Томтор Мари Малай Тылбаастаа

Горно-марийский язык является уникальным диалектом финно-угорской языковой семьи и в основном используется меньшинством горно-марийского народа, населяющим регионы России, Эстонии и Финляндии. Ити төһө да аҕыйах ахсааннаах буоллар, хайа-Мари омук культурнай уратытыгар наһаа улахан суолталаах. Онон бу тылы харыстааһыҥҥа Горнайтан көһөрүү өҥөтүн курдук инициатива көмөтүнэн өссө болҕомто ууруллар.

Кэнники сылларга марийскайы кытта тылбаас өҥөтө билигин даҕаны биллэ илик. Бу сороҕор хайа тылын маркер быһыытынан уратытын, ону тэҥэ онлайн тылбаас өҥөтө киэҥник тарҕаммытын кытта сибээстээх. Онлайн- тылбаас өҥөтүн туһаннахха, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон аан дойду үрдүнэн араас тылынан саҥарааччылары кытта бодоруһуохтарын сөп. Ону таһынан онлайн- тылбаас өҥөтө эмиэ Горнай Марияҕа суруллубут дьоһун докумуоннары уонна литератураны көһөрүүнү атын тылларга туһаныахха сөп.

Горнайтан тылбаасчыт өҥөтүнэн араас ньыманан туһаныахха сөп. Холобур, кинилэри бу тылы билбэт дьоҥҥо анаан хайа- Мари тылын актердара кыттыылаах киинэлэргэ эбэтэр тэлэбиидэнньэни оҥорорго туһаныахха сөп. Кинилэр эмиэ төрөөбүт тыл, юридическай докумуоннар уонна оннооҕор оскуола учебниктара, Горнай мари тылынан тылбаас курдук дьоһун суолталаах докумуоннары тылбаастааһыҥҥа туһаныахтарын сөп. Маны таһынан хайа- марийскайы кытта тылбаас өҥөтүн туһаныы эмиэ ити тылынан саҥарар, эбэтэр тылдьыты уонна учебниктары оҥорорго туһаныллыан сөп.

Горнайтан тылбаас өҥөтө бу дьоһун тылы харыстааһыҥҥа тугунан да сыаналаммат өҥөнү оҥороллор. Литератураны, киинэлэри уонна да атын суолталаах докумуоннары Горнай марийскайдыы тылбаастаан, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон атын омуктары кытта бодоруһуохтарын сөп. Горнайтан көһүү өҥөтүн бэрийэн, дьон- сэргэ бу умсугутуулаах тылы кытта билсэр, ол эрээри кини тыыннаах хаалыытын инникитин хааччыйарыгар көмөлөһөр.

Хайа дойдуларга Горнайга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Горнайга Арассыыйа уонна Беларусь тылларыгар этэллэр.

Хайа-Мария тылын историята хайдаҕый?

Хайа- Мари тыла-Арассыыйа хайа омуга диир Урал тыла. Бу тыл аан бастаан 17- с үйэ ортотугар докумуон оҥоһуллубута, нуучча чинчийээччилэр уонна учуонайдар бу региоҥҥа Марий омугун айанныыр туһунан отчуоту оҥорон барбыттара. 19 үйэ саҕаланыытыгар лингвистэр норуокка туһаныыны киэҥник тарҕатыыга уонна тарҕатыыга салгыы докумуонунан барбыттара. Сэбиэскэй былаас саҕана кини оскуолаларга үөрэммит уонна элбэх официальнай докумуоннарга туттуллубут буолан, бу тыл ахсаана лаппа улаатта. Сэбиэскэй Сойуус эстибитин кэннэ бу тылы сөргүтүү тохтоото, үгүс эдэр дьон үөрэтэллэр уонна туһаналлар.

Хайа тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Павел Чудинов-горно- марийский ученай, 1973 сыллаахха таһаарбыт хайа- марийского энциклопедиятын бастакы сүһүөх автора.
2. Павел Пентков-икки тылдьыт автора, олортон биирдэстэрэ 2003 сыллаахха, иккиһэ - 2017 с. бэчээттэммитэ.
3. Татьяна Рудина - Горнай тылын үөрэтэр бастакы курстарын тэрийээччитэ.
4. Юрий Макаров-Горнай лингвиһэ,1983 с. хайа- Мари тылын бастакы учебнига.
5. Анна Кузнецова-горно- марийского языка, тылдьыт уонна үөрэх матырыйаалларын грамматикатыгар хас да учебниктар автордара.

Хайа- марийскэй тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Мари тыла Урал тылларыгар, чуолаан волж- финскэй салаатыгар сыһыаннаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата суффикс эбэн этиигэ олоҕуран тылы үөскэтэр, грамматическай сыһыаны көрдөрөр. Холобур, контекска уонна эбиллибит суффикстан тутулуктанан биир эмиэ "кинигэ"," кинигэлэр "эбэтэр" кинигэ ааҕыы "диэн суолталаах буолуон сөп. Кини ону сэргэ аһаҕас дорҕоон дьүөрэлэһиилэрин туһанар, бу ойууну өйүүр тылга туһааннаах аһаҕас дорҕооннору уларытыыны ирдиир. Горнайга гендернэй уратыта суох, онтон атын финно- угорскай тыллартан киирии тыллар ахсааннара хааччахтаммытыттан, атын тыллартан киирии тыллары ылыы аҕыйаҕыттан ааҕыллар.

Хайа- Мари тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - ол кини төбөтүн кытта тиэйиллиэхтээх. Тыл грамматикатын, айымньытын уонна тылдьыт саппааһын туһунан өйдөбүлү ылаары, Горнай тылын илдьэ сылдьыҥ.
2. Алфавиты үөрэтиҥ: эһиги саҥа тылы уонна этиилэри үөрэтиэххит иннинэ Горнай Мари тылын алфавитын кытта билсэр улахан суолталаах.
3. Боростуой тыллартан уонна этиилэртэн саҕалаан: биир нэдиэлэ күнэ, нэдиэлэ күнэ, ону тэҥэ "дорообо", "көрсүөххэ диэри", "баһаалыста" уонна "махтал"курдук боростуой этиилэри өйүөххэ.
4. Клилл Мари: эһиги региоҥҥутугар кыаххыт баар буоллаҕына, онлайн- онлайн тыллары чинчийэр дьарыкка суруттарыаххытын сеп. Билиэххит дуо, ханнык эмэ олохтоох университеттар үөрэххэ туттарсаллар.
5. Эргиччи туттуҥ: саҥа тылы үөрэтиигэ сүрүн хайысха буолар. Күн аайы олоххо киирэргэ дьулуһуҥ уонна бу тылы күннээҕи олоххутугар киллэрэр ньымалары Булуҥ. Сахалыы Истиҥ- иһирэх тыллары, этиилэри умнумаҥ.

Кыра тылтан тылбаас: бизнескэ солбуллубат инструмент

Аныгы глобальнай рынокка тылбаастыырга хас да тылтан турар хампаанньалар аан дойду аудиториятын хабан ылыахтарын баҕараллар. Кыра тылтан тылбаас-бизнескэ саҥа рыноктарга тахсан аан дойду үрдүнэн кыахтары туһанар кыахтаах күүстээх инструмент.

Малай, ону тэҥэ Малай, бахас мела диэн австронезийскай тыл дьиэ кэргэнин сорҕото буолар, онно Саха сиригэр Индонезияҕа, Сингапурга уонна Брунейга 200 мөлүйүөнтэн тахса киһи саҥарар. Бу официальнай тыл, ону таһынан Бруней уонна Сингапур официальнай тыллара. Ол түмүгэр бизнес Алтай тылынан докумуоннары биэрэр уонна бодоруһар кыах үөскээн иһэр.

Чопчу тылбаастар баар буолуулара чопчу ыйыллар текси чопчулаан биэрэр чопчу тылбаастар бааллара Саха тыла сайдыылаах дойдуларга үлэлэһэр ханнык баҕарар бизнескэ олус наадалаах. Көһөрүллүбүт версия муҥутуур суолталааҕын өйдүөххэ наада. Кыра тылтан профессиональнай тылбаасчыттар бары тылбаастары сөпкө туһаналлар уонна сөптөөх суругу тус аудиторияҕа диэри тириэрдэллэр.

Кыра тылтан профессиональнай тылбаасчыттары туһаныы бу рыноктарга ситиһиини баҕарар бизнескэ улахан суолталаах. Кыра тылтан профессиональнай тылбаасчыттар тылы дириҥник билэллэригэр уонна кинини кытта сибээстэһэллэригэр уонна кинилэр тылбаастара сөптөөх уонна көдьүүстээх буолалларын мэктиэлиэхтэрин сөп. Кинилэр культурнай декстары өйдүүллэр уонна бу тыл идеяларын саамай сөпкө этиэхтэрин сөп диэн сүбэлииллэр.

Тыл текстэрин тылбаастааһын культурнай алтыһыыны эрэйэр. Ити культурнай декстарга сөп түбэһиннэрэн тыл культурнай нюстарын уонна текстэрин адаптациялааһын бэйэлэрин өйдөбүллэригэр киирэр. Сахалыы өйдөбүнньүк тылы билбит профессиональнай тылбаасчыттар араас аудиторияларга текси адаптациялыахтарын сөп.

Түмүккэ, тылбаас саҥа ырыынактарга тахсыан баҕалаах компанияларга күүстээх инструмент буолар. Тылбаас чуолкай уонна көдьүүһэ улахан суолталаах эрээри, туһааннаах тыл тиэкистэрин тылбаастаатахха культурнай декстары учуоттуур наадата суох. Малай тылыттан профессиональнай тылбаасчыттар бу тылга улахан уопуттаах уонна туһааннаах да, туһааннаах да культуралаах тылбаастары биэриэхтэрин сөп. Кинилэр көмөлөрүнэн предприятиелар норуоттар икки ардыларынааҕы рыноктарга көдьүүстээх коммуникацияны уонна бигэ туруктаныахтарын сөп.

Май тылыгар ханнык дойдуларга кэпсииллэрий?

Малайзияҕа, Индонезияҕа, Бруҥҥа, Сингапурга уонна соҕуруу Таиландка дииллэр.

Саха тылын историята хайдаҕый?

Малай тыла-аччыгый Арыылаах, соҕуруулуу Илин эҥэр уонна Хотугу сир биэрэпистэрэ диэн ааттанар австронез тыла. Кини эмиэ Бруней, Илиҥҥи Малайзияҕа уонна сорох чаастарга пилипинаас туһаныллар. Саха тыла н. э. 2- с үйэҕэ бэйэтин төрүтүнэн аҕыйах ахсааннаах омук тылын боротокуола- полинезийскай тылыттан саҕалаан тарҕанан эрэр диэн ааҕыллар. Омуннаатахха, Элгээйи регионуттан таас табличкаҕа булуллубут саамай былыргы суруга биһиги эрабыт 1303 с. датыллар.
19- с үйэҕэ Малай тыла Британия колониятыгар Сингапурга уонна Пенгоннарга Сингапурга киирэн Сингапурга тахсыбыттара. Колониал эпохатыгар британецтар Голландия орфографиятыгар олоҕурбут тыл сурун форматын оҥорбуттар. Бу сурук формата баччааҥҥа диэри сахалыы тыллаах дойдуларга киэҥник туттуллар.
20- с үйэ устатыгар Малайзия национальнай киинэ буолар Деван Бахас (ДБ) күүһүнэн стандарт киирбиттэрэ. ДБП билиҥҥи литературнай тылы айбыта, бугун Саха тылын Маалыкайын быһыытынан биллэр. Бу тыл официальнай тыл буолла, өссө Сингапурга, Брунье, Илиҥҥи Малайзияҕа уонна Пилипинаска киэҥник тарҕаммыт.

Саха тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Араадьыйа Али Хаджи – кини айымньылара кыра тылы модернизациялааһыҥҥа сүҥкэн оруолу оонньоотулар.
2. Мунши Абдулла-уһулуччулаах Малай придорнай учуонай 19- с үйэтээҕи" Истили- истила Мела "(нууччалар терминнэрэ) суруйбута.
3. Клонг-кини аныгы дьоҕус тыл сайдарыгар эппиэтинэстээх, кини үлэлэрэ стандартизированнай форманы анаатылар.
4. Абдин Ахмад - эмиэ Пак Зайн курдук биллэр, камус Деван Бахас дахак (национальнай тыл уонна литература тылдьыта) уонна малазия Бахаса Малайси стандартара курдук үлэлэри тэрийиигэ сүҥкэн оруолу оонньоото.
5. Усман Аванг-кини айымньылара Пантун Мела (үгэс буолбут Саха поэзията) курдук кырата омуна суох классиканан ааҕыллаллар.

Кыра тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Малай тыла агглютинативнай тыл буолар, ол аата кини структураны тутуһар, бу тыллар биир кэлим элеменнэртэн турар, биир ситимнээхтэриттэн турар. Морфема курдук биллэр элеменнэр тыллара- өстөрө суолтатын, структуратын уонна тылларын- өстөрүн тус- туһунан иһитиннэриилэри туттарыахтарын сөп уонна араас суолтаны биэриилэргэ уларытыахха эбэтэр уларытыахха сөп. Холобур, "макан" диэн тыл баар", ол гынан баран, морфема эбиллиитэ" макання "диэн тылы" макання", ол аата" он' орон "диэн суолталаах. Грамматическай сыһыаны сүрүннээн тыл бэрээдэгин көмөтүнэн, флексий эрэ буолбакка, Саха тыла балачча судургу структуралаах.

Саха тылын саамай сөптөөх ньыманан үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Сүрүн тыллары уонна этиилэри үөрэтииттэн саҕалааҥ. Тоннай- курстар, кинигэлэр уонна приложениелар көмөлөрүнэн нуучча тылын кытта билсиҥ.
2. Тыл естественнэй сүүрээнин уонна ритматын туһунан өйдөбүлү ылаары, кыра тылынан киинэлэри, шоуну истиҥ.
3. Тереебут тылы суруйууга, кэпсэтиигэ практикаланыҥ. Веб- сайты туттуоххутун сөп эбэтэр тыл партнерын булуоххутун сөп.
4. Саха грамматикатын уонна быраабылатын үөрэтиҥ. Учебниктары ааҕыҥ, онлайн уруоктары туһаныҥ уонна эрчиллиигэ туһаныҥ.
5. Боруобалааҥ себя, прочитано книги и статьи, письмо на Малай языке. Кылгастык кэпсээннэри эбэтэр суруйуулары суруйууга бэйэлэрин күүстэрин холонуҥ.
6. Бэйэҥ матыыптаргын өйөөн, сыалгын- соруккутун ситиһэн иһиҥ. Эһиги ситиһиилэргитин, алҕастаргытын ыһыктымаҥ.
7. Малай тылын үөрэтиигэ тиэйиҥ. Сахалыы саҥарар доҕотторгутун Булуҥ, сэһэргэһиигэ кыттыҥ. Малайзияҕа эбэтэр ханнык баҕарар атын дойдуга (нууччалыы- сахалыы) кэлиҥ.