Якутла Пӑру Куҫар

Якутски - Тӗрӗк чӗлхи, Унта Российӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫӗнче ҫур миллион ытла ҫын калаҫать. Чӗлхе нумай пулмасть официаллӑ йышӑну илнӗ пирки якутскинчен куҫару пулӑшӑвӗпе ҫыхӑннӑ чылай ыйту пур. Ҫак статьяра эпир якутла куҫарнин пӗлтерӗшне тата унран та пӑхса тухӑпӑр, ҫавӑн пекех ҫак процеспа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӑпӑр.

Якут чӗлхипе Российӑра ҫеҫ мар, Монголи, Китай тата Казахстан пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ. Ҫакӑ тӗнчери лару-тӑру якутла, ҫавӑн пекех ҫӗршывра та куҫарас ӗҫре кирлӗ пулнине пӗлтерет. Якутла куҫарас тӗп тӗллевӗ-тӗп халӑхсен тата ытти интересленнӗ енсен пӗр-пӗринпе хутшӑнассине ҫӑмӑллатас тесе чӗлхе пробелисене туллин пурнӑҫласси. Куҫарусем те ҫавӑн пекех массӑллӑ информаци тата культура хатӗрӗсемпе ҫыхӑннӑ юридически документсем, дипломати килӗшӗвӗсем, вӗренӳ материалӗсем, материалсем тата ытти документсем валли кирлӗ.

Ӗҫ якут чӗлхипе унран та куҫарас тесен хӑш-пӗр паха проблемӑсене асра тытмалла. Пӗрремӗшӗнчен, произведени проблеми пур. Якут чӗлхинче калаҫакан регионти диалекта пӑхӑнса сӑмахсен каларӑшӗнче уйрӑмлӑх пур. Ҫапла вара куҫаруҫӑсен ҫак регионти вариацисемпе паллашмалла, тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Тата тепӗр проблема пулса тӑрать: чылай сӑмахсем хӑйсем усӑ куракан контект тӑрӑх темиҫе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ тӑлмачсене сӑмахӑн е пуплевӗн пӗлтерӗшне тӗрӗс палӑртма йывӑрлатать, ҫакӑ вара пушшех те кирлӗ ӗҫ тӑвать.

Якут чӗлхине тата унран куҫарнипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑхсене пӑхмасӑрах ҫак процесс пӗлтерӗшне йышӑнмалла. Якут чӗлхи хӑйӗн сӑмахне малалла тӑснӑ май якутла та, унран та куҫарусен пахалӑхне тата тӗрӗслӗхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтересси пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса пырать. Культура хушшинчи ӑнӑҫлӑ диалогпа ҫыхӑнусене, уйрӑмах тӗп обществӑсен хушшинче, культура час-часах маргинализациленекен тӗп хутшӑнусене аталантарма пахалӑхлӑ куҫарусем пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче якутла калаҫаҫҫӗ?

Якутла российӑра, Китайра тата Монголире калаҫаҫҫӗ.

Якут чӗлхин историйӗ мӗнле?

Якут чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, вӑл каспи чӗлхин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ чӗлхисен ушкӑнӗпе ҫыхӑнса тӑрать. Ун ҫинче Саха Республикинче 500 000 яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Лена шывӗпе унӑн юпписен бассейнӗнче калаҫаҫҫӗ. Якут чӗлхи литература историйӗ пуян, вӑл 14 ӗмӗр варринчи пӗрремӗш ҫыру литературине тухать. Якут литератури Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнчен Тата Вӑтаҫӗр Азирен суфи поэчӗсен, ҫавӑн пекех император Российинчи вырӑс писателӗсемпе авторӗсен пултарулӑхне вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Якут чӗлхинчи чи малтанхи ҫырусенче тӗн тексчӗсем пулнӑ, Коранпа Зулайх ҫинчен калакан легендӑри сыпӑксен куҫарӑвӗсене те кӗртнӗ.
Якутла ҫырнӑ малтанхи хайлавсем 19 ӗмӗр вӗҫӗнче пичетленсе тухнӑ: якут халӑхӗн кулленхи пурнӑҫӗ ҫинчен калакан сӑвӑсем, калавсемпе романсем. Якут писателӗсем те хӑйсен произведенийӗсенче колониализмпа кӗрешни, ҫӗпӗрти йӑлана кӗнӗ культура пӗлтерӗшне тата регионти пусмӑрти халӑхсен йывӑр лару-тӑрӑвне тӗпчеме пуҫланӑ. 1920-1930 ҫулсенче Якут чӗлхи Юрий Чегерев, Анатолий Каюов, Геннадий Титов тата Иван Тазетдинов пек писательсем ертсе пыракан литература ренессансне тӳссе ирттернӗ. Ҫак тапхӑрта якутла кӑларнӑ кӗнекесен шучӗ ҫивӗччӗн ӳсрӗ, ҫавӑн пекех правительствӑпа административлӑ документсенче ҫак чӗлхепе усӑ курни те ӳсрӗ.
Паян якут чӗлхи хӑй йӑтса ҫӳрекенсем хушшинче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать, унта темиҫе ҫӗнӗ хаҫат-журнал пичетленсе тухать. Ҫавӑн пекех Раҫҫей тулашӗнче якут чӗлхине вӗренессипе кӑсӑкланать, мӗншӗн тесен темиҫе университет ку чӗлхепе курссем сӗнеҫҫӗ.

Якут чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк тата филолог; 2. Степан Георгиевич Островский – якут поэчӗ, драматург, прозаик тата тӑлмачӑ; 3. Олег Михайлович Беляев – якут литературоведӗпе публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – якут фольклорисчӗ; 5. Кулине Чӑрӑш Павлова-лексикограф тата диалектологи тӗпчевҫи.

Якут чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Якут чӗлхи тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет, вӑл ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ группӑн пӗр пайӗ пулса тӑрать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе вӑл ҫӗнӗ пӗлтерӗшсемпе формӑсем тума пултаракан суффикссемпе усӑ курнине пӗлтерет. Якут чӗлхи пысӑк флексипе уйрӑлса тӑрать, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен формине предложенире мӗнле усӑ курнине кура улӑштарнине пӗлтерет. Пурлӑх, местоименисем, паллӑ тата глаголсем вӗсен формине контекстран килет тесе палӑртма ыйтаҫҫӗ.

Якут чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Якут чӗлхи учебникӗн экземплярне е инструктор валли ертсе пымалли руководствӑна илӗр. Ҫак материалсенче илсе килнӗ уроксене туса хатӗрлени-чӗлхене лайӑхлатмалли чи лайӑх меслет.
2. Калаҫусемпе аудиторире практикӑра усӑ курӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет - ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилемелле, ҫавӑнпа та хӑвӑрпа калаҫакан ҫынна тупма тӑрӑшӑр.
3. Якутла ҫырнӑ материала вуласа тухӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе структурипе грамматикине ӑнланма пулӑшӗ.
4. Якутсен культурипе тата историйӗпе паллашӑр. Эсир ҫынсем ҫинчен тата вӗсен пурнӑҫӗ ҫинчен ытларах пӗлсен, ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ.
5. Пӑхӑр та итлӗр якутски МИХӖСЕМ. Ҫак чӗлхепе усӑ курма пултаракан радиопрограммӑсемпе телешоусемсӗр пуҫне онлайн-ресурссем те нумай.
6. Якутие Кайса Килӗр. Регионта вӑхӑт ирттернӗ хыҫҫӑн эсир чӗлхене кӗрсе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май илетӗр.

Телугӑна Андхр инди штачӗн официаллӑ чӗлхи Теҫҫӗ, Ун ҫинче пӗтӗм Индири миллионшар ҫын калаҫать, Ҫав шутра Карнатаки, Тамилнад тата Махарштрсен хӑш-пӗр пайӗсенче те. Ҫапах та, вӑл анлӑн усӑ курнӑ пулин те, пӑру ҫине куҫару илни нумай ҫынсемшӗн, уйрӑмах ют ҫӗршывсенче пурӑнакансемшӗн, йывӑрлӑх пулма пултарать.

Телее, хальхи вӑхӑтра пӑру ҫине пахалӑхлӑ куҫарусем илмелли шанчӑклӑ вариантсем пур. Професси пулӑшӑвӗсем пур, вӗсем ӗҫ докуменчӗсене те англирен телугӑна е пачах урӑхла куҫарма шантарса сӗнеҫҫӗ. Ку ӗҫре опытлӑ куҫаруҫӑсемпе усӑ кураҫҫӗ, куҫарнӑ документсем пурте оригиналлӑ содержание упранӑ пекех тӗрӗс те пахалӑхлӑ пуласса шантараҫҫӗ.

Телеуг ҫине тӗрӗс куҫарусем илни бизнесшӑн тӗнчери ҫитӗнӳсен пӗлтерӗшлӗ пайӗ пулса тӑрать. Вӗсен докуменчӗсене ҫӗршыври вӑй-хӑват клиенчӗсемпе ӗҫтешсене лайӑхрах ҫавӑрса илес тесен тӗрӗс куҫарнине ӗненмелле. Тӗрӗс куҫарусем вӗсене хӑйсен рынокне ӑнӑҫлӑн сарма ҫеҫ мар, хаклӑ йӑнӑшсем патне илсе ҫитерме пултаракан вӑй-хӑватпа йӑнӑшсенчен хӑтӑлма та пулӑшӗҫ.

Хӑйсен докуменчӗсене куҫарас текенсем патне ҫитсен, пӑру ҫине куҫарни те пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ юридически тӗп-тӗрӗс тума кирлӗ ытти документсене виза, гражданство, ӗҫ е ытти документсем илме заявлени паракансемшӗн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ пулма пултарать.

Пӑру ҫине пахалӑхлӑ куҫарусем мӗншӗн илнине пӑхмасӑр яланах приоритет пулмалла. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекен тӑлмач-предприятисем те, уйрӑм ҫынсем те хӑйсен докуменчӗсене кашнинчех тӗрӗс те професси тӗлӗшӗнчен куҫарасса шанма пултараҫҫӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче пӑру чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Пӑру ҫинче пуринчен ытла Индире калаҫаҫҫӗ, Унта Вӑл Андхр Штатӗнче-Мӑн Аслашшӗ, Теланган тата Янсем хушшинче официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать. Ун ҫинче Карнатак, Тамилнад, Махарштр, Чхаттисгарх тата Одиша штатӗнчи нумайрах общинӑсем калаҫаҫҫӗ, унта Индин союзлӑ территорийӗ пулса тӑракан Пудучерри штатӗнче нумайӑшӗ калаҫаҫҫӗ.

Пӑру чӗлхин историйӗ мӗнле?

Телугӑн чӗлхи 10 ӗмӗрти санскрит никӗсӗ ҫинче литература произведенийӗсенче пӗрремӗш хут ҫуралчӗ, ҫавӑнтанпа ватӑ телугӑран вӑтам телугӑна, унтан хальхи чӗлхе телеуга патне эволюциленчӗ. Пӑру ҫине чи малтан ҫырса хунисене пирӗн эрӑри 5 ӗмӗрте параҫҫӗ, Вӗсене Андхр Штатӗнчи Ашрам районӗнчи Анантапур ҫӗр хӑвӑлӗсенче тупнӑ. Ҫак тапхӑрта ку чӗлхепе юридически тата коммерци ҫырӑвӗсем валли усӑ курнӑ.
Вӑтам ӗмӗрсенчи пӑру санскрита та, практика та вӑйлӑ витӗм кӳнӗ, ҫав тапхӑрти поэтсем те ҫав чӗлхене юратни ҫинчен ҫырнӑ. Ҫавӑн пек произведенисен тӗслӗхӗсем Наннайин "Махабхарачӗсем"," басава пуранам "Палкурики Сомана тата Тикканнӑн" Рукмангада Чарарра " пулса тӑраҫҫӗ.
17-18 ӗмӗр тӑршшӗпех литература пӑру ҫинче аталаннӑ, Би редди, Сӑр, Атукури Молла, Чиннаясури, Чиннай Сури Тата Кандукури Веересалинг Пантула писательсем чӗлхепе литературине аталантарас тӗлӗшпе пысӑк тӳпе хывнӑ. 1875 ҫулта Мадрас университечӗ литературӑна телугӑпа вӗрентме пуҫланӑ, ҫакӑ ӑна инди университечӗн пӗрремӗш университечӗ тунӑ.
Паян телеуга Дравиди чӗлхипе тата Индири официаллӑ чӗлхесенчен пӗри пулса тӑрать. Вӑл Андхр Штатӗнче, Ҫавӑн пекех Карнатакӑн, Тамилнадпа Ориссӑн чикӗ хӗрринчи регионӗсенче, Ҫавӑн пекех Махарштрӑн, Чхаттисгархӑн тата Джаркхандӑн хӑш-пӗр пайӗсенче анлӑн усӑ курать.

Пӑру чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Веман: веман-телугӑри паллӑ поэт, мистик тата философ. Адвайт-Ведант вӗрентӗвне палӑртакан витӗмлӗ те витӗр куракан сӑввисемпе вӑл пуринчен те паллӑ. Вӑл пӑру культурипе литературине пысӑк тӳпе хывнӑ.
2. Наннай: Наннайя - санскрита пӗлекен, грамматик тата писатель, 11 ӗмӗрте пурӑннӑскер. Вӑл пӑру ҫинче литература ашшӗ шутланать, мӗншӗн тесен вӑл пӑру ҫинче литературӑн чи ир пулакан тӗслӗхӗсене ҫырнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
3. Тиккан Сомайяджи: Тиккан Сомайяджи 14 ӗмӗрти телеугу ҫинче поэт тата комментатор пулнӑ. Ун ҫумне "Махабхаратсем" телуга ҫине ҫырнӑ, ӑна "Тиккан Махабхаратам"тесе ҫырнӑ. Вӑл ҫавӑн пекех Бхагавад-Гите, Бхагават-пуана тата Упанишадӑсем патне комментарисем ҫырнӑ.
4. Аннамачарья: Аннамачарья-хавхалантаракан поэт тата 15 ӗмӗрте пурӑннӑ святой. Вӑл Тирапатири Венкатешвар Хуҫин мухтавӗшӗн 32000 ытла юрӑ хайланӑ, ӑна пурте "Шри санкиртансем"тесе ят панӑ. Ку юрӑсем Халӗ Те Кӑнтӑр Индири пӗтӗм храмсенче юрлаҫҫӗ.
5. К.П. Браун: Чарльз Филипп Браун британи индологӗ тата телуга чӗлхипе нумай ӗҫленӗ филолог пулнӑ. Вӑл пӗрремӗш телугӑна-акӑлчанла словарь тунӑ та санскритран телеугӑна темиҫе классикӑлла произведени куҫарнӑ. Вӑл чӗлхепе литературӑна аталантарассишӗн пысӑк тӳпе хывнине пӑру паян та астӑваҫҫӗ.

Пӑру чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Телугӑна-агглютинативлӑ чӗлхе, ку сӑмахсем база е тымар формине суффикссем хушнипе йӗркеленнине пӗлтерет. Сӑмахран, "йытта", "куккук", "йытӑсене" тенине пӗлтерекен сӑмах - "куккук"тенине пӗлтерет. Структура енчен, телеугӑра VSO (субъект-объект) сӑмахсен йӗркипе усӑ кураҫҫӗ тата ӑрусемпе падежсен уйрӑмлӑхӗпе усӑ кураҫҫӗ. Унӑн виҫӗ тӗп падеж пур: тӳрӗ, тайлӑк, локативлӑ. Унсӑр пуҫне унта глаголсен тӑватӑ сӑпачӗ тата хисеплӗ ятсен кӑткӑс системи пур.

Пӑру чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Телугу чӗлхине вӗренмелли курс витӗр тухӑр: онлайн рет Пур - тата сире пӑрӑва вӗрентме пулӑшакан куҫлӑхлӑ курссем пур. Вӗсенчен пӗрин ҫине ҫырӑнӑр, чӗлхе ҫинчен тӗпӗ-йӗрӗпе каласа парӑр, ҫакӑ сире ӑнӑҫу тума хавхалантарать.
2. Калаҫмалли пӑрӑва вӗренӗр: пӑрӑва ирӗклӗн тыткалама, калаҫу контексӗнче чӗлхе мӗнле ӗҫленине ӑнланни кирлӗ. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекен пӑрӑва итлеме тытӑнӑр та вӗсен хыҫҫӑн тепӗр хут калама тӑрӑшӑр.
3. Грамматика практикин ресурсӗсемпе усӑ курӑр: калаҫу телугин никӗсне алла илсенех, глаголсен тата предложени тытӑмӗнчи кӑткӑсрах анспектсене вӗренме тытӑнӑр. Кӗнекесене, хаҫатсене, статьясене телеугӑпа вулани-хӑйӗн грамматикӑлла хӑнӑхӑвӗсене практикацилемелли питӗ лайӑх меслет.
4. Онлайн-ресурссемпе усӑ курӑр: веб-сайтсенчен Нумайӑшӗ вӗренӳ мероприятийӗсем, чӗлхепе культура ҫинчен информаци сӗнеҫҫӗ. Ытти вӗренекенсемпе паллашма, вӗренӳри ӗҫтешсене тупса ыйтусем пама телеуга чӗлхипе форумсене кӗрсе тухӑр.
5. Культурӑна тиенӗр: кирек мӗнле чӗлхене те Вӗренмелли Чи Лайӑх меслет - культурӑна путса ларасси. Телеуго музыкине итлӗр, фильмсене пӑхӑр, мероприятисемпе фестивальсене ҫӳрӗр, урапа тӑхӑнса ҫӳрекенсемпе туссем уҫӑр, чӗлхе ирӗклӗ пултӑр.