекен тӑлмачсем професси службисенче ӗҫлеҫҫӗ. Ку вӗсем нюанссене, кӑткӑслӑхсене, калаҫусене тарӑн ӑнланнине пӗлтерет. Ҫавӑн пек пӗлӳ шайӗ корейла куҫарнӑ кирек мӗнле текст та культура кӗтӗвӗсемпе нормисене тӗп-тӗрӗс тивӗҫтерессе шантарать.

Тӑлмача суйланӑ чухне пахалӑхлӑ куҫарусене корейла куҫарма кама та пулин пысӑк опытпа шырамалла. Корей чӗлхи ҫине аутсорсинг ҫине куҫарас текен компанисене опытлӑ, профессиллӗ куҫаруҫӑсен командипе пулӑшу паракана суйламалла, вӗсем тӗрӗс, йӑнӑшсӑр куҫарусене хӑвӑрт та тухӑҫлӑн пурнӑҫлама пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне, пулӑшу ӗҫӗсен стандартне ISO стандартпа сертификациленине тата клиентсен пахалӑхне тата вӗсене тивӗҫтермелли отрасль стандарчӗсене тивӗҫтернине ӗненмелле.

Компанисем ҫӗнӗ рыноксене тухса хӑйсен тӗп присутствине анлӑлатма тӑрӑшнипе корейла куҫару пулӑшӑвӗсем ытларах та ытларах палӑрса пыраҫҫӗ. Веб-сайт, продукт е маркетинг материалӗсене ертсе пыраканӗ, пулӑшу ӗҫӗсен тӗрӗс поставщикӗ, эсир хӑвӑрӑн тӗллев аудиторине пӗлтерес текен пӗлтерӗве корей чӗлхипе тӑратнӑ пекех ҫирӗплетме пултарать. Корейла куҫару професси пулӑшӑвӗсем тӗнчери рынокра хӑйсен вӑй-хӑватне туллин уҫса пама пулӑшакан клиентсене тӗрӗс, оперативлӑх тата пулӑшу парассине тивӗҫтереҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче корей чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Корей чӗлхипе ытларах Кӑнтӑр тата Ҫурҫӗр Корейӑра, ҫавӑн пекех Китайпа Японин хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех тӗнчери темиҫе ҫӗршыври пысӑках мар общинӑсем, Пӗрлешӳллӗ Штатсем, Канадӑсем, Австрали, Франци, Бразили Тата Россия ҫинчен калаҫаҫҫӗ.

Корей чӗлхин историйӗ мӗнле?

Корей чӗлхи урал-алтай чӗлхин пӗр пайӗ пулса тӑрать. Вӑл пирӗн эрӑри 7-мӗш ӗмӗрте кивӗ корей чӗлхинчен пуҫласа ҫӗршер ҫул шутласа кӑларакан тӗлӗнмелле те уҫӑмлӑ лингвистика историйӗ пур. 10 ӗмӗрте, Хупӑ тапхӑрӗнче, вӑтам еврей чӗлхипе калаҫнӑ. 15 ӗмӗрте, Чосон тапхӑрӗнче, хальхи корей чӗлхи пуҫланса кайнӑ, вӑл паянхи кунчченех Кӑнтӑр Корейӗн официаллӑ чӗлхи пулса юлать. Китай культури корей чӗлхи ҫине витӗм кӳни те паллӑ, мӗншӗн тесен унӑн лексика единицисене нумайӑшне ханджаран (китай иероглифӗсенчен) илнӗ, нумайӑшне хангыль ҫине (корей алфавитне) ҫырнӑ. Каярахпа акӑлчан, япони тата ытти чӗлхесенчен урӑх витӗмсем килнӗ.

Корей чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Седжон Великий (великий) - хангыль изобретателӗ тата корей литературине тӑваканӗ.
2. Шин Саймдан (династи) - конфуциансен паллӑ ученӑйӗ, амӑшӗ тата чосон династийӗнчи чи паллӑ конфуциан философӗсенчен Пӗри.
3. И (яп).А) - конфуциансен чаплӑ философӗ, ученӑй тата чосон династийӗн вӑхӑтӗнчи поэт.
4. Седжо королӗ (в) - династин ҫиччӗмӗш королӗ чосон, "хумин Чжонгеум" чӗлхе ҫинчен трактат ҫырнӑскер, хангыльне пӗтӗм корейипех сарма пулӑшнӑ.
5. Син Чэхо (с) - паллӑ историк тата лингвист, фонетика алфавитне тата классикла корей чӗлхин словарьне туса хатӗрленӗ. Ҫавӑн пекех вӑл корей грамматикин системине туса хатӗрленӗ, ҫав системӑна хальхи корей чӗлхи валли стандарт вырнаҫтарнӑ.

Корей чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Корей чӗлхи агглютинативлӑ пулса тӑрать, ку вӑл тӗп сӑмах пӗлтерӗшне улӑштарма аффикссемпе пайсем ҫине чылай таяннине пӗлтерет. Предложениӗн тӗп тытӑмӗ - субъект-объект-глагол, модификаторсем, вӗсем час-часах чӑн е глаголсене вӗҫлеме хутшӑнаҫҫӗ. Корей чӗлхи те хисеплӗ чӗлхепе усӑ курать, сӑпайлӑх правилисене тата ыттисене мӗнле тыткаламаллине шута илсе, социаллӑ иерархие кӑтартма тӑрӑшать.

Корей чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Чӗлхен кӑткӑс анспекчӗсене тарӑнлатиччен малтан алфавит, произведени тата тӗп грамматика правилисене тӗпчени кирлӗ.
2. Словарь запасне тата пӗрлехи пуплевсене алла илӗр. Никӗссене лайӑх ӑнланса ҫитсенех кулленхи пурнӑҫра усӑ куракан сӑмахсемпе сӑмахсене тӗпчеме тытӑнӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе пӗрле сӗнӳсем мӗнле тӑвасси тата калаҫусем тӑвасси ҫинчен кӑтартса парӗ.
3. Итлӗр те практикӑра пулӑр. Чӑнахах та калаҫусене ҫирӗплетес тата аудиторин хӑнӑхӑвӗсене лайӑхлатас тесе чӗлхене мӗн май килнӗ таран ытларах итлеме тытӑнӑр. Корей телешоуӗсемпе фильмӗсене пӑхӑр, чӗлхене вӗренмелли приложенисемпе усӑ курӑр, корей чӗлхипе кӗнекесем е журналсем вулӑр. Эсир мӗн чухлӗ ытларах итлетӗр, ҫав чӗлхепе ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах паллашӑр.
4. Ресурссемпе усӑ курӑр. Чӗлхене пӗчченшерӗн вӗренмелле мар. Онлайн кӗнекисем, видеоуркӑсем тата аудиозапиҫсем пекех йышлӑ ресурссемпе усӑ курӑр. Ҫавӑн пекех эсир ытти студентсенчен вӗренме пулӑшакан чӗлхе улшӑнӑвӗсене тата онлайн-дискуссиллӗ форумсене тупма пултаратӑр.
5. Калаҫӑр. Чӗлхепе ҫителӗклӗ хӑтлӑ пулнине тата хӑш-пӗр никӗссене хӑнӑхса ҫитсенех чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма хӑтланса пӑхӑр. Ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма тата унпа калаҫнӑ чухне шанчӑк илме пулӑшӗ.