Якутла Дани Куҫар

Якутски - Тӗрӗк чӗлхи, Унта Российӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫӗнче ҫур миллион ытла ҫын калаҫать. Чӗлхе нумай пулмасть официаллӑ йышӑну илнӗ пирки якутскинчен куҫару пулӑшӑвӗпе ҫыхӑннӑ чылай ыйту пур. Ҫак статьяра эпир якутла куҫарнин пӗлтерӗшне тата унран та пӑхса тухӑпӑр, ҫавӑн пекех ҫак процеспа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӑпӑр.

Якут чӗлхипе Российӑра ҫеҫ мар, Монголи, Китай тата Казахстан пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ. Ҫакӑ тӗнчери лару-тӑру якутла, ҫавӑн пекех ҫӗршывра та куҫарас ӗҫре кирлӗ пулнине пӗлтерет. Якутла куҫарас тӗп тӗллевӗ-тӗп халӑхсен тата ытти интересленнӗ енсен пӗр-пӗринпе хутшӑнассине ҫӑмӑллатас тесе чӗлхе пробелисене туллин пурнӑҫласси. Куҫарусем те ҫавӑн пекех массӑллӑ информаци тата культура хатӗрӗсемпе ҫыхӑннӑ юридически документсем, дипломати килӗшӗвӗсем, вӗренӳ материалӗсем, материалсем тата ытти документсем валли кирлӗ.

Ӗҫ якут чӗлхипе унран та куҫарас тесен хӑш-пӗр паха проблемӑсене асра тытмалла. Пӗрремӗшӗнчен, произведени проблеми пур. Якут чӗлхинче калаҫакан регионти диалекта пӑхӑнса сӑмахсен каларӑшӗнче уйрӑмлӑх пур. Ҫапла вара куҫаруҫӑсен ҫак регионти вариацисемпе паллашмалла, тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Тата тепӗр проблема пулса тӑрать: чылай сӑмахсем хӑйсем усӑ куракан контект тӑрӑх темиҫе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ тӑлмачсене сӑмахӑн е пуплевӗн пӗлтерӗшне тӗрӗс палӑртма йывӑрлатать, ҫакӑ вара пушшех те кирлӗ ӗҫ тӑвать.

Якут чӗлхине тата унран куҫарнипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑхсене пӑхмасӑрах ҫак процесс пӗлтерӗшне йышӑнмалла. Якут чӗлхи хӑйӗн сӑмахне малалла тӑснӑ май якутла та, унран та куҫарусен пахалӑхне тата тӗрӗслӗхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтересси пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса пырать. Культура хушшинчи ӑнӑҫлӑ диалогпа ҫыхӑнусене, уйрӑмах тӗп обществӑсен хушшинче, культура час-часах маргинализациленекен тӗп хутшӑнусене аталантарма пахалӑхлӑ куҫарусем пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче якутла калаҫаҫҫӗ?

Якутла российӑра, Китайра тата Монголире калаҫаҫҫӗ.

Якут чӗлхин историйӗ мӗнле?

Якут чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, вӑл каспи чӗлхин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ чӗлхисен ушкӑнӗпе ҫыхӑнса тӑрать. Ун ҫинче Саха Республикинче 500 000 яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Лена шывӗпе унӑн юпписен бассейнӗнче калаҫаҫҫӗ. Якут чӗлхи литература историйӗ пуян, вӑл 14 ӗмӗр варринчи пӗрремӗш ҫыру литературине тухать. Якут литератури Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнчен Тата Вӑтаҫӗр Азирен суфи поэчӗсен, ҫавӑн пекех император Российинчи вырӑс писателӗсемпе авторӗсен пултарулӑхне вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Якут чӗлхинчи чи малтанхи ҫырусенче тӗн тексчӗсем пулнӑ, Коранпа Зулайх ҫинчен калакан легендӑри сыпӑксен куҫарӑвӗсене те кӗртнӗ.
Якутла ҫырнӑ малтанхи хайлавсем 19 ӗмӗр вӗҫӗнче пичетленсе тухнӑ: якут халӑхӗн кулленхи пурнӑҫӗ ҫинчен калакан сӑвӑсем, калавсемпе романсем. Якут писателӗсем те хӑйсен произведенийӗсенче колониализмпа кӗрешни, ҫӗпӗрти йӑлана кӗнӗ культура пӗлтерӗшне тата регионти пусмӑрти халӑхсен йывӑр лару-тӑрӑвне тӗпчеме пуҫланӑ. 1920-1930 ҫулсенче Якут чӗлхи Юрий Чегерев, Анатолий Каюов, Геннадий Титов тата Иван Тазетдинов пек писательсем ертсе пыракан литература ренессансне тӳссе ирттернӗ. Ҫак тапхӑрта якутла кӑларнӑ кӗнекесен шучӗ ҫивӗччӗн ӳсрӗ, ҫавӑн пекех правительствӑпа административлӑ документсенче ҫак чӗлхепе усӑ курни те ӳсрӗ.
Паян якут чӗлхи хӑй йӑтса ҫӳрекенсем хушшинче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать, унта темиҫе ҫӗнӗ хаҫат-журнал пичетленсе тухать. Ҫавӑн пекех Раҫҫей тулашӗнче якут чӗлхине вӗренессипе кӑсӑкланать, мӗншӗн тесен темиҫе университет ку чӗлхепе курссем сӗнеҫҫӗ.

Якут чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк тата филолог; 2. Степан Георгиевич Островский – якут поэчӗ, драматург, прозаик тата тӑлмачӑ; 3. Олег Михайлович Беляев – якут литературоведӗпе публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – якут фольклорисчӗ; 5. Кулине Чӑрӑш Павлова-лексикограф тата диалектологи тӗпчевҫи.

Якут чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Якут чӗлхи тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет, вӑл ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ группӑн пӗр пайӗ пулса тӑрать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе вӑл ҫӗнӗ пӗлтерӗшсемпе формӑсем тума пултаракан суффикссемпе усӑ курнине пӗлтерет. Якут чӗлхи пысӑк флексипе уйрӑлса тӑрать, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен формине предложенире мӗнле усӑ курнине кура улӑштарнине пӗлтерет. Пурлӑх, местоименисем, паллӑ тата глаголсем вӗсен формине контекстран килет тесе палӑртма ыйтаҫҫӗ.

Якут чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Якут чӗлхи учебникӗн экземплярне е инструктор валли ертсе пымалли руководствӑна илӗр. Ҫак материалсенче илсе килнӗ уроксене туса хатӗрлени-чӗлхене лайӑхлатмалли чи лайӑх меслет.
2. Калаҫусемпе аудиторире практикӑра усӑ курӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет - ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилемелле, ҫавӑнпа та хӑвӑрпа калаҫакан ҫынна тупма тӑрӑшӑр.
3. Якутла ҫырнӑ материала вуласа тухӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе структурипе грамматикине ӑнланма пулӑшӗ.
4. Якутсен культурипе тата историйӗпе паллашӑр. Эсир ҫынсем ҫинчен тата вӗсен пурнӑҫӗ ҫинчен ытларах пӗлсен, ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ.
5. Пӑхӑр та итлӗр якутски МИХӖСЕМ. Ҫак чӗлхепе усӑ курма пултаракан радиопрограммӑсемпе телешоусемсӗр пуҫне онлайн-ресурссем те нумай.
6. Якутие Кайса Килӗр. Регионта вӑхӑт ирттернӗ хыҫҫӑн эсир чӗлхене кӗрсе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май илетӗр.

Дани куҫарӑвӗ: пулӑшу Обзорӗ

Дани чӗлхи данин официаллӑ чӗлхи шутланать, Гренландире Те, Фарер утравӗсем ҫинче те ҫавӑн пекех анлӑн калаҫаҫҫӗ. Дани чӗлхине куҫарма пулӑшни бизнесшӑн та, уйрӑм ҫынсемшӗн те пӗлтерӗшлӗ инструмент пулса тӑрать.хӑйӗн вӑрӑм та легендӑллӑ историне Пула дани чӗлхи дани культурин тата хӑйне евӗрлӗхӗн тӗп чулӗ пулса тӑрать, ҫавӑн пекех ытти ҫӗршывсем те куҫнӑ.

Текста пӗр чӗлхерен теприн ҫине куҫарас ӗҫе дани чӗлхипе куҫарни тӗп шайра кӗртет. Ку процесса пысӑк ӑсталӑхлӑ куҫаруҫӑсем ыйтаҫҫӗ, вӗсем дани чӗлхин нюансӗсемпе кӑткӑслӑхӗсене ӑнланаҫҫӗ тата мӗн каланине тӗп-тӗрӗс интерпретацилеме пултараҫҫӗ. Куҫару пулӑшӑвӗсен чи анлӑ сарӑлнӑ тӗсӗсем документсене куҫараҫҫӗ, веб-сайтсене тата программӑсене тивӗҫтермелли локализацилессине, конференцисенче ҫӑварпа куҫарассине, мультимедиа локализацилессине, аудиопа видео транскрипцине, ҫавӑн пекех юридически куҫарӑва кӗртеҫҫӗ. Куҫарнӑ документӑн тӗрӗслӗхӗ тӑлмач ӗҫӗн пахалӑхӗнчен килет.

Дани тӑлмачне суйланӑ чухне унӑн пӗлӗвӗпе опычӗн шайне шута илмелле. Тӑлмачӑн дани чӗлхин пур аспекчӗсенче те питӗ лайӑх пӗлмелле тата унпа ҫыхӑннӑ культурӑпа йӑласем ҫинчен пӗлмелле. Вӗсен те куҫару чӗлхипе тухнӑ тухӑҫлӑ документа тӗрӗс те тухӑҫлӑ сӑнласа пама пӗлмелле.

Документсене куҫарнӑ чухне куҫару пахалӑхӗпе тӗрӗслӗх ҫине витӗм кӳрекен темиҫе фактор пур. Палӑртса хӑвармалла, кӑткӑс юридически е техника терминологиллӗ документсем кулленхи документсенчен ытларах компетентлӑрах пулмалла. Кунсӑр пуҫне тӑлмачӑн тишкерекен предметпа тӗплӗн пӗлмелле.

Веб-сайта е программӑна тивӗҫтермелли локализациленӗ чухне темиҫе тӗп фактора шута илмелле. Веб-сайт е программӑна тивӗҫтерес ӗҫе тӗллевлӗ аудитори валли йӗркелемелле тата унӑн чӗлхипе культурине шута илсе локализацилемелле. Контент тӗрӗс кӑна мар, навигацире те ансат пулмалла, усӑ курма меллӗ тата эстетикӑлла илӗртӳллӗ. Унсӑр пуҫне локализаци вӑхӑтӗнче кирек мӗнле культурӑллӑ нюанссене те шута илмелле, вӗсемпе тӗллев аудиторийӗ тӗл пулать.

Конференцисенче чӗлхепе калаҫакан икӗ е ытларах ҫын хушшинче калаҫнине итлеме тата ӑнланма квалификациллӗ тӑлмачӑ ыйтать. Тӑлмачӑн калаҫӑва тӗплӗ интерпретацилеме пӗлмелле.

Мультимедиа локализацилени аудио - визуаль материалӗсене куҫару чӗлхи ҫине куҫарать. Ҫак куҫару типӗчӗ вӗҫленмелли чӗлхене те, тӗллевлӗ чӗлхесене те тӗпӗ-йӗрӗпе ӑнланса илме ыйтать.

Аудио - видеозапиҫсен транскрипцийӗ аудиозапиҫӗсене илнине тата вӗсене ҫыру текстне улӑштарнине шута илет. Ҫырура усӑ куракан чӗлхене, ҫавӑн пекех шухӑшлӑ чӗлхене ҫыравҫӑн лайӑх ӑнланмалла.

Юлашкинчен, юридически куҫару контрактсем, суд ларӑвӗсен стенограммисем, суд решенийӗсемпе саккунӗсем евӗр юридически документсене куҫарӑва кӗртет. Тӑлмачсен ҫак документсемпе ҫыхӑннӑ юридически терминологие ӑнланма тата текст пӗлтерӗшне тӗп-тӗрӗс интерпретацилеме пӗлмелле.

Кӗскен каласан, дани куҫарӑвӗн пулӑшӑвӗ компанисене тата уйрӑм ҫынсене хӑйсен дани чӗлхеллӗ ӗҫтешӗсемпе тухӑҫлӑ хутшӑнма май парать. Квалификациллӗ тата опытлӑ куҫаруҫӑсем ӑнӑҫлӑ куҫарма тата тӗп-тӗрӗс ӑнлантарма кирлӗ. Тӑлмача суйланӑ чухне компанисемпе уйрӑм ҫынсен тӑлмачӑн пӗлӗвӗпе опычӗн шайне, ҫавӑн пекех вӗсем куҫарас текен документӑн типне шута илмелле.

Хӑш ҫӗршывсенче дани чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Дани чӗлхипе ытларах Данире Тата Германин хӑш-пӗр районӗсенче, Фарер утравӗсем ҫинче калаҫаҫҫӗ. Ун ҫинче сахалтан та норвегири, Швецири тата Канадӑри пысӑках мар общинӑсем калаҫаҫҫӗ.

Дани чӗлхин историйӗ мӗнле?

Дани чӗлхине пин ҫул ытла шутласа кӑларакан пуян истори пур, вӑл авалхи кандинавипе ҫурҫӗр америкӑри ытти диалектсен шутне кӗрет. Викингсем вӑхӑтӗнче дани тӗп чӗлхе пулнӑ, ун ҫинчен хальхи Данипе кӑнтӑр Швеци территорийӗнче калаҫнӑ. Вӑл данин официаллӑ чӗлхипе 16 ӗмӗре яхӑн усӑ курнӑ, майӗпен хальхи дани чӗлхи пулса тӑнӑ. 1800-мӗш ҫулсен варринче дани чӗлхипе данире нимӗҫ чӗлхи хыҫҫӑн сарӑлнӑ иккӗмӗш ҫын пулнӑ. Ҫавӑнтанпа чӗлхе фонологи, морфологи тата лексика улшӑнӑвӗсене нумай тӳссе ирттернӗ. Паян дани данийӗ Те, Фарер утравӗсем те наци чӗлхи пулса тӑраҫҫӗ, ун ҫинче пӗтӗм тӗнчипе 6 миллион ҫынна яхӑн калаҫаҫҫӗ.

Дани чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Н.Ф. С. Грундвига (1783-1872): "хальхи дани чӗлхин Ашшӗ" ятлӑ паллӑ Грундвиг данин наци юррисене нумай ҫырнӑ тата хальхи чӗлхене йӗркелеме пулӑшнӑ.
2. Адам Эленшлегер (1779-1850): поэтпа драматург, ӑна дани терминӗсем валли "arnen" (орел) евӗрлӗ сӑмахсем туса хураҫҫӗ.
3. Раск виҫи (1787-1832): филологпа лингвист, дани чӗлхипе ҫырмалли системӑна Туса хатӗрленӗ, вӑл 1900-мӗш ҫулччен анлӑн усӑ курнӑ.
4. Петр Министер (1775-1854): паллӑ лютеран богослов тата поэт, вӑл дани чӗлхипе нумай ҫырнӑ, ӑна ҫӗнӗ сӑмахсемпе тата сӑмахсемпе пуянлатнӑ.
5. Кнд Холбелл (1909-1969): "дани чӗлхин Реформаторӗ" паллӑ Холбелл ҫӗнӗ правилӑсемпе терминологисене чӗлхене кӗртнӗшӗн яваплӑ пулнӑ.

Дани чӗлхин тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Дани чӗлхи - ҫурҫӗр германи турачӗсен индоевропея чӗлхи. Вӑл шведсемпе норвеги чӗлхисемпе тачӑ ҫыхӑннӑ, вӗсем пӗр-пӗрне ӑнланакан чӗлхе континумӗ пулса тӑраҫҫӗ. Дани чӗлхи морфологипе синтаксиспа самаях ансат. Чӗлхере ЫТЛАРАХ SVO (тивӗҫлӗ глагол-объект) сӑмах йӗркипе тата кирлӗ глаголсемпе падежсем сахал пирки усӑ кураҫҫӗ.

Дани чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр. Кӑткӑсрах темӑсем ҫине куҫиччен эсир базӑри грамматикӑна,произведение тата дани чӗлхин предложенийӗсен тытӑмне вӗреннӗ. Ҫавӑн пекех ҫыру чӗлхин никӗсне те вӗренӗр,эсир вӗсене вуланӑ чухне сӑмахсем мӗнле ҫырӑннине, тытӑмланнине ӑнланма пултарччӑр.
2. Учебниксем, онлайн-курссемпе аудиокурссем пек ресурссемпе усӑ курӑр. Дани чӗлхин лайӑх курсне инвестици хывни сире вӑрах вӑхӑтлӑх малашлӑхра вӑхӑтпа укҫа перекетлӗ, чӗлхене хӑвӑртрах та тухӑҫлӑрах вӗренме пулӑшӗ.
3. Итлӗр дани калаҫӑвӗсемпе музыкине. Дани чӗлхипе калаҫнине ӑнланса, дани радионе итлесе, Подкассене Итлесе Е Уoutube ҫинчи видеона пӑхса тухӑр. Кунсӑр пуҫне, дани музыкине итлӗр, мӗншӗн тесен ку сире хӑвӑрӑн произведение тата акцента лайӑхлатма пулӑшать.
4. Чӗлхене вӗренӗр. Данире пурӑннӑ май дани чӗлхипе ҫӳрекенсемпе тӑтӑшах хутшӑнӑр тата дани телевидени шоуне пӑхӑр. Чӗлхепе паллашни сире ӑна хӑвӑртрах та йӗркеллӗрех вӗрентме пулӑшӗ.
5. Калаҫура кашни кунах усӑ курӑр. Калаҫу клубне кӗрӗр е чӗлхепе улӑштармалли юлташ тупӑр, дани чӗлхипе калаҫнӑ чухне яланах практикӑра пулмалла. Ҫавӑн пекех онлайн-репетиторпа е чӗлхе тренерӗпе тренерпа тренировка тӑвӑр. Ҫакӑ сире чӗлхепе калаҫма хӑтлӑрах пулӑшӗ кӑна мар, сӑмах суйласа илме те лайӑхлатӗ.