Якутла Португали Куҫар

Якутски - Тӗрӗк чӗлхи, Унта Российӑн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫӗнче ҫур миллион ытла ҫын калаҫать. Чӗлхе нумай пулмасть официаллӑ йышӑну илнӗ пирки якутскинчен куҫару пулӑшӑвӗпе ҫыхӑннӑ чылай ыйту пур. Ҫак статьяра эпир якутла куҫарнин пӗлтерӗшне тата унран та пӑхса тухӑпӑр, ҫавӑн пекех ҫак процеспа ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явӑпӑр.

Якут чӗлхипе Российӑра ҫеҫ мар, Монголи, Китай тата Казахстан пек ҫӗршывсенче те калаҫаҫҫӗ. Ҫакӑ тӗнчери лару-тӑру якутла, ҫавӑн пекех ҫӗршывра та куҫарас ӗҫре кирлӗ пулнине пӗлтерет. Якутла куҫарас тӗп тӗллевӗ-тӗп халӑхсен тата ытти интересленнӗ енсен пӗр-пӗринпе хутшӑнассине ҫӑмӑллатас тесе чӗлхе пробелисене туллин пурнӑҫласси. Куҫарусем те ҫавӑн пекех массӑллӑ информаци тата культура хатӗрӗсемпе ҫыхӑннӑ юридически документсем, дипломати килӗшӗвӗсем, вӗренӳ материалӗсем, материалсем тата ытти документсем валли кирлӗ.

Ӗҫ якут чӗлхипе унран та куҫарас тесен хӑш-пӗр паха проблемӑсене асра тытмалла. Пӗрремӗшӗнчен, произведени проблеми пур. Якут чӗлхинче калаҫакан регионти диалекта пӑхӑнса сӑмахсен каларӑшӗнче уйрӑмлӑх пур. Ҫапла вара куҫаруҫӑсен ҫак регионти вариацисемпе паллашмалла, тӗп-тӗрӗс тивӗҫтермелле. Тата тепӗр проблема пулса тӑрать: чылай сӑмахсем хӑйсем усӑ куракан контект тӑрӑх темиҫе пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑ тӑлмачсене сӑмахӑн е пуплевӗн пӗлтерӗшне тӗрӗс палӑртма йывӑрлатать, ҫакӑ вара пушшех те кирлӗ ӗҫ тӑвать.

Якут чӗлхине тата унран куҫарнипе ҫыхӑннӑ йывӑрлӑхсене пӑхмасӑрах ҫак процесс пӗлтерӗшне йышӑнмалла. Якут чӗлхи хӑйӗн сӑмахне малалла тӑснӑ май якутла та, унран та куҫарусен пахалӑхне тата тӗрӗслӗхне пысӑкрах пахалӑхпа тивӗҫтересси пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса пырать. Культура хушшинчи ӑнӑҫлӑ диалогпа ҫыхӑнусене, уйрӑмах тӗп обществӑсен хушшинче, культура час-часах маргинализациленекен тӗп хутшӑнусене аталантарма пахалӑхлӑ куҫарусем пурнӑҫри пӗлтерӗшлӗ.

Хӑш ҫӗршывсенче якутла калаҫаҫҫӗ?

Якутла российӑра, Китайра тата Монголире калаҫаҫҫӗ.

Якут чӗлхин историйӗ мӗнле?

Якут чӗлхи - тӗрӗк чӗлхи, вӑл каспи чӗлхин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ чӗлхисен ушкӑнӗпе ҫыхӑнса тӑрать. Ун ҫинче Саха Республикинче 500 000 яхӑн ҫын, Пуринчен ытла Лена шывӗпе унӑн юпписен бассейнӗнче калаҫаҫҫӗ. Якут чӗлхи литература историйӗ пуян, вӑл 14 ӗмӗр варринчи пӗрремӗш ҫыру литературине тухать. Якут литератури Ҫывӑх Хӗвелтухӑҫӗнчен Тата Вӑтаҫӗр Азирен суфи поэчӗсен, ҫавӑн пекех император Российинчи вырӑс писателӗсемпе авторӗсен пултарулӑхне вӑйлӑ витӗм кӳнӗ. Якут чӗлхинчи чи малтанхи ҫырусенче тӗн тексчӗсем пулнӑ, Коранпа Зулайх ҫинчен калакан легендӑри сыпӑксен куҫарӑвӗсене те кӗртнӗ.
Якутла ҫырнӑ малтанхи хайлавсем 19 ӗмӗр вӗҫӗнче пичетленсе тухнӑ: якут халӑхӗн кулленхи пурнӑҫӗ ҫинчен калакан сӑвӑсем, калавсемпе романсем. Якут писателӗсем те хӑйсен произведенийӗсенче колониализмпа кӗрешни, ҫӗпӗрти йӑлана кӗнӗ культура пӗлтерӗшне тата регионти пусмӑрти халӑхсен йывӑр лару-тӑрӑвне тӗпчеме пуҫланӑ. 1920-1930 ҫулсенче Якут чӗлхи Юрий Чегерев, Анатолий Каюов, Геннадий Титов тата Иван Тазетдинов пек писательсем ертсе пыракан литература ренессансне тӳссе ирттернӗ. Ҫак тапхӑрта якутла кӑларнӑ кӗнекесен шучӗ ҫивӗччӗн ӳсрӗ, ҫавӑн пекех правительствӑпа административлӑ документсенче ҫак чӗлхепе усӑ курни те ӳсрӗ.
Паян якут чӗлхи хӑй йӑтса ҫӳрекенсем хушшинче ҫӗнӗрен чӗрӗлсе тӑрасси пирки пӑшӑрханать, унта темиҫе ҫӗнӗ хаҫат-журнал пичетленсе тухать. Ҫавӑн пекех Раҫҫей тулашӗнче якут чӗлхине вӗренессипе кӑсӑкланать, мӗншӗн тесен темиҫе университет ку чӗлхепе курссем сӗнеҫҫӗ.

Якут чӗлхине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Юрий Николаевич Винокуров-лингвист, историк тата филолог; 2. Степан Георгиевич Островский – якут поэчӗ, драматург, прозаик тата тӑлмачӑ; 3. Олег Михайлович Беляев – якут литературоведӗпе публицист; 4. Лилия Владимировна Багаутдинова – якут фольклорисчӗ; 5. Кулине Чӑрӑш Павлова-лексикограф тата диалектологи тӗпчевҫи.

Якут чӗлхи тытӑмӗ мӗнле йӗркеленнӗ?

Якут чӗлхи тӗрӗк чӗлхин ҫемйине тивет, вӑл ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ группӑн пӗр пайӗ пулса тӑрать. Ку агглютинативлӑ чӗлхе вӑл ҫӗнӗ пӗлтерӗшсемпе формӑсем тума пултаракан суффикссемпе усӑ курнине пӗлтерет. Якут чӗлхи пысӑк флексипе уйрӑлса тӑрать, ку вӑл сӑмахсем хӑйсен формине предложенире мӗнле усӑ курнине кура улӑштарнине пӗлтерет. Пурлӑх, местоименисем, паллӑ тата глаголсем вӗсен формине контекстран килет тесе палӑртма ыйтаҫҫӗ.

Якут чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Якут чӗлхи учебникӗн экземплярне е инструктор валли ертсе пымалли руководствӑна илӗр. Ҫак материалсенче илсе килнӗ уроксене туса хатӗрлени-чӗлхене лайӑхлатмалли чи лайӑх меслет.
2. Калаҫусемпе аудиторире практикӑра усӑ курӑр. Кирек мӗнле чӗлхене те вӗренмелли чи лайӑх меслет - ӑна май килнӗ таран ытларах практикацилемелле, ҫавӑнпа та хӑвӑрпа калаҫакан ҫынна тупма тӑрӑшӑр.
3. Якутла ҫырнӑ материала вуласа тухӑр. Ҫакӑ сире чӗлхе структурипе грамматикине ӑнланма пулӑшӗ.
4. Якутсен культурипе тата историйӗпе паллашӑр. Эсир ҫынсем ҫинчен тата вӗсен пурнӑҫӗ ҫинчен ытларах пӗлсен, ҫакӑ сире чӗлхене лайӑхрах ӑнланма пулӑшӗ.
5. Пӑхӑр та итлӗр якутски МИХӖСЕМ. Ҫак чӗлхепе усӑ курма пултаракан радиопрограммӑсемпе телешоусемсӗр пуҫне онлайн-ресурссем те нумай.
6. Якутие Кайса Килӗр. Регионта вӑхӑт ирттернӗ хыҫҫӑн эсир чӗлхене кӗрсе чӗлхе йӑтса ҫӳрекенсемпе калаҫма май илетӗр.

Португали-роман чӗлхи, унпа пӗтӗм тӗнчипе 250 миллиона яхӑн ҫын калаҫать. Вӑл Португалин, Бразилин, Анголӑн, Мозамбикӑн, Кабо-Верден тата ытти ҫӗршывсен тата территорисен официаллӑ чӗлхи.

Португал чӗлхипе ҫӳрекен документсем е веб-сайтсем йӗркелекен компанисемпе уйрӑм ҫынсем валли португалла куҫару хаклӑ пулӑшу пулма пултарать. Португал чӗлхинчи профессиллӗ куҫаруҫӑсен акӑлчан чӗлхипе португал чӗлхисене тӗп-тӗрӗс куҫарас тесен лайӑх пӗлмелле.

Португал чӗлхин профессиллӗ куҫаруҫисем икӗ чӗлхепе ҫеҫ мар, португали культурине, сленгӑна тата диалектсене тӗпӗ-йӗрӗпе тӗпчесе пӗлмелле. Ҫакӑ вӗсене куҫарусем мӗнле те пулин культурӑллӑ йӑнӑшсенчен тӗрӗс, тӗрӗс, ирӗклӗ пулнине ӗненме пулӑшать. Тӑлмачӑн та хӑйӗн конкретлӑ секторӗнче усӑ куракан терминологипе паллашмалла.

Португал чӗлхинчен тӑлмача тара тытса, унӑн ӗҫӗн тӗслӗхӗсемпе рекомендацийӗсене ыйтса пӗлмелле. Пахалӑхлӑ продукт паллисене, тӗрӗс грамматикӑпа синтаксис, шухӑш-кӑмӑл, тӗслӗх паллисене, ҫавӑн пекех культурӑпа килӗшӳлӗхе асӑрхӑр.

Куҫару проекчӗсем валли кирек мӗнле масштаба та куҫару управленийӗн шанчӑклӑ системи кирлӗ. Ҫакӑ проектсен ертӳҫисене тӗрлӗ куҫаруҫӑсене задачӑсем лартма, прогресс йӗрлеме тата куҫарнӑ пур документсенче те килӗшӳллӗ пулма май парать. Куҫару пахалӑхне автоматизациленӗ хатӗрсем те йӑнӑшсем ҫуккине шантарса тӗрӗслеве тӗрӗслеме тата тӗрӗслеме пулӑшаҫҫӗ.

Шанчӑклӑ лингвистсем пек ҫӑлкуҫсемпе усӑ курса, опытлӑ куҫаруҫӑсемпе автоматизациленӗ йышӑнусем пахалӑха, компание тата уйрӑм ҫынсен пичӗсене тивӗҫтерме пултараҫҫӗ, вӗсем пурнӑҫлакан куҫарусем португали чӗлхине тӗп-тӗрӗс, йӗрки-йӗркипе тата пысӑк пахалӑхлӑ пулнине шантарма пултараҫҫӗ.

Мӗнле ҫӗршывсенче португал чӗлхипе калаҫаҫҫӗ?

Португалире, Анголӑра, Мозамбикра, Бразилире, Кабо-Вердӑра, Хӗвелтухӑҫ Тиморта, Экваторти Гвинейӑра, Гвинейӑра-Бисаура, Макао (Китай), Сан-Томпа Принсипире калаҫаҫҫӗ.

Португал чӗлхин историйӗ мӗнле?

Португал чӗлхи романла чӗлхесенчен пӗри пулса тӑрать, вӑл рим империйӗ пӗтнӗ хыҫҫӑн вӑтам ӗмӗрте ҫуралать. Испанин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫӗнчи ҫурҫӗр Португалипе Галисин хӑш-пӗр пайӗсенче каланӑ галисипе португали, вӑтам ӗмӗрти романла чӗлхе формине пуҫласа документланӑ пулин те, вульгари латинӗнчен тухнӑ тесе шутлаҫҫӗ.
1139 ҫулта Португали королевство пулса тӑнӑ тата Пиреней ҫурутравне христианла ҫӗнтерсе илнӗ хыҫҫӑн галисипе португали чӗлхи майӗпен ҫурутравӑн кӑнтӑр енне сарӑлнӑ, регионта вӑл паян Португали пекех паллӑ пулнӑ. 16-мӗш ӗмӗрте португали Португали империйӗн официаллӑ чӗлхи пулса тӑнӑ, вӑл тӗнчери ытти регионсем ҫине хӑйӗн витӗмне сарнӑ. Ҫакӑ португал чӗлхине Бразилире,африка колонийӗсенче, Хӗвелтухӑҫ Тиморта, Макао, Хӗвелтухӑҫ Африкӑра тата Индире йӗркеленӗ.
Паян португали тӑван чӗлхе 230 миллион ҫыншӑн тӑван чӗлхе пулса тӑрать, ҫакӑ ӑна тӗнчери чӗлхе сарӑлнипе саккӑрмӗш тӑвать. Ку вӑл Бразилипе Португалие шута илсе тӑхӑр ҫӗршывӑн официаллӑ чӗлхи.

Португал чӗлхине вӗренес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑ топ-5 ҫынна кам кӗрет?

1. Луиш де Камоэнс (1524 - 1580) - Португалин чи аслӑ поэчӗ шутланать, вӑл "Ос Лусиадас" эпически шедевр ҫырнӑ, вӑл паян кунчченех португали литературипе культурин уйрӑлми пайӗ шутланать.
2. Жуан де Баррос (1496 - 1570) – унӑн "декадас та Асия" ӗҫӗ тата Гомерӑн "Одиссея" куҫарӑвӗ португали чӗлхине аталантарассин тӗп маякӗсем пулса тӑраҫҫӗ.
3. Антониу Виейра (1608 - 1697) – проповедник, дипломат, оратор тата писатель, унӑн произведенийӗсем португал чӗлхипе культурине монументлӑ тӳпе шутланаҫҫӗ.
4. Висенте Хиль (1465 - 1537) - португали театрӗн ашшӗ шутланать, унӑн пьесисем революцие чӗлхепе куҫарнӑ, хальхи португали литературин ҫулне хывнӑ.
5. Пессоа Фернандо (1888-1935) - 20 ӗмӗрти чи паллӑ португал чӗлхеллӗ поэт тата мӗнпур вӑхӑтри чи пӗлтерӗшлӗ литература фигурисенчен пӗри. Унӑн поэзийӗпе прози хӑйсен витӗр курса тӑнипе тата тарӑнӑшӗпе витӗмлӗ пулса юлаҫҫӗ.

Португал чӗлхин тытӑмӗ мӗнле?

Португал чӗлхин тытӑмӗ ансат. Вӑл Субъект-глагол-объект (SVO) сӑмахӗсен йӗркипе тата глаголсене ҫыхӑнтармалли тата пур япаласем ҫинчен шухӑшлакан чылай ансат системӑпа усӑ курать. Ку вӑл-предложени ӗҫ-хӗлне кура пур, паллӑ, артикль тата местоименисем формӑна улӑштарнине пӗлтерет. Португали чӗлхинче те вӑхӑтпа вӑхӑтӑн тӗрлӗ анспекчӗсене палӑртма кӑткӑс системи пур. Кунсӑр пуҫне чӗлхе хӑйне уйрӑм колорит паракан лексика моделӗсен питӗ уҫӑмлӑ темиҫе моделӗ пур.

Португал чӗлхине тӗрӗс меслетпе мӗнле вӗренмелле?

1. Португал чӗлхин лайӑх курсне тупӑр: вӗренӳрен май килнӗ таран отчет илме пултарччӑр тесе, опытлӑ, квалификациллӗ преподавательсем вӗрентекен курссене шырӑр.
2. Онлайн-ресурссем тупӑр: Уoutube ҫинчи видео евӗрлӗ онлайн-ресурссемпе, Подкассемпе тата веб-сайтсемпе Усӑ Курӑр, вӗсем сире португал чӗлхине вӗренме пулӑшӗҫ.
3. Калаҫура практикӑра усӑ курӑр: чӗлхе йӑтса ҫӳрекен португал чӗлхипе калаҫура Усӑ Курӑр, чӗлхе ӑнланӑвне лайӑхлатма тӑрӑшӑр.
4. Чӗлхе йӑтса ҫӳрекен ҫынран уроксем илӗр: португал чӗлхипе вӗрентекен преподавателе Тара Илӗр, вӑл сире португал чӗлхине хӑвӑртрах вӗренме пулӑшӗ.
5. Португал культурине тиенӗр: португал калаҫакан ҫӗршывсене ҫӳрӗр, португал кӗнекисемпе журналӗсене вулӑр, португал чӗлхипе фильмсем пӑхӑр, чӗлхене тата ытларах лайӑхлатас тесе общество мероприятийӗсене ҫӳрӗр.
6. Тӑтӑшах ӗҫлӗр: португал чӗлхине регулярлӑ вӗренмелли Вӑхӑт Уйӑрӑр, мотивацие сыхласа хӑварас тата прогресс тӑвас тесе расписание тытса тӑрӑр.