Якутла Хорват Куҫар

Якутски - Тӗрӗк чӗлхи, Унта Российӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫӗнче ҫур миллион ытла ҫын калаҫать. Чӗлхе нумай пулмасть официаллӑ йышӑну илнӗ пирки якутскинчен куҫару пулӑшӑвӗпе ҫыхӑннӑ чылай ыйту пур. Ҫак статьяра эпир якутла куҫарнин пӗлтерӗшне тата унран та пӑхса тухӑпӑр, ҫавӑн пекех ҫак процеспа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӑпӑр.

Якут чӗлхипе Российӑра ҫеҫ мар, Монголи, Китай тата Казахстан пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ. Ҫакӑ тӗнчери лару-тӑру якутла, ҫавӑн пекех ҫӗршывра та куҫарас ӗҫре кирлӗ пулнине пӗлтерет. Якутла куҫарас тӗп тӗллевӗ-тӗп халӑхсен тата ытти интересленнӗ енсен пӗр-пӗринпе хутшӑнассине ҫӑмӑллатас тесе чӗлхе пробелисене туллин пурнӑҫласси. Куҫарусем те ҫавӑн пекех массӑллӑ информаци тата культура хатӗрӗсемпе ҫыхӑннӑ юридически документсем, дипломати килӗшӗвӗсем, вӗренӳ материалӗсем, материалсем тата ытти документсем валли кирлӗ.

Ӗҫ якут чӗлхипе унран та куҫарас тесен хӑш-пӗр паха проблемӑсене асра тытмалла. Пӗрремӗшӗнчен, произведени проблеми пур. Якут чӗлхинче калаҫакан регионти диалекта пӑхӑнса сӑмахсен каларӑшӗнче уйрӑмлӑх пур. Ҫапла вара куҫаруҫӑсен ҫак регионти вариацисемпе паллашмалла, тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Тата тепӗр проблема пулса тӑрать: чылай сӑмахсем хӑйсем усӑ куракан контект тӑрӑх темиҫе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ тӑлмачсене сӑмахӑн е пуплевӗн пӗлтерӗшне тӗрӗс палӑртма йывӑрлатать, ҫакӑ вара пушшех те кирлӗ ӗҫ тӑвать.

Якут чӗлхине тата унран куҫарнипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑхсене пӑхмасӑрах ҫак процесс пӗлтерӗшне йышӑнмалла. Якут чӗлхи хӑйӗн сӑмахне малалла тӑснӑ май якутла та, унран та куҫарусен пахалӑхне тата тӗрӗслӗхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтересси пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса пырать. Культура хушшинчи ӑнӑҫлӑ диалогпа ҫыхӑнусене, уйрӑмах тӗп обществӑсен хушшинче, культура час-часах маргинализациленекен тӗп хутшӑнусене аталантарма пахалӑхлӑ куҫарусем пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче якутла калаҫаҫҫӗ?

Якутла российӑра, Китайра тата Монголире калаҫаҫҫӗ.

Якут чӗлхин историйӗ мӗнле?

Якут чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, вӑл каспи чӗлхин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ чӗлхисен ушкӑнӗпе ҫыхӑнса тӑрать. Ун ҫинче Саха Республикинче 500 000 яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Лена шывӗпе унӑн юпписен бассейнӗнче калаҫаҫҫӗ. Якут чӗлхи литература историйӗ пуян, вӑл 14 ӗмӗр варринчи пӗрремӗш ҫыру литературине тухать. Якут литератури Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнчен Тата Вӑтаҫӗр Азирен суфи поэчӗсен, ҫавӑн пекех император Российинчи вырӑс писателӗсемпе авторӗсен пултарулӑхне вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Якут чӗлхинчи чи малтанхи ҫырусенче тӗн тексчӗсем пулнӑ, Коранпа Зулайх ҫинчен калакан легендӑри сыпӑксен куҫарӑвӗсене те кӗртнӗ.
Якутла ҫырнӑ малтанхи хайлавсем 19 ӗмӗр вӗҫӗнче пичетленсе тухнӑ: якут халӑхӗн кулленхи пурнӑҫӗ ҫинчен калакан сӑвӑсем, калавсемпе романсем. Якут писателӗсем те хӑйсен произведенийӗсенче колониализмпа кӗрешни, ҫӗпӗрти йӑлана кӗнӗ культура пӗлтерӗшне тата регионти пусмӑрти халӑхсен йывӑр лару-тӑрӑвне тӗпчеме пуҫланӑ. 1920-1930 ҫулсенче Якут чӗлхи Юрий Чегерев, Анатолий Каюов, Геннадий Титов тата Иван Тазетдинов пек писательсем ертсе пыракан литература ренессансне тӳссе ирттернӗ. Ҫак тапхӑрта якутла кӑларнӑ кӗнекесен шучӗ ҫивӗччӗн ӳсрӗ, ҫавӑн пекех правительствӑпа административлӑ документсенче ҫак чӗлхепе усӑ курни те ӳсрӗ.
Паян якут чӗлхи хӑй йӑтса ҫӳрекенсем хушшинче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать, унта темиҫе ҫӗнӗ хаҫат-журнал пичетленсе тухать. Ҫавӑн пекех Раҫҫей тулашӗнче якут чӗлхине вӗренессипе кӑсӑкланать, мӗншӗн тесен темиҫе университет ку чӗлхепе курссем сӗнеҫҫӗ.

Якут чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк тата филолог; 2. Степан Георгиевич Островский – якут поэчӗ, драматург, прозаик тата тӑлмачӑ; 3. Олег Михайлович Беляев – якут литературоведӗпе публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – якут фольклорисчӗ; 5. Кулине Чӑрӑш Павлова-лексикограф тата диалектологи тӗпчевҫи.

Якут чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Якут чӗлхи тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет, вӑл ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ группӑн пӗр пайӗ пулса тӑрать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе вӑл ҫӗнӗ пӗлтерӗшсемпе формӑсем тума пултаракан суффикссемпе усӑ курнине пӗлтерет. Якут чӗлхи пысӑк флексипе уйрӑлса тӑрать, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен формине предложенире мӗнле усӑ курнине кура улӑштарнине пӗлтерет. Пурлӑх, местоименисем, паллӑ тата глаголсем вӗсен формине контекстран килет тесе палӑртма ыйтаҫҫӗ.

Якут чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Якут чӗлхи учебникӗн экземплярне е инструктор валли ертсе пымалли руководствӑна илӗр. Ҫак материалсенче илсе килнӗ уроксене туса хатӗрлени-чӗлхене лайӑхлатмалли чи лайӑх меслет.
2. Калаҫусемпе аудиторире практикӑра усӑ курӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет - ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилемелле, ҫавӑнпа та хӑвӑрпа калаҫакан ҫынна тупма тӑрӑшӑр.
3. Якутла ҫырнӑ материала вуласа тухӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе структурипе грамматикине ӑнланма пулӑшӗ.
4. Якутсен культурипе тата историйӗпе паллашӑр. Эсир ҫынсем ҫинчен тата вӗсен пурнӑҫӗ ҫинчен ытларах пӗлсен, ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ.
5. Пӑхӑр та итлӗр якутски МИХӖСЕМ. Ҫак чӗлхепе усӑ курма пултаракан радиопрограммӑсемпе телешоусемсӗр пуҫне онлайн-ресурссем те нумай.
6. Якутие Кайса Килӗр. Регионта вӑхӑт ирттернӗ хыҫҫӑн эсир чӗлхене кӗрсе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май илетӗр.

Хорватла куҫару: Адриатика чӗлхипе Паллашни

Хорватский хорватипе Босни-Герцеговинӑра официаллӑ чӗлхе шутланать, Анчах Ун ҫинче сербире, Черногорире, кӳршӗри ҫӗршывсенче тата пӗтӗм тӗнчипе те хорватри сахалрах ҫынсем калаҫаҫҫӗ. Акӑ мӗншӗн уйрӑм ҫынсен сӑн-пичӗсемпе предприятийӗсем чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерме хорват тӑлмачӗсен пулӑшӑвӗпе усӑ кураҫҫӗ.

Хорватла-кӑнтӑрти славянла чӗлхе, ӑна латин чӗлхинчен те, германи тымарӗсенчен те самаях кивҫен илнӗ. Ку Вӑл Боснипе Герцеговинӑри хорватин официаллӑ чӗлхи тата официаллӑ чӗлхи. Хорват чӗлхи индоевропӑри чӗлхе ҫемьин пӗр пайӗ пулса тӑрать, славян чӗлхисемпе те, вырӑс, поляк тата чех чӗлхисемпе те пӗр тымар пур.

Хорват чӗлхи хӑйӗн пӗтӗмӗшле тымарӗсене пула ытти славян чӗлхисене йӑтса ҫӳрекенсене ҫӑмӑллӑнах хӑнӑхса пырать. Унӑн грамматикӑпа предложени тытӑмӗнче пӗрлӗх нумай. Славян ҫӗршывӗсем хушшинче те культура пӗрпеклӗхӗсем нумай, вӗсем славян чӗлхисене пӗлекен хорват чӗлхине ӑнланма ҫӑмӑллатаҫҫӗ.

Славянла ытти чӗлхесемпе ӗҫлеме опыт ҫук ҫынсемшӗн хорватский ҫӑмӑллӑнах вӗренсе ҫитме пултарать. Хӑйӗн культурӑллӑ витӗмне пула хорват чӗлхи ытти чӗлхесенчи сӑмахсене йышӑнать тата илӗртӳллӗ сӑмахсем нумай. Хорват чӗлхи те фонетика алфавичӗ пур, ҫакӑ ӑна ытти чӗлхесемпе танлаштарсан ҫӑмӑллатать.

Хорватскинче те темиҫе диалект пур, вӗсем географи лару-тӑрӑвӗнчен, ҫавӑн пекех социаллӑ тата культура факторӗсенчен уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Ҫак диалектсем словарь запасӗпе тата вӗсен калаҫӑвӗпе хӑш вырӑнта тата хӑш вырӑнта калаҫнинчен уйӑрса илме пултараҫҫӗ.

Хорват чӗлхине куҫармалли чи лайӑх меслет-чӗлхене ирӗклӗн пӗлекен тата диалектсене пӗлекен професси тӑлмачӗн пулӑшӑвӗсемпе усӑ курасси. Ку куҫарусем тӗрӗс, ӑнланмалла тата йӑнӑшсӑр пуласса шантарать. Професси куҫаруҫисем те тӗллевлӗ аудиторин нушисене тивӗҫтерес тесе хушма контекслӑ тата культура информацийӗ пама пултараҫҫӗ.

Хорватла куҫару пулӑшӑвӗ чӗлхе уйрӑлӑвне ҫӗнтерме тата сирӗн бизнес е продукта ҫӗнӗ рынока илсе тухма пулӑшать. Документсене, брошюрӑсене, веб-сайтсене е контента куҫармалла-и, квалификациллӗ специалист сире хӑвӑрӑн тӗллевлӗ аудиторине ҫавӑрса илме пулӑшма пултарать. Професси тӑлмачӗсем те сире вырӑнти культурӑпа йӑласене ӑнланма пулӑшӗҫ, эсир хӑвӑрӑн ҫӗнӗ рынокри клиентсемпе тата партнерсемпе лайӑх паллашма пултаратӑр.

Адриатика чӗлхине хорватла куҫарнӑ май эсир ӳсӗмпе ҫитӗнӳ валли ҫӗнӗ майсем уҫма пултаратӑр. Хорватла куҫару професси пулӑшӑвӗ сире чӗлхепе культура пробелисене ҫӗнтерме пулӑшать, эсир хӑвӑр ҫырӑвӑра пӗтӗм тӗнчене пӗлтерме пултаратӑр.

Хӑш ҫӗршывсенче хорватла калаҫаҫҫӗ?

Хорват чӗлхи хорватире, Боснире тата Герцеговинӑра, Ҫавӑн пекех Сербире, Черногорире тата Словенире официаллӑ чӗлхе пулса тӑрать. Вӑл та Австрире, Венгрире, Италире тата Румыни ҫӗрӗсенче нумай сарӑлнӑ.

Хорват чӗлхин историйӗ мӗнле?

Хорват чӗлхи - кӑнтӑрти славян чӗлхи, вӑл хӑйӗн тымарӗсемпе 11 ӗмӗре каять. Вӑл вӑтам ӗмӗрти Хорватсемпе, кӑнтӑр славян халӑхӗпе, усӑ курнӑ. Ку чӗлхе Хӗвелтухӑҫ Европӑри славян халӑхӗсем усӑ куракан авалхи славян чӗлхинчен тухнӑ.
Вӑхӑт иртнӗҫемӗн хорват чӗлхи уйрӑм форма туянма пуҫланӑ, каярахпа литературӑра, ҫавӑн пекех кулленхи пурнӑҫӑн ытти аспекчӗсенче усӑ курнӑ. 16 ӗмӗрте хорват чӗлхи хорватри паллӑ словаре пичетлесе кӑларнипе кӑштах стандартизаци шайне ҫитнӗ.
Тепӗр тесен, хорват чӗлхи австро-Венгри империйӗн пӗр пайӗ пулса тӑнӑ та 19 ӗмӗрте малалла стандартизаци тунӑ, серб чӗлхи пекех пулса тӑнӑ. Пӗрремӗш тӗнче вӑрҫи хыҫҫӑн сербсен, хорватсен тата словенецсен Королевствине йӗркеленӗ, каярахпа Ӑна Югослави тесе ят панӑ. 1991 ҫулта хорватин официаллӑ чӗлхи независимость тесе пӗлтеричченех Хорватский улшӑнман.
Ҫавӑнтанпа чӗлхе малалла аталаннӑ, орфографие, пунктацие улшӑнусем кӗртнӗ, словаре ҫӗнӗ сӑмахсем те хушса хунӑ. Паян хорват чӗлхипе Хорватире, Боснире, Герцеговинӑра, Сербире, Австрире, Венгрире, Италире Тата Швейцарире пурӑнакан 5,5 миллиона яхӑн ҫын калаҫаҫҫӗ.

Хорват чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Марко Марулич (1450-1524) - хальхи хорват литературин ашшӗ тата хорватри чи аслӑ писатель шутланаканскер, Марко Марулич тӗрлӗ жанрсенче хайлавсем ҫырнӑ, поэзие, драмӑна тата тӗн трактачӗсене кӗртнӗ. Унӑн чи чаплӑ произведенийӗ - "Юдита", ветхозавет кӗнеки ҫинче никӗсленнӗ эпически поэма.
2. Иван Гундулич (1589-1638) - тухӑҫлӑ поэт, "Осман" наци эпосӗн авторӗ тата "Дубравка"пьесӑн авторӗ. Вӑл хорват чӗлхин элеменчӗсене хӑйсен произведенийӗсене кӗртнӗ пӗрремӗш хорват авторӗсенчен пӗри пулнӑ.
3. Джор Држич (1508-1567) - Држич хорватри пӗрремӗш драматург тата хорват театрӗн никӗслевҫи пулса паллӑ. Унӑн пьесисенче час-часах хура юмор, сатира тата наци ӑс-тӑнӗн вӑйлӑ туйӑмӗ пур.
4. Матия Антон Релкович (1735-1810) - Релковича хорват халӑх чӗлхипе чи малтан ҫырма пуҫлани, ҫакӑ ҫынсене ӑнланма тата вулама ҫӑмӑллатни тесе ҫырса хураҫҫӗ. Вӑл ҫавӑн пекех наука, философи тата политика йышши темӑсем ҫине кӗнекесем, брошюрӑсем, статьясем нумай ҫырнӑ.
5. Петр Прадович (1818-1872) - Прадовича анлӑн "хорват Байронӗ" теҫҫӗ, унӑн романтикӑллӑ сӑввисемпе патриотла гимнӗсемшӗн. Ӑна наци пӗрлӗхне пулӑшнӑшӑн, уйрӑммӑнах Хорватин икӗ пайӗ хушшинче тата хорват чӗлхине аталантарассишӗн пысӑк тӳпе хывнӑшӑн астӑваҫҫӗ.

Хорват чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Хорват чӗлхи индоевропӑри чӗлхе пулса кӑнтӑр славян чӗлхисен ушкӑнне кӗрет. Вӑл славянла ытти чӗлхесемпе пӗр евӗрлӗ, болгар, чех, поляк тата вырӑс чӗлхисем пек. Хорват глаголӗсем сӑн-питпе тата вӑхӑтпа килӗшӳллӗн пӗрлешеҫҫӗ, йӑхпа, хисеппе тата падежпа килӗшӳллӗн хисеппе тата паллӑ ячӗсемпе килӗшӳллӗн тайӑлаҫҫӗ, ултӑ грамматика падежӗ пур. Унта латин алфавитӗпе усӑ кураҫҫӗ, унӑн ҫырӑвӗн системи фонематикӑллӑ, ку вӑл кашни саспалли уйрӑм саспа пӗрешкел пулнине пӗлтерет.

Хорват чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Тӗпрен пуҫлӑр: чӗлхене вӗренме пуҫличчен малтан грамматика, произведени тата хорват алфавичӗ ҫинчен база кӑтартни Кирлӗ. Pimsleur пек лайӑх учебникрен е курсран пуҫлӑр, е хӑвӑр тӗллӗн хорват чӗлхине вӗренӗр.
2. Итлӗр хорватский: хорват таканӗсене итлени тата шоу-чӗлхене вӗренмелли тата унпа ҫывӑх паллашмалли чи лайӑх меслетсенчен пӗри. Woutube ҫинче те произведенисемпе грамматика урокӗсене конкретлӑ видеороликсем нумай - мӗн чухлӗ курма пултаратӑр, ҫавӑн чухлӗ пӑхӑр!
3. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе усӑ курӑр: чӗлхе йӑтса ҫӳрекенпе Хутшӑнни-чӗлхене вӗренмелли чи усӑллӑ та илӗртӳллӗ меслетсенчен пӗри. Эсир онлайн чӗлхе партнерне е сирӗн хулара ҫӑмӑллӑнах тупма пултаратӑр.
4. Хорват литературине вулӑр: хорватла кӗнекесем, статьясемпе журналсем тупӑр та вӗсене тӑтӑшах вулӑр. Хӑвӑра юрӑхлӑ жанр тупса вулама тытӑнӑр!
5. Словарь запасне вӗренмелли карточкӑсемпе усӑ курӑр: Карточкӑсем - питӗ лайӑх инструмент, ҫӗнӗ сӑмахсене, уйрӑммӑнах хорватри пек чӗлхесемшӗн, пӗр сӑмахах пӗлтерме тӗрлӗ сӑмах пур чухне.
6. Тиенӗр: чӗлхене алла Илме Чи Лайӑх меслет вӑл - пуҫӗпех путса ларасси - май килсен Хорватие кайӑр, е фильмсене пӑхӑр та хорват чӗлхипе музыкӑна итлӗр.
7. Савӑнӑр: хорват чӗлхине Вӗренни интереслӗ те усӑллӑ ӗҫ пулма пултарать - ҫак процесс сире килӗшнине ӗненӗр те хӑвӑр ҫине ытлашши ан пусӑрӑнтарӑр.