Якутла Непальски Куҫар

Якутски - Тӗрӗк чӗлхи, Унта Российӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫӗнче ҫур миллион ытла ҫын калаҫать. Чӗлхе нумай пулмасть официаллӑ йышӑну илнӗ пирки якутскинчен куҫару пулӑшӑвӗпе ҫыхӑннӑ чылай ыйту пур. Ҫак статьяра эпир якутла куҫарнин пӗлтерӗшне тата унран та пӑхса тухӑпӑр, ҫавӑн пекех ҫак процеспа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӑпӑр.

Якут чӗлхипе Российӑра ҫеҫ мар, Монголи, Китай тата Казахстан пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ. Ҫакӑ тӗнчери лару-тӑру якутла, ҫавӑн пекех ҫӗршывра та куҫарас ӗҫре кирлӗ пулнине пӗлтерет. Якутла куҫарас тӗп тӗллевӗ-тӗп халӑхсен тата ытти интересленнӗ енсен пӗр-пӗринпе хутшӑнассине ҫӑмӑллатас тесе чӗлхе пробелисене туллин пурнӑҫласси. Куҫарусем те ҫавӑн пекех массӑллӑ информаци тата культура хатӗрӗсемпе ҫыхӑннӑ юридически документсем, дипломати килӗшӗвӗсем, вӗренӳ материалӗсем, материалсем тата ытти документсем валли кирлӗ.

Ӗҫ якут чӗлхипе унран та куҫарас тесен хӑш-пӗр паха проблемӑсене асра тытмалла. Пӗрремӗшӗнчен, произведени проблеми пур. Якут чӗлхинче калаҫакан регионти диалекта пӑхӑнса сӑмахсен каларӑшӗнче уйрӑмлӑх пур. Ҫапла вара куҫаруҫӑсен ҫак регионти вариацисемпе паллашмалла, тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Тата тепӗр проблема пулса тӑрать: чылай сӑмахсем хӑйсем усӑ куракан контект тӑрӑх темиҫе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ тӑлмачсене сӑмахӑн е пуплевӗн пӗлтерӗшне тӗрӗс палӑртма йывӑрлатать, ҫакӑ вара пушшех те кирлӗ ӗҫ тӑвать.

Якут чӗлхине тата унран куҫарнипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑхсене пӑхмасӑрах ҫак процесс пӗлтерӗшне йышӑнмалла. Якут чӗлхи хӑйӗн сӑмахне малалла тӑснӑ май якутла та, унран та куҫарусен пахалӑхне тата тӗрӗслӗхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтересси пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса пырать. Культура хушшинчи ӑнӑҫлӑ диалогпа ҫыхӑнусене, уйрӑмах тӗп обществӑсен хушшинче, культура час-часах маргинализациленекен тӗп хутшӑнусене аталантарма пахалӑхлӑ куҫарусем пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче якутла калаҫаҫҫӗ?

Якутла российӑра, Китайра тата Монголире калаҫаҫҫӗ.

Якут чӗлхин историйӗ мӗнле?

Якут чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, вӑл каспи чӗлхин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ чӗлхисен ушкӑнӗпе ҫыхӑнса тӑрать. Ун ҫинче Саха Республикинче 500 000 яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Лена шывӗпе унӑн юпписен бассейнӗнче калаҫаҫҫӗ. Якут чӗлхи литература историйӗ пуян, вӑл 14 ӗмӗр варринчи пӗрремӗш ҫыру литературине тухать. Якут литератури Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнчен Тата Вӑтаҫӗр Азирен суфи поэчӗсен, ҫавӑн пекех император Российинчи вырӑс писателӗсемпе авторӗсен пултарулӑхне вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Якут чӗлхинчи чи малтанхи ҫырусенче тӗн тексчӗсем пулнӑ, Коранпа Зулайх ҫинчен калакан легендӑри сыпӑксен куҫарӑвӗсене те кӗртнӗ.
Якутла ҫырнӑ малтанхи хайлавсем 19 ӗмӗр вӗҫӗнче пичетленсе тухнӑ: якут халӑхӗн кулленхи пурнӑҫӗ ҫинчен калакан сӑвӑсем, калавсемпе романсем. Якут писателӗсем те хӑйсен произведенийӗсенче колониализмпа кӗрешни, ҫӗпӗрти йӑлана кӗнӗ культура пӗлтерӗшне тата регионти пусмӑрти халӑхсен йывӑр лару-тӑрӑвне тӗпчеме пуҫланӑ. 1920-1930 ҫулсенче Якут чӗлхи Юрий Чегерев, Анатолий Каюов, Геннадий Титов тата Иван Тазетдинов пек писательсем ертсе пыракан литература ренессансне тӳссе ирттернӗ. Ҫак тапхӑрта якутла кӑларнӑ кӗнекесен шучӗ ҫивӗччӗн ӳсрӗ, ҫавӑн пекех правительствӑпа административлӑ документсенче ҫак чӗлхепе усӑ курни те ӳсрӗ.
Паян якут чӗлхи хӑй йӑтса ҫӳрекенсем хушшинче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать, унта темиҫе ҫӗнӗ хаҫат-журнал пичетленсе тухать. Ҫавӑн пекех Раҫҫей тулашӗнче якут чӗлхине вӗренессипе кӑсӑкланать, мӗншӗн тесен темиҫе университет ку чӗлхепе курссем сӗнеҫҫӗ.

Якут чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк тата филолог; 2. Степан Георгиевич Островский – якут поэчӗ, драматург, прозаик тата тӑлмачӑ; 3. Олег Михайлович Беляев – якут литературоведӗпе публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – якут фольклорисчӗ; 5. Кулине Чӑрӑш Павлова-лексикограф тата диалектологи тӗпчевҫи.

Якут чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Якут чӗлхи тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет, вӑл ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ группӑн пӗр пайӗ пулса тӑрать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе вӑл ҫӗнӗ пӗлтерӗшсемпе формӑсем тума пултаракан суффикссемпе усӑ курнине пӗлтерет. Якут чӗлхи пысӑк флексипе уйрӑлса тӑрать, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен формине предложенире мӗнле усӑ курнине кура улӑштарнине пӗлтерет. Пурлӑх, местоименисем, паллӑ тата глаголсем вӗсен формине контекстран килет тесе палӑртма ыйтаҫҫӗ.

Якут чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Якут чӗлхи учебникӗн экземплярне е инструктор валли ертсе пымалли руководствӑна илӗр. Ҫак материалсенче илсе килнӗ уроксене туса хатӗрлени-чӗлхене лайӑхлатмалли чи лайӑх меслет.
2. Калаҫусемпе аудиторире практикӑра усӑ курӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет - ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилемелле, ҫавӑнпа та хӑвӑрпа калаҫакан ҫынна тупма тӑрӑшӑр.
3. Якутла ҫырнӑ материала вуласа тухӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе структурипе грамматикине ӑнланма пулӑшӗ.
4. Якутсен культурипе тата историйӗпе паллашӑр. Эсир ҫынсем ҫинчен тата вӗсен пурнӑҫӗ ҫинчен ытларах пӗлсен, ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ.
5. Пӑхӑр та итлӗр якутски МИХӖСЕМ. Ҫак чӗлхепе усӑ курма пултаракан радиопрограммӑсемпе телешоусемсӗр пуҫне онлайн-ресурссем те нумай.
6. Якутие Кайса Килӗр. Регионта вӑхӑт ирттернӗ хыҫҫӑн эсир чӗлхене кӗрсе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май илетӗр.

Налилле куҫару: культура хушшинчи коммуникацие тивӗҫтересси

Налал культурӑллӑ пуян та тӗрлӗ енлӗ ҫӗршыв шутланать пулсан, унта пурӑнакансем пӗр-пӗринпе уҫҫӑн хутшӑнма йывӑр пулма пултарать. Пӗтӗм ҫӗршывӗпе 92 ытла налаллӑ мар диалектпа калаҫаҫҫӗ, нумай культура куҫарусӑр юлать тата вӗсемпе хутшӑнма май ҫук чӗлхе барьерӗсем тӑваҫҫӗ. Ҫакӑнта кирлӗ те ӗнтӗ нальский ҫине куҫарни.

Куҫару пулӑшу ӗҫӗсем ҫак пробела туллин пурнӑҫлама тата нальски чӗлхене тӗп-тӗрӗс куҫарма пулӑшаҫҫӗ. Ҫапла вара ҫак пулӑшусем пӗтӗм культура представителӗсемпе хутшӑнни уҫӑ та тухӑҫлӑ пуласса шантараҫҫӗ. Кам та пулин акӑлчан чӗлхинчен е урӑх чӗлхерен нальский ҫине куҫарать пулсан, ку ҫырӑва пӗлменнисем патне илсе ҫитерме пулӑшать.

Ҫак куҫарусем культурӑсене пысӑк хушӑ хутшӑнма ҫеҫ мар, кулленхи задачӑсене шоппинг пек татса пама, маршрут шырани е ҫӗнӗ клиентсемпе контрактсем алӑ пусни те усӑллӑ. Куҫару тӗрӗслӗхӗ мӗн каланине е вуланине пурте ӑнланаҫҫӗ, коммуникацие пӗтӗмӗшле лайӑхлатма пулӑшать тесе шантарать.

Сӑмах ӗҫлӗ ҫыхӑнусем ҫинчен пынӑ чухне налалла куҫарни те пӗлтерӗшлӗ. Чӗлхене ӑнланни, детальсемпе ӗҫ результачӗсене тӗп-тӗрӗс каласа пама пултарни ӑнӑҫупа ӑнӑҫсӑрлӑх хушшинчи уйрӑмлӑха пӗлтерме пултарать. Кунсӑр пуҫне туризмпа маркетинг ҫинчен сӑмах пынӑ чухне налилле куҫару кирлӗ, унта пыракансем усӑллӑ информаципе усӑ курма тата хӑйсене кирлӗ таварсем туянма пултарччӑр.

Налалла куҫарни те вырӑнти культурӑпа йӑласене тӗпчеме кирлӗ. Ритуалсем, традицисем, ӗненӳсем тата чӗлхе нюансӗсем пек лайӑх енсене ӑнланни тӗпчевҫӗсене культурӑпа ҫынсем хӑйсен пурнӑҫӗпе мӗнле пурӑннине лайӑх кӑтартса пама пултарать.

Юлашкинчен, Культурӑпа еткерлӗхе упраса хӑварасси ҫинчен сӑмах пынӑ чухне налаллӑ чӗлхе ҫине куҫарни пӗлтерӗшлӗ. Чӗлхене ӑнланни тата тухӑҫлӑ хутшӑнма пултарни культурӑна малалла аталантарма, сарма тата ӑна пулас ӑрусемшӗн чӗрӗ хӑварма пулӑшать.

Пӗтӗмӗшпе илсен, культурӑсем хушшинчи хутшӑну уҫӑ та тухӑҫлӑ юлтӑр тесе нальски чӗлхене куҫарни пӗлтерӗшлӗ инструмент шутланать. Ҫав сервиссем пулӑшнипе культура хушшинчи хутшӑну ансатрах, хӑвӑртрах та тӗрӗсрех пулма пултарать. Ҫакӑ культура хушшинчи уйрӑлусене ҫӗнтерме пулӑшать тата пуриншӗн те уҫӑ та тухӑҫлӑ хутлӑх йӗркелет.

Хӑш ҫӗршывсенче нальски чӗлхепе калаҫаҫҫӗ?

Нальскинче Ытларах Индин Хӑш-пӗр пайӗсенче, Сиккипе, Ассампа, Хӗвеланӑҫ Бенгалипе, Хӗвеланӑҫ Бенгалири Дарджилинг округӗпе, Мегхалайпа, Аруначалпа-Мӑн Аслашшӗ, Самбалпур, Одиш, Бихар тата Кӑнтӑрти Дели хушшинче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче Те Бутанпа Мьянмӑра калаҫаҫҫӗ.

Налей чӗлхин историйӗ мӗнле?

Налей чӗлхин историне 12 ӗмӗрччен, унӑн чи ир ҫырнӑ тексчӗсене индуистсен сӑваплӑ ҫырӑвӗсенче тупнӑ вӑхӑтчен пӑхса тухма пулать. Вӑл индоарири индоевропӑри чӗлхе ҫемйин пӗр пайӗ пулса тӑрать, хинди, маратха тата бенгали чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑнса тӑрать. Нальски чӗлхе Малтан Индин нальски регионӗнче ҫуралнӑ, ун чухне "Котир" е "Горкхапатра" паллӑ пулнӑ, вара 19 ӗмӗр вӗҫӗнче субконтинентӑн ытти пайӗсене сарӑлма пуҫланӑ.
19 ӗмӗр хушшинче гуркхсенчен нумайӑшӗ инди субконтиненчӗн темиҫе регионӗнче ҫул ҫӳренӗ, хӑйсемпе пӗрле непальский чӗлхине илсе килнӗ. Каярахпа ҫак чӗлхене британи патшалӑхӗ йышӑннӑ та колониллӗ Индири официаллӑ чӗлхесенчен пӗри пулса тӑнӑ. Великобританирен Никама пӑхӑнмасӑр пурӑнма май ҫук тесе йышӑнсан, 1947 ҫулта нальски правительство нальские официаллӑ чӗлхе вырӑнне йышӑнма йышӑннӑ, 20-мӗш ӗмӗр варринче вара вӑл пӗтӗм ҫӗршывӗпе сарӑлма пуҫланӑ.
Хальхи вӑхӑтра нальски чӗлхепе тӑван чӗлхепе, хаклав тӑрӑх, 16 миллион ҫын, пуринчен ытла Индин, Бангладешӑн, Бутанӑн тата Мьянмӑн хӑш-пӗр пайӗсенче калаҫаҫҫӗ. Ку чӗлхепе ҫӗршер хаҫат пичетленсе тухать, вӑл та Налалри тӗрлӗ регионти правительствӑсен официаллӑ чӗлхипе усӑ курать.

Налей чӗлхине вӗренес ӗҫе чи пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Ачарье бханбхакт: нальски чӗлхепе пӗрремӗш эпикӑллӑ поэма ҫырнӑ поэт, нальски чӗлхене аталантарнӑшӑн чылай яваплӑ.
2. Бишвешвор Корал: премьер-министр пулнӑ Непал, Демократилле республикӑна Налал туса хурас ӗҫре пысӑк вырӑн йышӑнса тӑнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл нальски чӗлхепе сӑвӑсем тата ытти произведенисем ҫырнӑ.
3. Лакшми Прасад Хӗр: поэт, драматург тата романист, пуринчен ытла нальски чӗлхепе ҫырнӑскер. Вӑл налей литературин историйӗнче чи паллӑ фигура шутланать.
4. Шест манохарӗ: нальски чӗлхене пӗтӗм тӗнче тӑрӑх сарас тӗлӗшпе тӑрӑшса ӗҫленӗ журналист. Вӑл та нальскилле темиҫе кӗнеке авторӗ пулса тӑрать.
5. Дхарма Ями: поэт, драматург тата романист, нальски чӗлхепе чи пысӑк произведенисенчен хӑш-пӗрисене ҫырнӑскер. Ӑна час-часах "хальхи непаль литературин ашшӗ"теҫҫӗ.

Налей чӗлхи структури мӗнле йӗркеленнӗ?

Нальски чӗлхе тытӑмӗ ытти индоарилле чӗлхесем пекех. Вӑл Субъект-объект-глагол (SOV) сӑмахӗсен йӗркипе пырать, ку вӑл малтан подлежащи пынине, ун хыҫҫӑн объект, унтан глагол пулнине пӗлтерет. Унӑн агглютинативлӑ морфологи пур, вӑл кӑнтӑр азири ытти чӗлхесене те, хиндипе бенгалие, ҫавӑн пекех ӗҫлет. Ҫак морфологи пуянлӑхӗ налаллӑ чӗлхен нумай аспекчӗсенче палӑрать: глаголсен, вӑхӑтсен, пурлӑх тата местоименисен предпряженийӗсенче. Кунсӑр пуҫне наль чӗлхинче сӑртсемпе тусем ҫинче калаҫакансенчен пуҫласа Тера тӳремлӗхӗсемпе вӗҫленекен темиҫе тӗрлӗ диалект пур.

Нальский чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Нальски чӗлхен курсне вӗренӗр: нальски чӗлхен курсӗ Иртни-чӗлхене тӗрӗсрех вӗрентмелли чи лайӑх меслетсенчен пӗри. Професси инструкторӗсем пулӑшнипе эсир тӗп правилӑсене тата чӗлхепе усӑ курассине лайӑх ӑнланатӑр.
2. Онлайн / практика валли мобиль приложенийӗсемпе усӑ курӑр: онлайн нумай Пур / мобиль приложенийӗсем Пур, вӗсем сире налей чӗлхин пӗлӗвӗсене хӑнӑхтарма пулӑшаҫҫӗ. Ҫак приложенисем тӗрлӗ функцисем сӗнеҫҫӗ, вӗсем интерактивлӑ викторинӑсем, аудиовизаци урокӗсем, карточкӑсем тата сире чӗлхе ӑнланӑвне лайӑхлатма пулӑшакан ытти нумай япаласем.
3. Нальсӗр фильмсемпе шоу ҫине пӑхӑр: чӗлхене вӗренмелли тата тепӗр лайӑх меслет - нальсӗр фильмсемпе шоу ҫине пӑхасси. Ҫакӑ сире чӗлхепе культурӑна путса ларма питӗ лайӑх май парать. Ҫакӑ сирӗн ӑнланулӑха лайӑхлатма ҫеҫ мар, сире ҫӗнӗ сӑмахсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене вӗрентме те пулӑшӗ.
4. Вуласси тата ҫырасси нальски чӗлхепе ҫырни: Вуласси тата нальски чӗлхепе ҫырнӑ ҫыру-пысӑк ӗҫ , мӗншӗн тесен вӑл сире чӗлхе тытӑмӗ тата унӑн грамматикӑлла правилисем ҫинчен спектакль курма май парать. Эсир хаҫатсене, журналсене, кӗнекесене нальски чӗлхепе вулама пултаратӑр.
5. Нальски чӗлхепе калаҫнӑ чухне практикӑра усӑ курӑр: ытти занятисем пулсан та, нальски чӗлхепе тытса тӑракан практика чӗлхене алла илмелли уҫҫи пулса тӑрать. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫӑр та вӗсемпе калаҫма хӑтланса пӑхӑр. Эсир те онлайн-форумсене чӗлхепе улӑштарма пултаратӑр, вӗсем чӗлхепе лайӑх паллашма пултараҫҫӗ.