Томтор Мари Хинди Тылбаастаа

Горно-марийский язык является уникальным диалектом финно-угорской языковой семьи и в основном используется меньшинством горно-марийского народа, населяющим регионы России, Эстонии и Финляндии. Ити төһө да аҕыйах ахсааннаах буоллар, хайа-Мари омук культурнай уратытыгар наһаа улахан суолталаах. Онон бу тылы харыстааһыҥҥа Горнайтан көһөрүү өҥөтүн курдук инициатива көмөтүнэн өссө болҕомто ууруллар.

Кэнники сылларга марийскайы кытта тылбаас өҥөтө билигин даҕаны биллэ илик. Бу сороҕор хайа тылын маркер быһыытынан уратытын, ону тэҥэ онлайн тылбаас өҥөтө киэҥник тарҕаммытын кытта сибээстээх. Онлайн- тылбаас өҥөтүн туһаннахха, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон аан дойду үрдүнэн араас тылынан саҥарааччылары кытта бодоруһуохтарын сөп. Ону таһынан онлайн- тылбаас өҥөтө эмиэ Горнай Марияҕа суруллубут дьоһун докумуоннары уонна литератураны көһөрүүнү атын тылларга туһаныахха сөп.

Горнайтан тылбаасчыт өҥөтүнэн араас ньыманан туһаныахха сөп. Холобур, кинилэри бу тылы билбэт дьоҥҥо анаан хайа- Мари тылын актердара кыттыылаах киинэлэргэ эбэтэр тэлэбиидэнньэни оҥорорго туһаныахха сөп. Кинилэр эмиэ төрөөбүт тыл, юридическай докумуоннар уонна оннооҕор оскуола учебниктара, Горнай мари тылынан тылбаас курдук дьоһун суолталаах докумуоннары тылбаастааһыҥҥа туһаныахтарын сөп. Маны таһынан хайа- марийскайы кытта тылбаас өҥөтүн туһаныы эмиэ ити тылынан саҥарар, эбэтэр тылдьыты уонна учебниктары оҥорорго туһаныллыан сөп.

Горнайтан тылбаас өҥөтө бу дьоһун тылы харыстааһыҥҥа тугунан да сыаналаммат өҥөнү оҥороллор. Литератураны, киинэлэри уонна да атын суолталаах докумуоннары Горнай марийскайдыы тылбаастаан, Горнай тылын илдьэ сылдьар дьон атын омуктары кытта бодоруһуохтарын сөп. Горнайтан көһүү өҥөтүн бэрийэн, дьон- сэргэ бу умсугутуулаах тылы кытта билсэр, ол эрээри кини тыыннаах хаалыытын инникитин хааччыйарыгар көмөлөһөр.

Хайа дойдуларга Горнайга ханнык дойдуларга этэллэрий?

Горнайга Арассыыйа уонна Беларусь тылларыгар этэллэр.

Хайа-Мария тылын историята хайдаҕый?

Хайа- Мари тыла-Арассыыйа хайа омуга диир Урал тыла. Бу тыл аан бастаан 17- с үйэ ортотугар докумуон оҥоһуллубута, нуучча чинчийээччилэр уонна учуонайдар бу региоҥҥа Марий омугун айанныыр туһунан отчуоту оҥорон барбыттара. 19 үйэ саҕаланыытыгар лингвистэр норуокка туһаныыны киэҥник тарҕатыыга уонна тарҕатыыга салгыы докумуонунан барбыттара. Сэбиэскэй былаас саҕана кини оскуолаларга үөрэммит уонна элбэх официальнай докумуоннарга туттуллубут буолан, бу тыл ахсаана лаппа улаатта. Сэбиэскэй Сойуус эстибитин кэннэ бу тылы сөргүтүү тохтоото, үгүс эдэр дьон үөрэтэллэр уонна туһаналлар.

Хайа тылын сайдыытыгар саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Павел Чудинов-горно- марийский ученай, 1973 сыллаахха таһаарбыт хайа- марийского энциклопедиятын бастакы сүһүөх автора.
2. Павел Пентков-икки тылдьыт автора, олортон биирдэстэрэ 2003 сыллаахха, иккиһэ - 2017 с. бэчээттэммитэ.
3. Татьяна Рудина - Горнай тылын үөрэтэр бастакы курстарын тэрийээччитэ.
4. Юрий Макаров-Горнай лингвиһэ,1983 с. хайа- Мари тылын бастакы учебнига.
5. Анна Кузнецова-горно- марийского языка, тылдьыт уонна үөрэх матырыйаалларын грамматикатыгар хас да учебниктар автордара.

Хайа- марийскэй тыл структурата хайдах оҥоһулунна?

Мари тыла Урал тылларыгар, чуолаан волж- финскэй салаатыгар сыһыаннаах. Бу агглютинативнай тыл, ол аата суффикс эбэн этиигэ олоҕуран тылы үөскэтэр, грамматическай сыһыаны көрдөрөр. Холобур, контекска уонна эбиллибит суффикстан тутулуктанан биир эмиэ "кинигэ"," кинигэлэр "эбэтэр" кинигэ ааҕыы "диэн суолталаах буолуон сөп. Кини ону сэргэ аһаҕас дорҕоон дьүөрэлэһиилэрин туһанар, бу ойууну өйүүр тылга туһааннаах аһаҕас дорҕооннору уларытыыны ирдиир. Горнайга гендернэй уратыта суох, онтон атын финно- угорскай тыллартан киирии тыллар ахсааннара хааччахтаммытыттан, атын тыллартан киирии тыллары ылыы аҕыйаҕыттан ааҕыллар.

Хайа- Мари тылын ордук сөпкө үөрэтиэххэ сөбүй?

1. Тылы үөрэтэргэ бастыҥ ньыма - ол кини төбөтүн кытта тиэйиллиэхтээх. Тыл грамматикатын, айымньытын уонна тылдьыт саппааһын туһунан өйдөбүлү ылаары, Горнай тылын илдьэ сылдьыҥ.
2. Алфавиты үөрэтиҥ: эһиги саҥа тылы уонна этиилэри үөрэтиэххит иннинэ Горнай Мари тылын алфавитын кытта билсэр улахан суолталаах.
3. Боростуой тыллартан уонна этиилэртэн саҕалаан: биир нэдиэлэ күнэ, нэдиэлэ күнэ, ону тэҥэ "дорообо", "көрсүөххэ диэри", "баһаалыста" уонна "махтал"курдук боростуой этиилэри өйүөххэ.
4. Клилл Мари: эһиги региоҥҥутугар кыаххыт баар буоллаҕына, онлайн- онлайн тыллары чинчийэр дьарыкка суруттарыаххытын сеп. Билиэххит дуо, ханнык эмэ олохтоох университеттар үөрэххэ туттарсаллар.
5. Эргиччи туттуҥ: саҥа тылы үөрэтиигэ сүрүн хайысха буолар. Күн аайы олоххо киирэргэ дьулуһуҥ уонна бу тылы күннээҕи олоххутугар киллэрэр ньымалары Булуҥ. Сахалыы Истиҥ- иһирэх тыллары, этиилэри умнумаҥ.

Хинди - бу Индияҕа уонна аан дойду үрдүнэн элбэх дойдуларга 500 мөлүйүөн киһи барыллаан ааҕалларынан, сыаналыыр киин тыла. Бу Индия официальнай тылларыттан биирдэстэрэ, английскай уонна атын регионнааҕы тыллары сэргэ. Хиндо тылбааһа кэлиҥҥи сылларга ордук наадалаах буолан, хинди уонна английскай тыллары билиигэ наадыйыы улаатар.

Хиндо тыла олус уустук уонна элбэх диалектардаах. Тылы санскриттан, урдаттан уонна перс источниктарыттан киирии тыллары дорҕоонноохтук дьүөрэлээн туттуу элбэх. Биир тылынан тылбаас атын уустук соҕус буолуон сөп уонна элбэх бириэмэни ылыан сөп, ордук сурук- Бичик докумуоннарын эбэтэр веб- страницаларын тылбаастааһын барар. Ол курдук, хиндиҥҥа тылбаас профессиональнай өҥөтө улахан ирдэбили, предприятиелары уонна чааһынай дьоҥҥо түргэн уонна чуолкай докумуоннары, текстэри хиндиҥҥэ көһөрүү туһанар.

Тыл нуорматын өйдүүр, ону тэҥэ араас диалектары талар киһи тылбаасчыт быыбарыгар тылбаасчыт талыы суолталаах. Тыл уонна кини грамматикатын дириҥник өйдүүллэр, чопчу тылбаастары ылыахха наада диэн опыттаах тылбаасчыттар этэллэр. Кинилэр чопчу салааларга уонна контекстарга туттуллар терминологиялары кытта билсиэхтэрэ, тылбаас процеһын бастакы суолтатын сүтэрбэт туһугар. Ону таһынан, үчүгэй тылбаасчыт хинди тыллары кытта сибээстээх культурнай нуормаларын үчүгэйдик билэр уонна ханнык баҕарар көһөрүллүбүт матырыйаалларга учуоттанарын кыһаллыаҕа.

Хиндиҥҥа тылбаас кыараҕас, дьоҕурдаах, уопуттаах, профессиональнай переводчиктары наймылаһыы улахан суолталаах. Онлайн сервиһэ баар, кинилэр хиндиҥҥа тылбаас улахан уратыта, ол гынан баран бу хампаанньалары кичэллээхтик бэрэбиэркэлииргэ, чопчу уонна хаачыстыбатын мэктиэлиир дьоһун суолталаах. Чулуу тылбаастар тыл тыынын биэриэхтэрэ, тыл ис хоһоонун судургутук тылбаастыахтара суоҕа.

Перевод на хинди-бесцельно инструмент в установлении коммуникативного разрядающих носителей хинди и английского языка. Профессиональнай тылбаасчыттар көмөлөрүнэн тэрилтэ икки тыллаах клиеннэрин кытта чуолкайдык уонна көдьүүстээхтик бодоруһуон сөп, оттон чааһынай дьон дьиэ кэргэттэрин уонна доҕотторун төрөөбүт тылларыгар бодоруһуохтарын сөп.

Ханнык дойдуларга хинди тылынан саҥаралларый?

Индияҕа уонна Непалга сүрүннээн Индияҕа, Баҥкладеш, Гайаҥҥа, Мавликий, Пакистаҥҥа, Тринидад уонна Тобаго, Суринарга, Угандаҕа, Арабскай Эмират холбоһуктаах Штаттар уонна Йемен холбоһуктаах Штаттар бааллар.

Хинди тылын историята хайдаҕый?

Хинди тыла ведическэй кэмҥэ сайдыбыт былыргы Индия санскрит тылыгар силис тардар(н. э. диэри 1500-500 кэриҥэ). Хинди Индия эбэтэр Индия тылларын сорҕото буолар уонна Индия официальнай тылларыттан биирдэстэрэ буолар.
14- с үйэҕэ Индия Хотугу оройуоннарыгар охсуулаах этэ, бу билиҥҥи хиндио продавателэ буолар харбиол диалегын сайыннарарга кычымах буолбута. 16- с үйэҕэ улуу Моголов империята Индия үрдүнэн бэйэтин сабыдыалын тарҕаппыта, бу аан дойду устуоруйатын уонна перс тылларын бииргэ холбоспута. Бу булкаас тыл урду, хинди диэн иннин диэки ааҕыллар литературнай уонна административнай сыалларга туттуллубут уонна хиндустани курдук биллэр.
Британия правлениета салгыы сайдарыгар бэйэтин кылаатын киллэрбитэ. Индуист тиэкистэрэ баччааҥҥа диэри туттуллар шрифт Деванагари көһөрүллүбүттэрэ. Салайар кэмигэр английскай тылы туттууну көҕүлээтибит, онон үгүс дьон английскай тылы бэйэтин ордук табыгастаах тылынан талбыттар. Ол эрээри, оскуолаларга үөрэтии хиндини туһаныыны көҕүлүүр диэн деванагари тылынан барар.
1949 с. хиндустан икки араас көрүҥэ билиннэ: хинди, написанное шрифт деванагари, и урду, перссско- арабской вязью. Ол кэмтэн ыла Индияҕа саамай киэҥник тарҕаммыт тыл буолар.

Хинди тылын үөрэтиигэ саамай улахан кылааты киллэрбит топ- 5 киһиттэн кимнээх киирэрий?

1. Амир Хусро: Персия, Арабскай уонна хинди суруйбут улахан суфия поэттарын, каввал курдук биллэр Индия классическай музыкатын ураты стилин оҥорорго аныыллар. Ону тэҥэ санскриттан уонна перс тылын туһаныы элеменнэрин популяризациялыырга суруллар.
2. Субхадра Кумар Чухан: кинини билиҥҥи Индия дьахталларыгар анаан көтөҕөр" Соловей Индия "диэн ааттыыллар.
3. Хазар Прасад дивизия: кини уус- уран суруйааччы, учуонай уонна критик этэ, хинди литератураны элбэхтик суруйбута. Кини эмиэ хиндиҥҥа ураты литературнай стили үөскэтэргэ дьулуспут "чхаяви" литературнай хамсааһыны популяризациялааһыҥҥа суруллар.
4. Махадев Вера: биллиилээх поэтесса, кини Чхаява хамсааһынын пионердарыттан биирдэстэрэ этэ. Кини бэйэтин феминистскай поэзиятын билэрэ, айымньылара ортодоксальнай сыаннастары утары киэүник хоһуйаллара.
5. Бириэмийэ: кини хиндиҥҥа саамай улахан Индия романистынан ааҕыллар уонна кылгас кэпсээнин автордарынан ааҕыллар. Кини романнара Индияҕа тутулуга суох буолуу туһунан өйдөбүлү биэрэллэр, кини айымньылара күн бүгүнүгэр диэри киэҥник ааҕыллаллар уонна сыаналаналлар.

Хинди диэн тыл структурата хайдах тэриллибитий?

Тыл структурата тыл бэрээдэгинэн олоҕурар (субъект-туохтуур). Онно Деванагар суруктара эмиэ туһаныллар. Хинди - бу ударность, баай морфологиялаах, ол суффикстары, приставкалары уонна холбоһуктары кытта ситимнээх тыл. Көлүөнэттэн көлүөнэҕэ олоҕурбут эмиэ мөккүөрдэр бааллар.

Саамай сөптөөх ньыманан Саха тылын хайдах үөрэтэҕитий?

1. Киинэлэри субтитрдаах хиндииҥҥэ көрүөҕүҥ. Хинди- үчүгэй ньымаҕа киинэлэри көрүү, тылы уонна култуураны кытта билсиһии, ону тэҥэ саҥа тыллары, этиилэри үөрэтии. Эһиги интэриэһиргээбит киинэни Булуҥ, субтитрдары киллэрэн үөрэтиҥ.
2. Радионан истиҥ. Аудирование-ханнык баҕарар тылы үөрэтии дьоһун сорҕото. Истиэҕиҥ, Индия радиопрограммаларын уонна музыкаларын, хинди дорҕооннорун билсиһиннэрээри.
3. Суруйарга практикаланыҥ. Грамматикаҕа уонна таба суруйууга олус үчүгэй ньыма. Хайаан да деванагари, Латинскай шрифт быһыытынан суруйуҥ.
4. Занятиеҕа суруйуҥ эбэтэр онлайн учебнигынан туһаныҥ. Онлайн учебнигы туһаныы эбэтэр туһаныы эһиэхэ грамматика уонна тылдьыт саппааһын төрдүн кытта билсиһэригэр көмөлөһүөн сөп.
5. Мобильнай сыһыаны эбэтэр оонньууну туһаныҥ. Кэрэхсэбиллээх уонна интерактивнай көрүҥүнэн хиндиннэри үөрэтэргэ көмөлөһөр мобильнай сыһыарыылар, оонньуулар элбэхтэр.
6. Кэпсэтиигэ болҕомтоҕутун ууруҥ. Хайдах өйдүүгүт, олоххут тупсарын, тупсарын бастыҥ ньыма - бу кэпсэтиигэ туһаныллыах курдук. Тыл партнерын Булуҥ, олохтоох дьону кытта бодоруһуҥ, Индияҕа сырыттаххытына эбэтэр онлайн синдиоҥҥа саҥарар истиилэргэ холбоһуҥ.